Goserelina chroni jajniki w trakcie adjuwantowej chemioterapii u kobiet chorych na raka piersi
Autor: Katarzyna Bakalarska
Data: 10.07.2015
Źródło: Moore HCF et al. „Goserelin for Ovarian Protection during Breast-Cancer Adjuvant Chemotherapy.” N Engl J Med 2015;372:923-32.
Podawanie gosereliny ma korzystny wpływ na funkcjonowanie jajników i zachowanie płodności po chemioterapii.
Niewydolność jajników jest poważnym powikłaniem chemioterapii. Obejmuje ona wystąpienie objawów menopauzalnych, osteoporozy i bezpłodności. W celu ochrony jajników w czasie leczenia uzupełniającego chorych na raka piersi stosowano agonistów GnRH (hormon uwalniający gonadotropiny), jednakże wyniki dotychczasowych badań nie były jednoznaczne. Ponadto nie określano odsetka ciąż po zakończeniu leczenia. Badanie 3 fazy POEMS (Prevention of Early Menopause Study) ma za zadanie sprawdzić czy podawanie gosereliny (analog GnRH) wspólnie z chemioterapią uzupełniającą zmniejszy odsetek przypadków niewydolności jajników u kobiet leczonych z powodu hormono-ujemnego raka piersi.
Do badania włączono 257 kobiet w wieku przedmenopauzalnym (pomiędzy 18 a 49 rokiem życia) chorych na hormono-ujemnego raka piersi w I – III stopniu zaawansowania klinicznego, u których planowano leczenie neoadjuwantowe lub adjuwantowe. Ewaluacja wyników była możliwa u 218 chorych, z czego 113 otrzymywało samodzielną chemioterapię, a 105 równocześnie otrzymywało goserelinę. Goserelina była podawana podskórnie w dawce 3,6 mg co 4 tygodnie zaczynając od 1 tygodnia przed chemioterapią. Pierwszorzędowym celem badania było określenie odsetka niewydolności jajników określanych w badaniu jako 6-miesięczny okres bez krwawienia miesięcznego oraz poziom FSH w zakresie norm charakterystycznych dla menopauzy po 2 latach od zakończenia leczenia. Drugorzędowe punkty końcowe badania obejmowały odsetek ciąż w ciągu 5 lat obserwacji, odsetek dysfunkcji jajników określany jako 3-miesięczny okres bez krwawienia miesięcznego z menopauzalnymi poziomami FSH, estradiolu lub inhibiny B po roku i po 2 latach od zakończenia leczenia.
W chwili oceny końcowej średni czas obserwacji wynosił 4,1 roku. Średni wiek chorych wynosił 38 lat, a 91% chorych otrzymało chemioterapię opartą na antracyklinach. Dane odnośnie poziomów FSH i niewydolności jajników były po 2 latach pełne tylko dla 135 chorych (62%) – 69 chorych z grupy samodzielnej chemioterapii i 66 chorych z grupy otrzymującej dodatkowo goserelinę. Niewydolność jajników stwierdzono u 15 chorych (22%) z grupy samodzielnej chemioterapii i u 5 chorych (8%) z grupy gosereliny (p=0,02). Korzyść z podawania gosereliny została stwierdzona również w odniesieniu do określonej protokołem dysfunkcji jajników (p=0,01), która stwierdzono u 28 chorych leczonych samodzielną chemioterapią i u 18 chorych otrzymujących goserelinę po pierwszym roku. Po 2 latach dysfunkcję stwierdzono odpowiednio u 22 i u 9 chorych (p=0,03). Wśród 218 chorych z badania w ciąże zaszło 12 chorych z grupy samodzielnej chemioterapii i 22 chore z grupy gosereliny (p=0,03). Stwierdzono ponadto istotny statystycznie wyższy odsetek 4-letnich przeżyć całkowitych (OS – overall survival) w grupie gosereliny (82% v. 92%, p=0,04). Ten wynik nie był oczekiwany przez badaczy, ale ze względu na brak dokładnej oceny czynników ryzyka choroby w badanej grupie nie można ocenić ewentualnego terapeutycznego efektu analogów GnRH.
Do badania włączono 257 kobiet w wieku przedmenopauzalnym (pomiędzy 18 a 49 rokiem życia) chorych na hormono-ujemnego raka piersi w I – III stopniu zaawansowania klinicznego, u których planowano leczenie neoadjuwantowe lub adjuwantowe. Ewaluacja wyników była możliwa u 218 chorych, z czego 113 otrzymywało samodzielną chemioterapię, a 105 równocześnie otrzymywało goserelinę. Goserelina była podawana podskórnie w dawce 3,6 mg co 4 tygodnie zaczynając od 1 tygodnia przed chemioterapią. Pierwszorzędowym celem badania było określenie odsetka niewydolności jajników określanych w badaniu jako 6-miesięczny okres bez krwawienia miesięcznego oraz poziom FSH w zakresie norm charakterystycznych dla menopauzy po 2 latach od zakończenia leczenia. Drugorzędowe punkty końcowe badania obejmowały odsetek ciąż w ciągu 5 lat obserwacji, odsetek dysfunkcji jajników określany jako 3-miesięczny okres bez krwawienia miesięcznego z menopauzalnymi poziomami FSH, estradiolu lub inhibiny B po roku i po 2 latach od zakończenia leczenia.
W chwili oceny końcowej średni czas obserwacji wynosił 4,1 roku. Średni wiek chorych wynosił 38 lat, a 91% chorych otrzymało chemioterapię opartą na antracyklinach. Dane odnośnie poziomów FSH i niewydolności jajników były po 2 latach pełne tylko dla 135 chorych (62%) – 69 chorych z grupy samodzielnej chemioterapii i 66 chorych z grupy otrzymującej dodatkowo goserelinę. Niewydolność jajników stwierdzono u 15 chorych (22%) z grupy samodzielnej chemioterapii i u 5 chorych (8%) z grupy gosereliny (p=0,02). Korzyść z podawania gosereliny została stwierdzona również w odniesieniu do określonej protokołem dysfunkcji jajników (p=0,01), która stwierdzono u 28 chorych leczonych samodzielną chemioterapią i u 18 chorych otrzymujących goserelinę po pierwszym roku. Po 2 latach dysfunkcję stwierdzono odpowiednio u 22 i u 9 chorych (p=0,03). Wśród 218 chorych z badania w ciąże zaszło 12 chorych z grupy samodzielnej chemioterapii i 22 chore z grupy gosereliny (p=0,03). Stwierdzono ponadto istotny statystycznie wyższy odsetek 4-letnich przeżyć całkowitych (OS – overall survival) w grupie gosereliny (82% v. 92%, p=0,04). Ten wynik nie był oczekiwany przez badaczy, ale ze względu na brak dokładnej oceny czynników ryzyka choroby w badanej grupie nie można ocenić ewentualnego terapeutycznego efektu analogów GnRH.
