Leki hipotensyjne zwiększają ryzyko nowotworów skóry
Autor: Andrzej Kordas
Data: 10.08.2015
Źródło: Use of antihypertensive drugs and risk of skin cancer; S.A.J. Schmidt et. al; Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology; Volume 29, Issue 8, pages 1545–1554, August 2015.
Wiadomo, iż niektóre z leków stosowanych u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym mają działanie fototuczulające. W związku z tym prawdopodobne jest, iż mogą działać jako kokancerogeny w etiopatogenezie nowotworów skóry. Wyniki przeprowadzonych dotąd badań nie są jednoznaczne. Schmidt i wsp. przeprowadzili badanie mające na celu ustalenie, czy stosowanie leków hipotensyjnych zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory skóry – raka podstawnokomórkowego (BCC), raka kolczystokomórkowego(SCC) oraz czerniaka złośliwego (MM). Wyniki opublikowano na łamach Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology.
Retrospektywnym badaniem kliniczno-kontrolnym objęto pacjentów, u których po raz pierwszy rozpoznano nowotwór skóry w latach 1991-2010. W grupie badanej znalazło się 2282 pacjentów z rakiem kolczystokomórkowym skóry, 17 242 pacjentów z rakiem podstawnokomórkowym oraz 3660 pacjentów, u których rozpoznano pierwotnego czerniaka skóry. Liczebność grupy kontrolnej wyniosła 231 743 osób.
Opierając się na warunkowej regresji logistycznej, obliczono iloraz szans (OR) w odniesieniu do ryzyka zachorowania na nowotwór skóry w przypadkach, gdy nie stosowano leków hipotensyjnych (pacjent otrzymał ≤ 2 recepty na ww. leki) oraz w przypadkach, gdy stosowano tego rodzaju terapię (>2 recepty na leki hipotensyjne). Pod uwagę wzięto również czas stosowania leków hipotensyjnych (czas >5 lat określano jako leczenie długoterminowe) oraz intensywność stosowanej terapii (jako wysoką intensywność klasyfikowano realizację ≥50% recept w okresie prowadzonej terapii).
Wykazano, iż leczenie diuretykami wiązało się z podwyższonym ryzykiem zachorowania na SCC (OR 1.19; 1.06–1.33), a ryzyko to wzrastało w przypadku terapii długoterminowej (OR 1.41; 1.16–1.72 dla terapii o niskiej intensywności; OR 1.44; 0.98–2.14 dla terapii o wysokiej intensywności) oraz w przypadku stosowania diuretyków oszczędzających potas w monoterapii (OR 1.40; 1.09–1.80) lub w terapii skojarzonej z diuretykami o szybko spłaszczającej się krzywej zależności dawka-efekt (ang. low-ceiling diuretics; w tym tiazydy, pochodne sulfonamidowe), (OR 2.68; 2.24–3.21). Stosowanie diuretyków oszczędzających potas (nie działających na układ RAA) oraz terapii skojarzonej tymi lekami wraz z diuretykami o szybko spłaszczającej się krzywej zależności dawka-efekt zwiększało ponadto ryzyko zachorowania na BBC (odpowiednio OR 1.47; 1.00–2.17).
Leczenie sulfonamidowymi lekami moczopędnymi, podobnie jak diuretykami oszczędzającymi potas (nie działającymi na układ RAA) wiązało się ponadto ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na czerniaka złośliwego skóry (odpowiednio OR 1.49; 1.04–2.12; OR 2.26; 0.85–6.01). Długoterminowe leczenie inhibitorami receptora angiotensynowego zwiększało ryzyko zachorowania na MM (OR 1.53; 1.05–2.23 dla terapii o niskiej intensywności; OR 1.44; 0.56–3.69 dla terapii o wysokiej intensywności).
Związek pomiędzy stosowaniem leków z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny, B-blokerów, blokerów kanału wapniowego a ryzykiem wystąpienia nowotworów skóry był niejednoznaczny lub obserwowane zależności nie były znamienne.
