Steroidy w zaawansowanej chorobie nowotworowej nie zmniejszają nasilenia bólu, ale poprawiają jakość życia
Autor: Katarzyna Bakalarska
Data: 19.01.2015
Źródło: Paulsen O, Klepstad P, Rosland J i wsp. Efficacy of Methylprednisolone on Pain, Fatigue and Appetite Loss in Patients with Advenced Cancer using Opioids: A Randomized, Placebo-Controlled, Double Blind Trial
Dla chorych z zaawansowana chorobą nowotworową dołączenie metyloprednizolonu do terapii opioidowej nie wiąże się z poprawą kontroli bólu, ale z poprawą jakości życia
Chorzy, którzy otrzymywali glikokortykosteroidy zgłaszali zmniejszenie zmęczenia, poprawę apetytu oraz lepszą satysfakcję z leczenia niż ci chorzy, którzy otrzymywali placebo.
W badaniu chorzy, którzy otrzymywali 16 mg metyloprednizolonu 2 razy na dobę przez 7 dni mieli niższą punktację w 10-cio punktowej skali bólu niż chorzy otrzymujący placebo (średnia różnica -0,08; p=0,88). Nie wykazano istotnej statystycznie różnicy w intensywności bólu pomiędzy dwiema grupami wyjściowo (średnia różnica -0,48; p=0,50), nie wykazano również różnic w dawkach wyjściowo stosowanych opioidów.
Według badaczy brak efektów przeciwbólowych nie powinien stanowić przeszkody w stosowaniu glikokortykosteroidów (GKS) w leczeniu bólu nowotworowego, dlatego że niektóre mechanizmy działania tych leków są skuteczne, jak na przykład zmniejszanie obrzęku mózgu u chorych z przerzutami do ośrodkowego układu nerwowego, zmniejszenie masy guza w chłoniakach czy zmniejszenie napięcia torebki wątroby w przypadku przerzutów. Kliniczne korzyści z krótkoterminowego stosowania GKS muszą być jednak ocenione w badaniach klinicznych.
Do badania włączono 50 chorych z zaawansowaną chorobą nowotworową otrzymujących opioidy, z umiarkowanym natężeniem bólu i przynajmniej 4 punktami w skali bólu w ciągu ostatnich 24 godzin. Oceniano 25 chorych w grupie z GKS oraz 22 w grupie z placebo. Oceniano średnie natężenie bólu w 7. dniu oraz zużycie dodatkowych analgetyków (w przeliczeniu na ekwiwalenty morfiny). Ponadto oceniano zmęczenie, apetyt, oraz satysfakcję chorego.
W 7. dniu nie wykazano różnic w nasileniu bólu pomiędzy dwiema grupami, ani wzroście zużycia opioidów (relatywne zużycie opioidów w porównaniu do dnia 0 wynosiło 1,19 w grupie GKS vs 1,20 w grupie placebo).
Wykazano jednak zmianę dotyczącą objawów wpływających na jakość życia. W 7. dniu zmiana w skali zmęczenia w porównaniu do wartości wyjściowej w grupie z GKS wynosiła +17 vs -3 punkty w grupie placebo (p=0,003) a w skali apetytu odpowiednio +24 vs -2 punkty (p=0,003). Wśród chorych otrzymujących GKS znacznie większa była też satysfakcja z leczenia (5,4 vs 2,0 punkta; p=0,001).
Nie można jednak wykluczyć korzystnego efektu przeciwbólowego przy długoterminowym leczeniu z zastosowaniem GKS.
W badaniu chorzy, którzy otrzymywali 16 mg metyloprednizolonu 2 razy na dobę przez 7 dni mieli niższą punktację w 10-cio punktowej skali bólu niż chorzy otrzymujący placebo (średnia różnica -0,08; p=0,88). Nie wykazano istotnej statystycznie różnicy w intensywności bólu pomiędzy dwiema grupami wyjściowo (średnia różnica -0,48; p=0,50), nie wykazano również różnic w dawkach wyjściowo stosowanych opioidów.
Według badaczy brak efektów przeciwbólowych nie powinien stanowić przeszkody w stosowaniu glikokortykosteroidów (GKS) w leczeniu bólu nowotworowego, dlatego że niektóre mechanizmy działania tych leków są skuteczne, jak na przykład zmniejszanie obrzęku mózgu u chorych z przerzutami do ośrodkowego układu nerwowego, zmniejszenie masy guza w chłoniakach czy zmniejszenie napięcia torebki wątroby w przypadku przerzutów. Kliniczne korzyści z krótkoterminowego stosowania GKS muszą być jednak ocenione w badaniach klinicznych.
Do badania włączono 50 chorych z zaawansowaną chorobą nowotworową otrzymujących opioidy, z umiarkowanym natężeniem bólu i przynajmniej 4 punktami w skali bólu w ciągu ostatnich 24 godzin. Oceniano 25 chorych w grupie z GKS oraz 22 w grupie z placebo. Oceniano średnie natężenie bólu w 7. dniu oraz zużycie dodatkowych analgetyków (w przeliczeniu na ekwiwalenty morfiny). Ponadto oceniano zmęczenie, apetyt, oraz satysfakcję chorego.
W 7. dniu nie wykazano różnic w nasileniu bólu pomiędzy dwiema grupami, ani wzroście zużycia opioidów (relatywne zużycie opioidów w porównaniu do dnia 0 wynosiło 1,19 w grupie GKS vs 1,20 w grupie placebo).
Wykazano jednak zmianę dotyczącą objawów wpływających na jakość życia. W 7. dniu zmiana w skali zmęczenia w porównaniu do wartości wyjściowej w grupie z GKS wynosiła +17 vs -3 punkty w grupie placebo (p=0,003) a w skali apetytu odpowiednio +24 vs -2 punkty (p=0,003). Wśród chorych otrzymujących GKS znacznie większa była też satysfakcja z leczenia (5,4 vs 2,0 punkta; p=0,001).
Nie można jednak wykluczyć korzystnego efektu przeciwbólowego przy długoterminowym leczeniu z zastosowaniem GKS.
