Pazopanib nową opcją terapeutyczną dla chorych na nowotwory neuroendokrynne trzustki
Autor: Katarzyna Bakalarska
Data: 26.05.2015
Źródło: Lancet Oncology, opublikowano online 6 maja 2015
Jak wskazało badanie kliniczne 2. fazy, którego wyniki opublikowano w Lancet Oncology 6 maja, pazopanib (Votrient) może być opcją terapeutyczną dla chorych z rozpoznanym zaawansowanym guzem neuroendokrynnym trzustki (ang. pancreatic neuroendocrine tumors, NETs).
Pazopanib jest inhibitorem kinazy tyrozynowej receptora VEGF (ang. vascular-endothelial growth factor, naskórkowo-śródbłonkowy czynnik wzrostu). W chwili obecnej zarejestrowany jest do leczenia zaawansowanego raka jasnokomórkowego nerki oraz mięsaków tkanek miękkich.
Jak podkreślają autorzy, wyniki ich badania wskazują na aktywność przeciwnowotworową pazopanibu w guzach neuroendokrynnych trzustki. Odpowiedzi obiektywne oraz czas wolny od progresji choroby są podobne do wyników obserwowanych w badaniach klinicznych 3. fazy oceniających skuteczność innych cząsteczek w tym wskazaniu. Dla chorych z rozpoznanym zaawansowanym guzem neuroendokrynnym czy rakowiakiem istnieje w chwili obecnej kilka opcji terapeutycznych. Choroba zwykle rozpoznawana jest w stadium zaawansowanym, wobec czego leczenie skupia się głównie na redukcji objawów choroby i spowolnieniu wzrostu guza, a nie na całkowitym wyleczeniu. Obecnie do leczenia NET zarejestrowane są analogi somatostatyny jak oktreotyd czy lanreotyd, które kontrolują produkcję hormonów przez komórki guza i prawdopodobnie spowalniają wzrost guza, inhibitor mTOR, ewerolimus (Afinitor) oraz inhibitor kinazy sunitynib (Sutent). W zaawansowanych rakowiakach zarejestrowano dotychczas jedynie lanreotyd (Somatuline).
Do badania klinicznego w okresie od kwietnia 2007 do lipca 2009 włączono 20 chorych z rozpoznanym przerzutowym lub miejscowo zaawansowanym rakowiakiem i 32 chorych z rozpoznanym guzem neuroendokrynnym trzustki. Wszyscy chorzy otrzymywali pazopanib w dawce dobowej 800 mg doustnie oraz oktreotyd. U chorych, u których nigdy nie stosowano oktreotydu stosowano go w dawce 30 mg co 28 dni. Chorzy uprzednio leczeni oktreotydem otrzymywali lek w dawce do 40 mg co trzy tygodnie. Chorzy kontynuowali leczenie do progresji choroby bądź ukończenia 12 cykli leczenia. W grupie chorych na NET odpowiedź na leczenie potwierdzono u siedmiu chorych (odsetek odpowiedzi obiektywnych, ORR 21,9%; 95% CI 11,0-38,8). Z uwagi na brak odpowiedzi na leczenie u chorych na rakowiaka, badacze zamknęli rekrutację do tej grupy.
W grupie chorych na NET mediana czasu wolnego od progresji choroby wynosiła 14,4 miesiąca (95% CI, 5,9-22,9) a mediana czasu przeżycia całkowitego 25 miesięcy (95% CI 15,5-34,4 miesiąca). U chorych na rakowiaka mediana czasu wolnego od progresji choroby wynosiła 12,2 miesiąca (95% CI 5,3-19,0) i mediana czasu przeżycia całkowitego wynosiła 18,5 miesiąca (95% CI, 15,0-22,0).
Najczęstszymi działaniami niepożądanymi pazopanibu było zmęczenie (75%), nudności (63%), biegunka (63%) oraz nadciśnienie tętnicze (54%). U jednego chorego stwierdzono hipertrójglicerydemię w 4. stopnia oraz zakrzepicę 4. stopnia.
Według badaczy konieczne są kolejne badania oceniające bezpieczeństwo i skuteczność pazopanibu w NET. Obecnie toczy się randomizowane badanie kliniczne 2. fazy porównujące pazopanib z placebo u chorych na NET oraz dodatkowo planuje się randomizowane badanie kliniczne 3. fazy porównujące skuteczność pazopanibu z najlepszym leczeniem objawowym u chorych na NET w zaawansowanym stadium po niepowodzeniu leczenia innymi lekami.
