Czy przesiewowa tomografia płuc ułatwia zerwanie z nałogiem palenia?
Autor: Marta Koblańska
Data: 13.09.2017
Źródło: Thorax/KS
Jak pokazują wynik opublikowanej na stronie internetowej Thorax analizy obejmującej uczestników prowadzonego w Wielkiej Brytanii pilotażowego programu United Kingdom Lung Cancer Screening (UKLS) przesiewowe badanie płuc metodą tomografii komputerowej (TK) w kierunku raka płuca może zwiększyć odsetek osób rzucających palenie w populacji wysokiego ryzyka. Obserwacje te dotyczą głównie osób z dodatnim wynikiem TK, ale może przenieść je również na grupę z ujemnymi wynikami badania obrazowego.
Analizą objęto 4055 osób, których przydzielono losowo do badania przesiewowego TK lub do standardowego sposobu postepowania (bez badania przesiewowego). W całej grupie było 1546 osób palących, których przydzielono w równej liczbie do obu grup (759 osób w grupie z badaniem przesiewowym vs 787 w grupie standardowej). Osoby palące pytano przy użyciu odpowiedniego kwestionariusza o zaprzestanie palenia, zarówno w perspektywie krótko- (po 2 tygodniach) jak i długoterminowej (do 2 lat obserwacji).
W analizie krótkoterminowej kwestionariusz wypełniło 70% pacjentów poddanych badaniu przesiewowemu TK i 61% pacjentów w grupie kontrolnej, natomiast w dłuższym okresie obserwacji odsetki te wyniosły odpowiednio 65% i 49%.
Wykazano, że w perspektywie krótkoterminowej palenie rzuciło 5% pacjentów w grupie kontrolnej i 10% pacjentów poddanych TK – różnica okazała się statystycznie istotna, iloraz szans (odds ratio, OR) 2,29 (95% CI, 1,52–3,45; p <0,001). Skorygowanie o różne czynniki nie zmieniało wyników (OR 2,38 [95% CI, 1,56–3,64; p=0,001).
Z kolei w dłuższym okresie obserwacji odsetek osób, które rzuciły palenie wyniósł 10% w grupie kontrolnej i 15% w grupie poddanej skryningowi. Również w tym przypadku skorygowanie nie zmieniało statystycznie istotnych wyników (OR 1,60 (95% CI, 1,17–2,18; p=0,003). Autorzy podkreślają, że analiza całej grupy w tym okresie nie wykazuje statystycznie istotnych różnic, dlatego uzyskane wyniki należy intepretować z ostrożnością.
U chorych, u których wyniki TK wymagały dalszych badań odnotowano większe prawdopodobieństwo zaprzestania palenia w dłuższym okresie niż w grupie kontrolnej, skorygowany OR wyniósł 2,29 (95% CI, 1,62–3,22; p=0,007). Różnica była także statystycznie istotna w odniesieniu do chorych z ujemnym wynikiem TK (OR 2,43 [95% CI, 1,54–3,84; p <0,001).
U chorych z ujemnymi wynikami TK także zaobserwowano większe prawdopodobieństwo rzucenia palenia, choć w tym przypadku nie uzyskano określonego poziomu istotności, wynoszącego 1%.
W opinii badaczy przesiewowe badanie TK płuc może być ważnym czynnikiem skłaniającym palaczy do zaprzestania nałogu, szczególnie w grupie wysokiego ryzyka. Zintegrowanie badań przesiewowych z działaniami na rzecz zaprzestania palenia tytoniu wymaga jednak dalszych prac.
W analizie krótkoterminowej kwestionariusz wypełniło 70% pacjentów poddanych badaniu przesiewowemu TK i 61% pacjentów w grupie kontrolnej, natomiast w dłuższym okresie obserwacji odsetki te wyniosły odpowiednio 65% i 49%.
Wykazano, że w perspektywie krótkoterminowej palenie rzuciło 5% pacjentów w grupie kontrolnej i 10% pacjentów poddanych TK – różnica okazała się statystycznie istotna, iloraz szans (odds ratio, OR) 2,29 (95% CI, 1,52–3,45; p <0,001). Skorygowanie o różne czynniki nie zmieniało wyników (OR 2,38 [95% CI, 1,56–3,64; p=0,001).
Z kolei w dłuższym okresie obserwacji odsetek osób, które rzuciły palenie wyniósł 10% w grupie kontrolnej i 15% w grupie poddanej skryningowi. Również w tym przypadku skorygowanie nie zmieniało statystycznie istotnych wyników (OR 1,60 (95% CI, 1,17–2,18; p=0,003). Autorzy podkreślają, że analiza całej grupy w tym okresie nie wykazuje statystycznie istotnych różnic, dlatego uzyskane wyniki należy intepretować z ostrożnością.
U chorych, u których wyniki TK wymagały dalszych badań odnotowano większe prawdopodobieństwo zaprzestania palenia w dłuższym okresie niż w grupie kontrolnej, skorygowany OR wyniósł 2,29 (95% CI, 1,62–3,22; p=0,007). Różnica była także statystycznie istotna w odniesieniu do chorych z ujemnym wynikiem TK (OR 2,43 [95% CI, 1,54–3,84; p <0,001).
U chorych z ujemnymi wynikami TK także zaobserwowano większe prawdopodobieństwo rzucenia palenia, choć w tym przypadku nie uzyskano określonego poziomu istotności, wynoszącego 1%.
W opinii badaczy przesiewowe badanie TK płuc może być ważnym czynnikiem skłaniającym palaczy do zaprzestania nałogu, szczególnie w grupie wysokiego ryzyka. Zintegrowanie badań przesiewowych z działaniami na rzecz zaprzestania palenia tytoniu wymaga jednak dalszych prac.
