Słaba kontrola glikemii w cukrzycy a pogorszenie funkcji poznawczych

Yaffe i wsp. przeprowadzili prospektywne badanie kohortowe, w którym wykazali związek między słabą kontrolą glikemii, a szybszym pogarszaniem się funkcji poznawczych u osób starszych.

Przeprowadzony w 2008 r. przegląd systematyczny wykazał, że cukrzyca jest czynnikiem ryzyka otępienia [1]. W tym samym roku stwierdzono, że wzrost ryzyka związany z cukrzycą dotyczy zarówno otępienia naczyniopochodnego, jak i choroby Alzheimera (od 1.5 do 4-krotny) [2]. Podejrzewa się, że zależność między cukrzycą a pogorszeniem funkcji poznawczych może wynikać nie tylko z upośledzenia czynności układu sercowo-naczyniowego, ale również z interakcji na poziomie molekularnym w ośrodkowym układzie nerwowym. Jako potencjalne mechanizmy wymienia się wzrost stężenia cytokin prozapalnych, stężenia produktów zaawansowanej glikacji oraz stresu oksydacyjnego [3]. Ocenia się, że nawet 80% pacjentów z chorobą Alzheimera może chorować na cukrzycę typu 2 lub mieć upośledzoną tolerancję glukozy [4]. Prospektywne badanie kohortowe przeprowadzone przez Yaffe i wsp. miało na celu określić związek cukrzycy i słabej kontroli glikemii z pogorszeniem funkcji poznawczych u osób starszych. Średni wiek osób biorących udział w badaniu (n = 3069) wyniósł 74.2 lata. Jako wskaźnik stopnia kontroli glikemii wykorzystano poziom hemoglobiny glikowanej HbA1c. Sprawność funkcji poznawczych określano przy pomocy zmodyfikowanego testu MMSE (3MS) oraz testu DSST. Początkowo cukrzyca występowała u 23.4% osób, a w okresie obserwacyjnym długości 10 lat zdiagnozowano ją ponadto u 159 pacjentów. Na początku badania w obu testach funkcji poznawczych chorzy z cukrzycą wypadli gorzej od pozostałych osób (p = 0.001) i w ciągu 9 lat uzyskiwane przez nich wyniki uległy większemu pogorszeniu niż u osób nie chorujących na cukrzycę (p = 0.001). Yaffe i wsp. odnotowali zależność między wyższym poziomem hemoglobiny glikowanej HbA1c, a gorszymi wynikami uzyskiwanymi w teście 3MS. Autorzy badania stwierdzili, że zebrane dane wskazują na związek między gorszą kontrolą glikemii, a przyspieszonym starzeniem w zakresie funkcji poznawczych.

1. Kloppenborg RP, van den Berg E, Kappelle LJ i wsp. Diabetes and other vascular risk factors for dementia: which factor matters most? A systematic review. Biessels GJ. Eur J Pharmacol 2008; 6;585(1):97-108.
2. Strachan MW, Reynolds RM, Frier BM i wsp. The relationship between type 2 diabetes and dementia. Br Med Bull 2008; 88(1):131-46.
3. Whitmer RA. Type 2 diabetes and risk of cognitive impairment and dementia. Curr Neurol Neurosci 2007; 7(5):373-80.
4.Tůma I. Diabetes mellitus and dementia. Vnitr Lek 2012; 58(4):305-8