Szczepionka przeciwko półpaścowi może pomóc opóźnić demencję

Z badań opublikowanych w czasopiśmie „Nature Medicine” wynika, że szczepienie przeciwko półpaścowi może również pomóc w opóźnieniu rozwoju demencji.

Już wcześniej pojawiały się sugestie, że szczepienie przeciwko półpaścowi może przynieść korzyści pacjentom w obszarze zdolności poznawczych. Naukowcy postanowili to sprawdzić. W tym celu porównali około 100 000 osób, które otrzymały nową szczepionkę przeciwko półpaścowi, z podobną grupą, która dostała starszą szczepionkę.

Średnio osoby, które otrzymały nową szczepionkę, miały dodatkowe 164 dni wolne od diagnozy demencji w ciągu sześciu lat. Jak twierdzą badacze, aby udowodnić tą zależność, potrzebne są dalsze prace naukowe.

Czym jest półpasiec i dlaczego należy się przed nim chronić?

Półpasiec to choroba zakaźna, którą wywołuje wirus ospy wietrznej i półpaśca. Jej wystąpienie spowodowane jest reaktywacją utajonego zakażenia tym wirusem. Oznacza to, że choroba może wystąpić u osób, które wcześniej miały ospę wietrzną, niezależnie od tego, czy jej przebieg był ciężki, czy lekki. Cechą charakterystyczną półpaśca jest bolesna wysypka pojawiająca się po jednej stronie, zwykle na tułowiu.

Półpasiec zdecydowanie częściej występuje u osób starszych.

Szczepionka o podwójnym znaczeniu

Szczepionka przeciwko półpaścowi została wprowadzona w wielu krajach około 18 lat temu. Od tego czasu pojawia się coraz więcej sugestii, że oprócz zapobieganiu półpaścowi może chronić przed demencją – nie ma na to jednak  jednoznacznego dowodu.

W omawianym badaniu naukowcy z Uniwersytetu Oksfordzkiego porównali protekcyjny wpływ dwóch szczepionek na demencję u mieszkańców USA – starszej szczepionki Zostavax i nowszej o nazwie Shingrix.

Badania wykazały, że po sześciu latach od przyjęcia szczepionki u osób, które otrzymały nowszy preparat, pierwsze oznaki demencji pojawiły się średnio o 164 dni później w porównaniu z osobami, które otrzymały starszą szczepionkę. Korzyści były zdecydowanie bardziej widoczne u kobiet.

Autor badania, prof. Paul Harrison, przyznał, że jeśli nawet późniejsze o prawie pół roku rozpoznanie nie przekłada się na poziom zdrowia publicznego, to i tak jest to ważne odkrycie. – Obserwowany efekt jest na tyle duży, że jeśli związek zostanie udowodniony, to wydaje się, że będzie to znaczące odkrycie – stwierdził.

Do kwestii tych odniosła się również dr Sheona Scales z organizacji charytatywnej Alzheimer's Research UK, która przyznała, że odkrycie nowych sposobów zmniejszenia ryzyka demencji jest niezbędne.

– To badanie, przeprowadzone na dużej grupie osób, sugeruje, że osoby, którym podano szczepionkę Shingrix przeciwko półpaścowi, mogą mieć zmniejszone ryzyko demencji. 

Jak działa szczepionka?

Eksperci zwracają uwagę, że do tej pory nie udało się wyjaśnić, w jaki sposób szczepionka może zmniejszać ryzyko demencji, ani też tego, czy zmniejszenie ryzyka demencji jest bezpośrednio wywołane przez szczepionkę, czy też w grę wchodzi inny czynnik. Obecnie, ze zwiększonym ryzykiem demencji zostały definitywnie powiązane: palenie tytoniu, wysokie ciśnienie krwi i nadmierne spożycie alkoholu.

Prof. Harrison zauważył, że badanie postawiło wiele pytań, na które należy pilnie odpowiedzieć. – Jedną z możliwości jest to, że wirusy opryszczki mogą być jednym z wielu czynników sprzyjających demencji – powiedział.

– Dlatego szczepionka, która powstrzymuje reaktywację wirusa, może opóźnić jakikolwiek proces prowadzący w przyszłości do demencji. Inną możliwością jest to, że składniki szczepionki, zaprojektowane tak, aby pomóc organizmowi w wytworzeniu odpowiedzi ochronnej, mogą odgrywać też inną, protekcyjną rolę – dodał.