Płynna lidokaina skuteczna w znoszeniu dyspareunii u kobiet po leczeniu raka piersi
Autor: Andrzej Kordas
Data: 18.08.2015
Źródło: J Clin Oncol. Opublikowano na stronie internetowej
Według badaczy aplikacja płynnej lidokainy do przedsionka pochwy redukuje dyskomfort związany ze współżyciem seksualnym i wpływa pozytywnie na wszystkie aspekty życia seksualnego oraz komfort w trakcie stosunku u kobiet po leczeniu raka piersi w wieku pomenopauzalnym, u których występują bolesne stosunki płciowe. Badanie kliniczne potwierdzające mechanizmy wskazuje, że dyspareunia związana z menopauzą spowodowana jest bólem w przedsionku pochwy bardziej niż w pochwie.
Ogółem u 95% chorych wyleczonych z raka piersi, które stosują wodny roztwór lidokainy jako kompres na śluzówkę przedsionka pochwy, a następnie silikonowy lubrykant były w stanie odbyć bezbolesny stosunek płciowy. Wstępne wyniki badania zaprezentowano podczas American Congress of Obstetricians and Gynecologists oraz North American Menopause Society. Ostateczne wyniki badania opublikowano 27 lipca na stronie internetowej Journal of Clinical Oncology.
Badacze podkreślili, że duspareunia u kobiet w wieku pomenopauzalnym była wiązana głównie z takimi czynnikami jak nieprawidłowe nawilżenie, ścieńczenie tkanek oraz niedostateczne dokrwienie, które towarzyszy atrofii. Badacze zauważyli jednak, że pH pochwy, dojrzewanie komórek nabłonka pochwy oraz widoczne parametry atrofii nie zmieniały się w toku badania podczas stosowania miejscowego lidokainy, silikonowych lubrykantów czy częstych stosunków płciowych.
Amerykańska Agencja Żywności i Leków (ang. American Food and Drug Agency, FDA) twierdzi, że aby zatwierdzić nowy produkt do stosowania w atrofii pochwy, musi on wykazywać skuteczność w zakresie zmiany pH pochwy, powodować zmiany w dojrzewaniu komórek nabłonka pochwy jak również łagodzić najbardziej dokuczliwe objawy.
Przedstawione badanie koncentruje się jedynie na najbardziej dokuczliwych objawach, które zostały złagodzone bez wpływu na nasilenie atrofii.
Wielu klinicystów stosuje to podejście w dyspareunii już od wielu lat, stosując najczęściej 5% lidokainę z estradiolem w hydrofilowej wazelinie. Wykazano, że ważne jest neutralne pH, jako że eliminuje jakikolwiek ślad alkoholu w mieszaninie. Badacze wykazali także, że u kobiet bez rozpoznanej choroby nowotworowej bardziej skuteczne jest stosowanie lidokainy w skojarzeniu z estrogenami niż samej lidokainy. Badacze podkreślają także konieczność właściwej edukacji kobiet, najlepiej przy użyciu lustra, tak by uniknąć aplikacji lidokainy na łechtaczkę, osiągnąć efekt przeciwbólowy z zachowaniem uczucia satysfakcji seksualnej.
Do badania włączono 46 kobiet z niedoborem estrogenów chorych na raka piersi po leczeniu z ciężką dyspareunią i zrandomizowano do dwóch ramion: w jednym stosowano 4% wodny roztwór lidokainy a w drugim placebo (sól fizjologiczną) do przedsionka pochwy na 3 minuty przed penetracją.
Po 1 miesiącu badania zaślepionego podczas którego kobiety oceniały bolesność stosunku lub aplikacji tamponu 2 razy w tygodniu, wszystkie włączono do fazy badania otwartego z lidokainą, które trwało 2 miesiące. Pierwszorzędowym punktem końcowym badania było nasilenie bólu podczas penetracji oceniane na 10-ciostopniowej skali. Drugorzędowymi punktami końcowymi badania była ocena dyskomfortu podczas stosunku płciowego (mierzonego za pomocą skali Female Sexual Distress Scale), funkcji seksualnych (ocena za pomocą kwestionariusza Sexual Function Questionnaire), oraz wznowienie stosunków płciowych.