Badanie to prawdopodobnie spowoduje dodanie kolejnego leku do grupy leków zarejestrowanych w NET. Badacze podkreślają ponadto, że mediana czasu wolnego od progresji choroby u chorych na NET, którzy otrzymują pozopanib była podobna do mediany u chorych leczonych ewerolimusem czy sunitynibem. W badaniach oceniających skuteczność pazopanibu w raku nerki stwierdzono, że lek ten jest skuteczny nawet u chorych po progresji choroby podczas leczenia innymi inhibitorami VEGF.
Jak podkreślają autorzy, wyniki ich badania wskazują na aktywność przeciwnowotworową pazopanibu w guzach neuroendokrynnych trzustki. Odpowiedzi obiektywne oraz czas wolny od progresji choroby są podobne do wyników obserwowanych w badaniach klinicznych 3. fazy oceniających skuteczność innych cząsteczek w tym wskazaniu. Dla chorych z rozpoznanym zaawansowanym guzem neuroendokrynnym czy rakowiakiem istnieje w chwili obecnej kilka opcji terapeutycznych. Choroba zwykle rozpoznawana jest w stadium zaawansowanym, wobec czego leczenie skupia się głównie na redukcji objawów choroby i spowolnieniu wzrostu guza, a nie na całkowitym wyleczeniu. Obecnie do leczenia NET zarejestrowane są analogi somatostatyny jak oktreotyd czy lanreotyd, które kontrolują produkcję hormonów przez komórki guza i prawdopodobnie spowalniają wzrost guza, inhibitor mTOR, ewerolimus (Afinitor) oraz inhibitor kinazy sunitynib (Sutent). W zaawansowanych rakowiakach zarejestrowano dotychczas jedynie lanreotyd (Somatuline).
Do badania klinicznego w okresie od kwietnia 2007 do lipca 2009 włączono 20 chorych z rozpoznanym przerzutowym lub miejscowo zaawansowanym rakowiakiem i 32 chorych z rozpoznanym guzem neuroendokrynnym trzustki. Wszyscy chorzy otrzymywali pazopanib w dawce dobowej 800 mg doustnie oraz oktreotyd. U chorych, u których nigdy nie stosowano oktreotydu stosowano go w dawce 30 mg co 28 dni. Chorzy uprzednio leczeni oktreotydem otrzymywali lek w dawce do 40 mg co trzy tygodnie. Chorzy kontynuowali leczenie do progresji choroby bądź ukończenia 12 cykli leczenia. W grupie chorych na NET odpowiedź na leczenie potwierdzono u siedmiu chorych (odsetek odpowiedzi obiektywnych, ORR 21,9%; 95% CI 11,0-38,8). Z uwagi na brak odpowiedzi na leczenie u chorych na rakowiaka, badacze zamknęli rekrutację do tej grupy.
W grupie chorych na NET mediana czasu wolnego od progresji choroby wynosiła 14,4 miesiąca (95% CI, 5,9-22,9) a mediana czasu przeżycia całkowitego 25 miesięcy (95% CI 15,5-34,4 miesiąca). U chorych na rakowiaka mediana czasu wolnego od progresji choroby wynosiła 12,2 miesiąca (95% CI 5,3-19,0) i mediana czasu przeżycia całkowitego wynosiła 18,5 miesiąca (95% CI, 15,0-22,0).
Najczęstszymi działaniami niepożądanymi pazopanibu było zmęczenie (75%), nudności (63%), biegunka (63%) oraz nadciśnienie tętnicze (54%). U jednego chorego stwierdzono hipertrójglicerydemię w 4. stopnia oraz zakrzepicę 4. stopnia.
Według badaczy konieczne są kolejne badania oceniające bezpieczeństwo i skuteczność pazopanibu w NET. Obecnie toczy się randomizowane badanie kliniczne 2. fazy porównujące pazopanib z placebo u chorych na NET oraz dodatkowo planuje się randomizowane badanie kliniczne 3. fazy porównujące skuteczność pazopanibu z najlepszym leczeniem objawowym u chorych na NET w zaawansowanym stadium po niepowodzeniu leczenia innymi lekami.
Badanie to prawdopodobnie spowoduje dodanie kolejnego leku do grupy leków zarejestrowanych w NET. Badacze podkreślają ponadto, że mediana czasu wolnego od progresji choroby u chorych na NET, którzy otrzymują pozopanib była podobna do mediany u chorych leczonych ewerolimusem czy sunitynibem. W badaniach oceniających skuteczność pazopanibu w raku nerki stwierdzono, że lek ten jest skuteczny nawet u chorych po progresji choroby podczas leczenia innymi inhibitorami VEGF.
