Nowy standard w leczeniu raka trzustki?

Uaktualnione wyniki badania klinicznego NAPOLI-1 przedstawione podczas Gastrointestinal Cancers Symposium (GICS) 2016 potwierdziły korzyści w zakresie przeżycia całkowitego (ang. overall survival, OS) u chorych na raka trzustki z przerzutami leczonych liposomalnym irynotekanem (Onivyde, Merrimack) w skojarzeniu z fluorouracylem i leukoworyną.

W przedstawionym badaniu, do którego włączono chorych z progresją raka trzustki po leczeniu gemcytabiną uzyskano poprawę przeżycia całkowitego w grupie leczonej liposomalnym irynotekanem. Po sześciu miesiącach odsetek przeżycia całkowitego u chorych leczonych irynotekanem w porównaniu do chorych leczonych bez liposomalnego irynotekanu wyniósł odpowiednio 53% i 38%, a po 12 miesiącach odsetki te wynosiły 26% i 16%. Według autorów badania analizowane skojarzenie może stać się nowym standardem leczenia, czego potwierdzeniem może być rejestracja leku w tym wskazaniu przez Amerykańską Agencję Żywności i Leków (ang. Food and Drug Administration, FDA) właśnie na podstawie wyników badania NAPOLI-1. Uaktualnioną analizę badania przeprowadzono po odnotowaniu 378 zdarzeń. Mediana przeżycia całkowitego była lepsza w grupie leczonej liposomalnym irynotekanem w skojarzeniu z 5-FU i leukoworyną, gdzie wyniosła 6,2 miesiąca w porównaniu z 4,2 miesiąca u chorych leczonych bez irynotekanu (HR 0,75, p=0,0417). Do badania NAPOLI-1 włączono 417 chorych z progresją raka gruczołowego trzustki z przerzutami po leczeniu gemcytabiną. Chorych randomizowano do jednego z trzech ramion badania: w ramieniu z liposomalnym irynotekanem chorzy dostawali ten lek dożylnie w dawce 80 mg/m2 w ciągu 90 minut co dwa tygodnie przed fluorouracylem (2400 mg/m2) w ciągu 46 godzin i racemiczną leukoworynę (400 mg/m2 w ciągu 30 minut). W drugim ramieniu podawano liposomalny irynotekan w monoterapii w dawce 120 mg/m2 co trzy tygodnie. W grupie kontrolnej podawano 5-FU w dawce 2000 mg/m2 z racemiczną leukoworyną w dawce 200 mg/m2 co tydzień przez cztery tygodnie, po czym następowały dwa tygodnie przerwy. W uaktualnionej analizie mediana OS w grupie otrzymującej monoterapię irynotekanem i w grupie kontrolnej była podobna (4,9 vs 4,2 miesiąca, HR 1,08, p=0,50). W grupie otrzymującej liposomalny irynotekan w leczeniu skojarzonym jak i w monoterapii najczęstszymi działaniami niepożądanymi stopnia 3. lub wyższego odnotowanymi u co najmniej 2% chorych były: neutropenia (20%), zmęczenie (14%), biegunka (13%), wymioty 911%) i nudności (8%). Ważną częścią przedstawionego badania była próba korelacji skuteczności leczenia z występowaniem określonego biomarkera, którym był antygen 19-9 (carbohydrate antygen 19-9, CA 19-9). U chorych na raka trzustki z przerzutami wykazano zależność między stężeniem CA 19-9 a odpowiedzią na leczenie w zakresie OS. W przedstawionej analizie u 213 chorych uczestniczących w badaniu NAPOIL-1 określono stężenie CA 19-9 na początku badania. Odpowiedź w zakresie CA 19-9 (zmniejszenie stężenia początkowego o co najmniej 50%) była lepsza u chorych otrzymujących irynotekan liposomalny w leczeniu skojarzonym niż w ramieniu kontrolnym (29% vs 9%, p=0,0006). Zaobserwowano też, że im wyższe stężenie CA19-9 tym większa korzyść z leczenia liposomalnym irynotekanem. U chorych z najwyższymi stężeniami CA 19-9 mediana OS była większa u chorych otrzymujących liposomalny irynotekan w leczeniu skojarzonym niż w ramieniu kontrolnym (4,6 vs 1,9 miesiąca). W związku z tym autorzy twierdzą, że stężenie CA 19-9 w surowicy krwi stawowi istotną informację pozwalającą na ocenę przeżycia całkowitego.