U wszystkich 46 kobiet występowały kliniczne objawy atrofii pochwy, dyspareunia, oraz nieprawidłowości w zakresie funkcji seksualnych. Średnia punktacja w na skali bólu wynosiła 8 a średnia punktacja na skali Female Sexual Distress Scale wynosiła 30,5 (punktacja wyższa niż 11,0 wskazuje na nieprawidłowe funkcjonowanie).
Pacjentki otrzymały wskazówki w jaki sposób za pomocą lusterka uwidocznić przedsionek pochwy i zaaplikować roztwór.
Podczas zaślepionej fazy badania 73% kobiet w ramieniu stosującym lidokainę, które podejmowały próbę współżycia seksualnego zaraportowało 87,5% zmniejszenie dolegliwości bólowych (mediana punktacji 1, p< 0,001), podczas gdy 71% kobiet w grupie placebo zaraportowało zmniejszenie bólu o 38% (średnia punktacja, 5,3; P = 0,007).
Podczas trwającej 2 miesiące otwartej fazy z lidokainą 37 z 41 kobiet (90%) raportowało komfort podczas odbywania stosunków płciowych a 73% kobiet osiągnęło niższą punktację na skali bólu podczas stosunku. Spośród 20 kobiet, które powstrzymywały się od stosunków płciowych podczas trwania badania, 17 (85%) zaraportowało uczucie komfortu podczas penetracji. Dyspareunia pozostała znaczącą dolegliwością u dwóch kobiet, które odczuwały współistniejący ból mięśni.
Na początku badania większość kobiet miała nieprawidłowe punktacje na skalach w prawie wszystkich obszarach funkcji seksualnych. Wszystkie obszary życia seksualnego znacząco uległy poprawie w trakcie stosowania lidokainy przez 12 tygodni za wyjątkiem orgazmu, który wyjściowo był prawidłowy u 19% kobiet. Podczas 6-ściomiesięcznej obserwacji wszystkie pacjentki odpowiedziały, że nadal odczuwają tkliwość podczas stosunku, jeśli nie zastosują lidokainy. Żadna z kobiet nie stosowała więcej silikonowych lubrykantów, a wszystkie stosują lidokainę za każdym razem kiedy chcą odbyć bezbolesny stosunek. Dodatkowo 83% kobiet odczuwa większą satysfakcję seksualną, u 49% jakość orgazmu poprawiła się, a u 51% poprawiło się libido.
Badacze podkreślili, że duspareunia u kobiet w wieku pomenopauzalnym była wiązana głównie z takimi czynnikami jak nieprawidłowe nawilżenie, ścieńczenie tkanek oraz niedostateczne dokrwienie, które towarzyszy atrofii. Badacze zauważyli jednak, że pH pochwy, dojrzewanie komórek nabłonka pochwy oraz widoczne parametry atrofii nie zmieniały się w toku badania podczas stosowania miejscowego lidokainy, silikonowych lubrykantów czy częstych stosunków płciowych.
Amerykańska Agencja Żywności i Leków (ang. American Food and Drug Agency, FDA) twierdzi, że aby zatwierdzić nowy produkt do stosowania w atrofii pochwy, musi on wykazywać skuteczność w zakresie zmiany pH pochwy, powodować zmiany w dojrzewaniu komórek nabłonka pochwy jak również łagodzić najbardziej dokuczliwe objawy.
Przedstawione badanie koncentruje się jedynie na najbardziej dokuczliwych objawach, które zostały złagodzone bez wpływu na nasilenie atrofii.
