Rozszerzenie skriningu raka piersi dla kobiet od 45. do 74. r.ż. z pozytywną opinią AOTMiT

Program profilaktyki raka piersi obecnie dotyczy kobiet wieku od 50 do 69 lat. Rada Przejrzystości AOTMiT uważa za zasadne przesunięcie granicy wieku, zmianę zasad kwalifikacji i poziomu jego finansowania.

Program profilaktyki raka piersi obecnie dotyczy kobiet wieku 50–69 lat. W ramach badań podstawowych wykonywana jest mammografia skriningowa obu piersi. Badania wykonuje się co 24 miesiące u kobiet w wieku od 50 do 69 lat i co 12 miesięcy u kobiet w wieku od 50 do 69 lat, u których wystąpił rak piersi wśród członków rodziny (u matki, siostry lub córki) lub mutacje w obrębie genów BRCA 1 lub BRCA2.

Proponowane przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji zmiany w programie dotyczą rozszerzenia granicy wieku do udziału w programie: niższą dolną granicę wieku wynoszącą 45 lat i górną granicę wieku wynoszącą 74 lata, przy czym w grupach wiekowych 44–49 lat (niska jakość dowodów) oraz 70–74 lata (umiarkowana jakość dowodów) sugerowane jest wykonywanie przesiewowej MMG co 2–3 lata.

To nie koniec zmian, ponieważ AOTMiT proponuje również, żeby u kobiet w wieku od 50 do 69 lat z rodzinnym obciążeniem lub wykrytą mutacją w obrębie genów BRCA 1 lub BRCA2, usunąć z warunków programu wykonywanie mammografii skriningowej co 12 miesięcy. Zgodnie z międzynarodowymi wytycznymi (rekomendacje ESMO 2019 i NICE 2019) zalecane jest stosowanie rezonansu magnetycznego co roku wraz z coroczną mammografią (łącznie lub osobno) oraz kierowanie kobiet z czynnikami wysokiego ryzyka do programu „Opieka nad rodzinami wysokiego, dziedzicznie uwarunkowanego ryzyka zachorowania na raka piersi”.

W ramach interwencji wykonywanych na etapie pogłębionej diagnostyki u kobiet, u których stwierdzono nieprawidłowości podczas badania mammograficznego lub USG, lub rezonansu magnetycznego, planuje się zastąpienie biopsji cienkoigłowej biopsją gruboigłową (usunięcie ze świadczenia biopsji cienkoigłowej).

W odniesieniu do warunków wymaganych od świadczeniodawców proponuje się stosowanie do badań przesiewowych mammografów cyfrowych i fantomów do kontroli jakości obrazowania w mammografii cyfrowej w celu zwiększenia jakości pracowni mammograficznych i opisywanych zdjęć mammograficznych.

Rada Przejrzystości AOTMiT w uzasadnieniu podaje, że w Polsce w 2016 roku zgłoszono 24,1 tys. przypadków nowotworów piersi. Współczynnik zapadalności rejestrowanej wynosił 62,8/100 tys. W mapach potrzeb zdrowotnych (2018 r.) wskazano, że szczyt zapadalności przypada na grupę wiekową 65+ (160,9/100 tys.), w tym w 2021 r. na 100 tys. kobiet w wieku
75–79 lat odnotowano 217,2 nowych zachorowań. W grupie 54–64 lata zapadalność wyniosła 118,1/100 tys. Wg danych KRN liczba zgonów z powodu raka piersi wyniosła 6895 kobiet w 2018 roku, a w przypadku mężczyzn było to 75 zgonów.

Eksperci AOTMiT powołują się też na zalecenie Rady Unii Europejskiej w sprawie wzmocnienia profilaktyki poprzez wczesne wykrywanie – zgodnie z nowym podejściem Unii Europejskiej do badań przesiewowych w kierunku raka sugeruje się niższą dolną granicę wieku wynoszącą 45 lat (niska jakość dowodów) i górną granicę wieku wynoszącą 74 lata (umiarkowana jakość dowodów) oraz stosowanie cyfrowej tomosyntezy piersi lub mammografii cyfrowej. Należy rozważyć stosowanie obrazowania metodą rezonansu magnetycznego (MRI) w przypadku, gdy jest to medycznie uzasadnione (niska jakość dowodów). Ponadto w powyższym dokumencie zwraca się uwagę na następujące aspekty realizacji badań przesiewowych, jakimi są: wdrażanie programów badań przesiewowych, rejestrowanie danych pochodzących z badań przesiewowych i zarządzanie nimi, monitorowanie, szkolenie, uczestnictwo, wprowadzenie nowych badań przesiewowych uwzględniających wyniki badań międzynarodowych oraz sprawozdanie z wdrażania programów i działania następcze.

Wyliczono koszty zmian w programie skriningowym raka piersi. Jak podaje AOTMiT, liczba osób biorących udział w programie badań przesiewowych raka piersi w ujęciu 2 lat wyniesie od 2 025 380 (populacja aktualna wiek 50–69 lat) do 3 044 498 (populacja docelowa wiek 45–74 lata). Koszt dla NFZ finansowania programu, przy uwzględnieniu powyższej populacji, wyniesie od 180 mln zł (wiek 50–69 lat) do 289 mln zł (wiek 45–74 lata).

Przeczytaj także: „Dr hab. Senkus-Konefka o badaniach mammograficznych kobiet powyżej 70 lat”.