123RF
Zespół psychotyczny w przebiegu tocznia układowego – rzadka manifestacja kliniczna choroby
Redaktor: Bogusz Soiński
Data: 19.01.2022
Źródło: Abrol E, Coutinho E, Chou M, et al. Psychosis in systemic lupus erythematosus (SLE): 40-year experience of a specialist centre. Rheumatology 2021;60:5620–5629
Kategorie:
Toczeń rumieniowaty układowy
Działy:
Aktualności w Neurologia
Doniesienia naukowe
Aktualności Na łamach „Rheumatology” opublikowano wyniki jednoośrodkowego, retrospektywnego badania obejmującego okres 40 lat, w którym dokonano klinicznej i immunologicznej analizy profilu pacjentów z zespołem psychotycznym w przebiegu tocznia układowego. Wyniki obserwacji potwierdzają, że zespół ten jest rzadką manifestacją tocznia neuropsychiatrycznego.
Zespoły neuropsychiatryczne w toczniu układowym (TU) stanowią trudny problem kliniczny. Wśród nich do najczęstszych należą przebiegające łagodnie zaburzenia nastroju i zespoły lękowe, jednak niektóre z zespołów neuropsychiatrycznych mogą stanowić powikłanie zagrażające życiu. Rzadką manifestacją tocznia neuropsychiatrycznego jest zespół psychotyczny, rozpoznawany u chorych na TU po wykluczeniu innych możliwych przyczyn choroby. Dotychczasowe badania wskazują na związek przeciwciał przeciwko rybosomalnemu białku P (anty-RNP) oraz przeciwciał anty-NMDAR (przeciwciała przeciw receptorom glutaminianowym) z wystąpieniem psychozy w przebiegu TU.
Na łamach „Rheumatology” opublikowano wyniki jednoośrodkowego, retrospektywnego badania obejmującego okres 40 lat, w którym dokonano klinicznej i immunologicznej analizy profilu pacjentów z zespołem psychotycznym w przebiegu TU. Na uwagę zasługuje długi okres obserwacji wynoszący 14,1 ±12,8 roku. Surowicę chorych z objawami psychotycznymi badano między innymi pod kątem obecności przeciwciał przeciwko neuronalnym antygenom powierzchniowym, towarzyszącym chorobom ośrodkowego układu nerwowego o podłożu autoimmunologicznym. W badanej grupie ponad siedmiuset pacjentów z TU zespół psychotyczny obserwowano u 2,5 proc. chorych. Wystąpienie psychozy było niezależne od wieku wystąpienia TU, czasu trwania choroby, płci, pochodzenia etnicznego czy manifestacji klinicznej TU. U chorych z objawami psychotycznymi częściej obecne były przeciwciała anty-RNP (w porównaniu z pacjentami bez psychozy), rzadziej natomiast obecne były przeciwciała antykardiolipinowe i limfopenia (dla badanej grupy różnice nieistotne statystycznie).
Mimo że badanie nie wykazało żadnego istotnego klinicznie biomarkera serologicznego związanego z wystąpieniem psychozy w przebiegu TU, zaobserwowano częstsze występowanie przeciwciał anty-GABABR – 30 proc. vs 11,1 proc. (odpowiednio pacjenci z zespołem psychotycznym związanym z TU vs pacjenci z TU bez psychozy). Nie obserwowano różnic dotyczących występowania innych przeciwciał przeciw neuronalnym antygenom powierzchniowym. U większości chorych z zespołem psychotycznym w przebiegu TU (66,7 proc.) uzyskano pełną odpowiedź na leczenie, stosując terapię skojarzoną lekami przeciwpsychotycznymi i immunosupresyjnymi (glikokortykoidy, cyklofosfamid, rytuksymab, zabiegi wymiany osocza). W badanej grupie nie stwierdzono obecności przeciwciał anty-NMDAR.
Wyniki obserwacji Abrol i wsp. potwierdzają, że zespół psychotyczny związany z TU jest rzadką manifestacją tocznia neuropsychiatrycznego, występującą najczęściej we wczesnym okresie choroby (u ponad połowy chorych objawy wystąpiły w podobnym czasie co rozpoznanie TU). Wdrożenie intensywnego leczenia immunosupresyjnego w połączeniu z leczeniem przeciwpsychotycznym pozwala u większości chorych na uzyskanie długotrwałej remisji.
Opracowanie: dr n. med. Marta Madej
Na łamach „Rheumatology” opublikowano wyniki jednoośrodkowego, retrospektywnego badania obejmującego okres 40 lat, w którym dokonano klinicznej i immunologicznej analizy profilu pacjentów z zespołem psychotycznym w przebiegu TU. Na uwagę zasługuje długi okres obserwacji wynoszący 14,1 ±12,8 roku. Surowicę chorych z objawami psychotycznymi badano między innymi pod kątem obecności przeciwciał przeciwko neuronalnym antygenom powierzchniowym, towarzyszącym chorobom ośrodkowego układu nerwowego o podłożu autoimmunologicznym. W badanej grupie ponad siedmiuset pacjentów z TU zespół psychotyczny obserwowano u 2,5 proc. chorych. Wystąpienie psychozy było niezależne od wieku wystąpienia TU, czasu trwania choroby, płci, pochodzenia etnicznego czy manifestacji klinicznej TU. U chorych z objawami psychotycznymi częściej obecne były przeciwciała anty-RNP (w porównaniu z pacjentami bez psychozy), rzadziej natomiast obecne były przeciwciała antykardiolipinowe i limfopenia (dla badanej grupy różnice nieistotne statystycznie).
Mimo że badanie nie wykazało żadnego istotnego klinicznie biomarkera serologicznego związanego z wystąpieniem psychozy w przebiegu TU, zaobserwowano częstsze występowanie przeciwciał anty-GABABR – 30 proc. vs 11,1 proc. (odpowiednio pacjenci z zespołem psychotycznym związanym z TU vs pacjenci z TU bez psychozy). Nie obserwowano różnic dotyczących występowania innych przeciwciał przeciw neuronalnym antygenom powierzchniowym. U większości chorych z zespołem psychotycznym w przebiegu TU (66,7 proc.) uzyskano pełną odpowiedź na leczenie, stosując terapię skojarzoną lekami przeciwpsychotycznymi i immunosupresyjnymi (glikokortykoidy, cyklofosfamid, rytuksymab, zabiegi wymiany osocza). W badanej grupie nie stwierdzono obecności przeciwciał anty-NMDAR.
Wyniki obserwacji Abrol i wsp. potwierdzają, że zespół psychotyczny związany z TU jest rzadką manifestacją tocznia neuropsychiatrycznego, występującą najczęściej we wczesnym okresie choroby (u ponad połowy chorych objawy wystąpiły w podobnym czasie co rozpoznanie TU). Wdrożenie intensywnego leczenia immunosupresyjnego w połączeniu z leczeniem przeciwpsychotycznym pozwala u większości chorych na uzyskanie długotrwałej remisji.
Opracowanie: dr n. med. Marta Madej