Podsumowując, badacze wykazali, iż długotrwała terapia lekami z grupy blokerów receptora angiotensynowego zwiększa ryzyko wystąpienia czerniaka złośliwego skóry. Natomiast stosowanie diuretyków zwiększa ryzyko wystąpienia raka kolczystokomórkowego, zwłaszcza w odniesieniu do diuretyków oszczędzających potas stosowanych w monoterapii lub połączeniu z diuretykami o szybko spłaszczającej się krzywej zależności dawka-efekt (w tym tiazydy, pochodne sulfonamidowe). Chociaż mechanizm powyższych zależności nie został dotąd dokładnie poznany, pacjenci leczeni wymienionymi grupami leków powinni unikać ekspozycji na promieniowanie UV oraz stosować odpowiednie metody fotoprotekcji.
Opierając się na warunkowej regresji logistycznej, obliczono iloraz szans (OR) w odniesieniu do ryzyka zachorowania na nowotwór skóry w przypadkach, gdy nie stosowano leków hipotensyjnych (pacjent otrzymał ≤ 2 recepty na ww. leki) oraz w przypadkach, gdy stosowano tego rodzaju terapię (>2 recepty na leki hipotensyjne). Pod uwagę wzięto również czas stosowania leków hipotensyjnych (czas >5 lat określano jako leczenie długoterminowe) oraz intensywność stosowanej terapii (jako wysoką intensywność klasyfikowano realizację ≥50% recept w okresie prowadzonej terapii).
Wykazano, iż leczenie diuretykami wiązało się z podwyższonym ryzykiem zachorowania na SCC (OR 1.19; 1.06–1.33), a ryzyko to wzrastało w przypadku terapii długoterminowej (OR 1.41; 1.16–1.72 dla terapii o niskiej intensywności; OR 1.44; 0.98–2.14 dla terapii o wysokiej intensywności) oraz w przypadku stosowania diuretyków oszczędzających potas w monoterapii (OR 1.40; 1.09–1.80) lub w terapii skojarzonej z diuretykami o szybko spłaszczającej się krzywej zależności dawka-efekt (ang. low-ceiling diuretics; w tym tiazydy, pochodne sulfonamidowe), (OR 2.68; 2.24–3.21). Stosowanie diuretyków oszczędzających potas (nie działających na układ RAA) oraz terapii skojarzonej tymi lekami wraz z diuretykami o szybko spłaszczającej się krzywej zależności dawka-efekt zwiększało ponadto ryzyko zachorowania na BBC (odpowiednio OR 1.47; 1.00–2.17).
Leczenie sulfonamidowymi lekami moczopędnymi, podobnie jak diuretykami oszczędzającymi potas (nie działającymi na układ RAA) wiązało się ponadto ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na czerniaka złośliwego skóry (odpowiednio OR 1.49; 1.04–2.12; OR 2.26; 0.85–6.01). Długoterminowe leczenie inhibitorami receptora angiotensynowego zwiększało ryzyko zachorowania na MM (OR 1.53; 1.05–2.23 dla terapii o niskiej intensywności; OR 1.44; 0.56–3.69 dla terapii o wysokiej intensywności).
Związek pomiędzy stosowaniem leków z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny, B-blokerów, blokerów kanału wapniowego a ryzykiem wystąpienia nowotworów skóry był niejednoznaczny lub obserwowane zależności nie były znamienne.
Podsumowując, badacze wykazali, iż długotrwała terapia lekami z grupy blokerów receptora angiotensynowego zwiększa ryzyko wystąpienia czerniaka złośliwego skóry. Natomiast stosowanie diuretyków zwiększa ryzyko wystąpienia raka kolczystokomórkowego, zwłaszcza w odniesieniu do diuretyków oszczędzających potas stosowanych w monoterapii lub połączeniu z diuretykami o szybko spłaszczającej się krzywej zależności dawka-efekt (w tym tiazydy, pochodne sulfonamidowe). Chociaż mechanizm powyższych zależności nie został dotąd dokładnie poznany, pacjenci leczeni wymienionymi grupami leków powinni unikać ekspozycji na promieniowanie UV oraz stosować odpowiednie metody fotoprotekcji.
