Wpływ stanu cywilnego chorych na wcześniejsze wykrycie czerniaka
Autor: Aleksandra Lang
Data: 09.05.2018
Źródło: JAMA Dermatology/AL
Według najnowszej analizy, u chorych na czerniaka złośliwego, którzy są w związku małżeńskim, choroba częściej wykrywana jest we wcześniejszym stadium zaawansowania w porównaniu z chorymi niemającymi męża/żony, rozwiedzionymi lub owdowiałymi. Stan cywilny wpływa również na prawdopodobieństwo wykonania procedury biopsji węzła wartowniczego (ang sentinel lymph node biopsy, SLNB).
Wczesne wykrycie czerniaka ma kluczowe znaczenie i związane jest z poprawą przeżycia chorych z tym nowotworem. Już wcześniej zauważono związek pomiędzy stanem cywilnym a zaawansowaniem regionalnym nowotworu oraz obecnością przerzutów odległych w chwili rozpoznania, ale nie określono czy istnieje związek pomiędzy stanem cywilnym a cechą T u chorych na miejscowo zaawansowanego czerniaka złośliwego.
W nowym badaniu wykorzystano dane pochodzące z bazy danych Surveillance, Epidemiology, and End Results (SEER) w celu określenia związku pomiędzy stanem cywilnym chorych a stopniem zaawansowania czerniaka złośliwego w chwili rozpoznania. Do badania włączono 52063 chorych (58,8% mężczyzn oraz 41,2% kobiet), a mediana wieku wynosiła 64 lata. Większość chorych była żonata/zamężna (69,7%); 14,5% chorych nigdy nie było w związku małżeńskim, 7% było rozwiedzionych, a 8,7% chorych to wdowcy/wdowe. U chorych żonatych/zamężnych częściej stwierdzano czerniaka z cechą T1a (45,7% chorych w związku małżeńskim), w porównaniu z chorymi, którzy nie byli w związku małżeńskim (43% chorych), rozwiedzionymi (39% chorych) czy owdowiałymi (32,2%; p < 0,001).
Cechę T4 najczęściej stwierdzano u owdowiałych chorych (T4a u 5,6% chorych oraz T4b u 9,4% chorych). U chorych będących w związku małżeńskim cechę T4a i T4b stwierdzano odpowiednio u 2,6% i 3,3% chorych, u chorych, którzy nigdy nie byli w związku małżeńskim odpowiednio u 2,9% i 4,8%, a u rozwiedzionych chorych odpowiednio u 3,1% i 5,1%. Wyniki potwierdzono w analizie wieloczynnikowej. Po skorygowaniu o wiek, płeć, lokalizację guza pierwotnego, status ekonomiczny i wykształcenie, iloraz szans dla obecności zaawansowanego czerniaka (T4) u chorych, którzy nie byli nigdy w związku małżeńskim w porównaniu do chorych, którzy są w związku małżeńskim wynosi 1,32 (95% CI 1,26-1,39; p < 0,001). Dla chorych rozwiedzionych OR wynosił 1,38 (95% CI, 1-30-1,47; p < 0,001), a dla chorych owdowiałych 1,70 (95% CI 1,60-1,81; p < 0,001).
Wykonanie biopsji węzła wartowniczego zaleca się u chorych z grubością nacieku powyżej 1 mm wg skali Breslow, a stan cywilny również związany był z częstszym wykonywaniem tej procedury. U chorych owdowiałych biopsję wykonywano rzadziej (48,8%) w porównaniu do chorych rozwiedzionych (74,9%), będących w związku małżeńskim (74%) czy chorych nie będących nigdy w związku małżeńskim (73,6%).
Z uwagi na wyniki badania lekarze powinni zalecać regularne badanie skóry w młodszym wieku u chorych niezamężnych/nieżonatych.
W nowym badaniu wykorzystano dane pochodzące z bazy danych Surveillance, Epidemiology, and End Results (SEER) w celu określenia związku pomiędzy stanem cywilnym chorych a stopniem zaawansowania czerniaka złośliwego w chwili rozpoznania. Do badania włączono 52063 chorych (58,8% mężczyzn oraz 41,2% kobiet), a mediana wieku wynosiła 64 lata. Większość chorych była żonata/zamężna (69,7%); 14,5% chorych nigdy nie było w związku małżeńskim, 7% było rozwiedzionych, a 8,7% chorych to wdowcy/wdowe. U chorych żonatych/zamężnych częściej stwierdzano czerniaka z cechą T1a (45,7% chorych w związku małżeńskim), w porównaniu z chorymi, którzy nie byli w związku małżeńskim (43% chorych), rozwiedzionymi (39% chorych) czy owdowiałymi (32,2%; p < 0,001).
Cechę T4 najczęściej stwierdzano u owdowiałych chorych (T4a u 5,6% chorych oraz T4b u 9,4% chorych). U chorych będących w związku małżeńskim cechę T4a i T4b stwierdzano odpowiednio u 2,6% i 3,3% chorych, u chorych, którzy nigdy nie byli w związku małżeńskim odpowiednio u 2,9% i 4,8%, a u rozwiedzionych chorych odpowiednio u 3,1% i 5,1%. Wyniki potwierdzono w analizie wieloczynnikowej. Po skorygowaniu o wiek, płeć, lokalizację guza pierwotnego, status ekonomiczny i wykształcenie, iloraz szans dla obecności zaawansowanego czerniaka (T4) u chorych, którzy nie byli nigdy w związku małżeńskim w porównaniu do chorych, którzy są w związku małżeńskim wynosi 1,32 (95% CI 1,26-1,39; p < 0,001). Dla chorych rozwiedzionych OR wynosił 1,38 (95% CI, 1-30-1,47; p < 0,001), a dla chorych owdowiałych 1,70 (95% CI 1,60-1,81; p < 0,001).
Wykonanie biopsji węzła wartowniczego zaleca się u chorych z grubością nacieku powyżej 1 mm wg skali Breslow, a stan cywilny również związany był z częstszym wykonywaniem tej procedury. U chorych owdowiałych biopsję wykonywano rzadziej (48,8%) w porównaniu do chorych rozwiedzionych (74,9%), będących w związku małżeńskim (74%) czy chorych nie będących nigdy w związku małżeńskim (73,6%).
Z uwagi na wyniki badania lekarze powinni zalecać regularne badanie skóry w młodszym wieku u chorych niezamężnych/nieżonatych.
