Przyczyny nadmiernego zmęczenia po udarze mózgu

Roczna obserwacja grupy pacjentów z udarem mózgu przeprowadzona przez Radman i wsp. pozwoliła stwierdzić, że w patogenezie nadmiernego zmęczenia po udarze mózgu mogą odgrywać rolę depresja oraz zaburzenia uwagi i funkcji wykonawczych.

Ocenia się, że nadmierne zmęczenie występuje u 33-66% osób, które przeżyły udar mózgu [1]. Jest ono związane z niższą jakością życia, co przekłada się na skrócenie przeżycia [2]. Uważa się, że jednym z istotnych czynników mających znaczenie w rozwoju nadmiernego zmęczenia po udarze mózgu jest ból [3]. Do jego wystąpienia predysponują także depresja i lęk stwierdzone jeszcze przed udarem [4]. Radman i wsp. przeprowadzili badanie, którego celem było określenie wpływu nadmiernego zmęczenia na funkcjonowanie pacjentów po niewielkich udarach mózgu. Analizie poddano przypadki 99 pacjentów, którzy zostali ocenieni w skali udarów NIH (National Institutes of Health) na mniej niż 7 punktów przy przyjęciu i mniej niż 4 po pół roku, u których konsekwencją udaru nie była trwała niepełnosprawność. Pacjentów poddano badaniom i testom neuropsychologicznym i laboratoryjnym po sześciu miesiącach i po roku od udaru. W trakcie obserwacji odsetek osób wykazujących nadmierne zmęczenie wzrósł z 30.5% po pół roku do 34.7% po roku. Ze zmęczeniem związane były: spadek aktywności zawodowej, depresja i wyższy poziom lęku, zaburzenia uwagi i funkcji wykonawczych. Autorzy nie stwierdzili zależności między lokalizacją ogniska udarowego a nadmiernym zmęczeniem. W opinii Radman i wsp. zaobserwowane zaburzenia funkcji wykonawczych i uwagi oraz depresja nie są skutkiem zmęczenia, ale jego przyczyną.

1. Parks NE, Eskes GA, Gubitz GJ i wsp. Fatigue impact scale demonstrates greater fatigue in younger stroke survivors. Can J Neurol Sci 2012; 39(5):619-25.
2. Naess H, Lunde L i Brogger J.The effects of fatigue, pain, and depression on quality of life in ischemic stroke patients: The Bergen Stroke Study. Vasc Health Risk Manag 2012; 8:407-13.
3. Hoang CL, Salle JY, Mandigout S i wsp. Physical factors associated with fatigue after stroke: an exploratory study. Top Stroke Rehabil 2012; 19(5):369-76.
4. Vuletić V, Lezaić Z i Morović S. Post-stroke fatigue. Acta Clin Croat 2011; 50(3):341-4.