Wielu klinicystów stosuje to podejście w dyspareunii już od wielu lat, stosując najczęściej 5% lidokainę z estradiolem w hydrofilowej wazelinie. Wykazano, że ważne jest neutralne pH, jako że eliminuje jakikolwiek ślad alkoholu w mieszaninie. Badacze wykazali także, że u kobiet bez rozpoznanej choroby nowotworowej bardziej skuteczne jest stosowanie lidokainy w skojarzeniu z estrogenami niż samej lidokainy. Badacze podkreślają także konieczność właściwej edukacji kobiet, najlepiej przy użyciu lustra, tak by uniknąć aplikacji lidokainy na łechtaczkę, osiągnąć efekt przeciwbólowy z zachowaniem uczucia satysfakcji seksualnej.
Do badania włączono 46 kobiet z niedoborem estrogenów chorych na raka piersi po leczeniu z ciężką dyspareunią i zrandomizowano do dwóch ramion: w jednym stosowano 4% wodny roztwór lidokainy a w drugim placebo (sól fizjologiczną) do przedsionka pochwy na 3 minuty przed penetracją.
Po 1 miesiącu badania zaślepionego podczas którego kobiety oceniały bolesność stosunku lub aplikacji tamponu 2 razy w tygodniu, wszystkie włączono do fazy badania otwartego z lidokainą, które trwało 2 miesiące. Pierwszorzędowym punktem końcowym badania było nasilenie bólu podczas penetracji oceniane na 10-ciostopniowej skali. Drugorzędowymi punktami końcowymi badania była ocena dyskomfortu podczas stosunku płciowego (mierzonego za pomocą skali Female Sexual Distress Scale), funkcji seksualnych (ocena za pomocą kwestionariusza Sexual Function Questionnaire), oraz wznowienie stosunków płciowych.
U wszystkich 46 kobiet występowały kliniczne objawy atrofii pochwy, dyspareunia, oraz nieprawidłowości w zakresie funkcji seksualnych. Średnia punktacja w na skali bólu wynosiła 8 a średnia punktacja na skali Female Sexual Distress Scale wynosiła 30,5 (punktacja wyższa niż 11,0 wskazuje na nieprawidłowe funkcjonowanie).
Pacjentki otrzymały wskazówki w jaki sposób za pomocą lusterka uwidocznić przedsionek pochwy i zaaplikować roztwór.
Podczas zaślepionej fazy badania 73% kobiet w ramieniu stosującym lidokainę, które podejmowały próbę współżycia seksualnego zaraportowało 87,5% zmniejszenie dolegliwości bólowych (mediana punktacji 1, p< 0,001), podczas gdy 71% kobiet w grupie placebo zaraportowało zmniejszenie bólu o 38% (średnia punktacja, 5,3; P = 0,007).
Podczas trwającej 2 miesiące otwartej fazy z lidokainą 37 z 41 kobiet (90%) raportowało komfort podczas odbywania stosunków płciowych a 73% kobiet osiągnęło niższą punktację na skali bólu podczas stosunku. Spośród 20 kobiet, które powstrzymywały się od stosunków płciowych podczas trwania badania, 17 (85%) zaraportowało uczucie komfortu podczas penetracji. Dyspareunia pozostała znaczącą dolegliwością u dwóch kobiet, które odczuwały współistniejący ból mięśni.
Na początku badania większość kobiet miała nieprawidłowe punktacje na skalach w prawie wszystkich obszarach funkcji seksualnych. Wszystkie obszary życia seksualnego znacząco uległy poprawie w trakcie stosowania lidokainy przez 12 tygodni za wyjątkiem orgazmu, który wyjściowo był prawidłowy u 19% kobiet. Podczas 6-ściomiesięcznej obserwacji wszystkie pacjentki odpowiedziały, że nadal odczuwają tkliwość podczas stosunku, jeśli nie zastosują lidokainy. Żadna z kobiet nie stosowała więcej silikonowych lubrykantów, a wszystkie stosują lidokainę za każdym razem kiedy chcą odbyć bezbolesny stosunek. Dodatkowo 83% kobiet odczuwa większą satysfakcję seksualną, u 49% jakość orgazmu poprawiła się, a u 51% poprawiło się libido.
