Analiza białek we krwi może przewidzieć ponad 60 chorób

Wystarczy kropla krwi, aby przewidzieć pojawienie się aż kilkudziesięciu różnorodnych chorób – wskazują naukowcy. Opracowany przez nich test okazał się dokładniejszy od wielu standardowych medycznych analiz. 

Naukowcy z kilku ośrodków badawczych i firmy GlaxoSmithKline opracowali test, który na podstawie analizy białek we krwi pozwala przewidzieć rozwój ponad 60 chorób. Badanie zostało opisane na łamach magazynu „Nature Medicine”.

Ma na to pozwalać – jak twierdzą – metoda, którą opracowali po przeanalizowaniu 3 tys. różnych białek osocza pobranych od uczestników słynnego projektu badawczego UK Biobank. Utworzona w nim baza danych zawiera m.in. szczegółowe informacje o zdrowiu ochotników.

Test jest w stanie wykryć wiele groźnych chorób 

Dzięki zaawansowanym technikom analitycznym z ryzykiem różnych chorób naukowcy powiązali stężenie od 5 do 20 różnych białek. Jak twierdzą, dzięki temu są w stanie przewidzieć rozwój 67 chorób, w tym stwardnienia rozsianego, chłoniaka nieziarniczego, zaburzenia neuronów motorycznych, zwłóknienie płuc czy kardiomiopatię rozstrzeniową.

Nowy model okazał się nie tylko prostszy w użyciu, lecz także skuteczniejszy od standardowo używanych metod, których bada się np. liczbę krwinek, poziom cholesterolu, funkcję nerek czy parametry ryzyka cukrzycy.

Jak podkreślają badacze, w przypadku wielu uwzględnionych przez nich schorzeń wykrycie zaburzenia zajmuje nawet miesiące.

– Pomiar jednego białka pod jakimś kątem, np. troponiny używanej do diagnozowania zawału serca, jest standardową praktyką kliniczną. Jesteśmy niezwykle podekscytowani odkryciem nowych markerów do badań przesiewowych i diagnostycznych. Wybraliśmy je spośród tysięcy białek krążących we krwi i teraz można wykorzystać pomiary ich stężenia. To, czego pilnie potrzebujemy, to badania proteomiczne różnych populacji prowadzone w celu potwierdzenia naszych odkryć oraz opracowanie skutecznych testów, które mogą mierzyć białka istotne dla chorób zgodnie ze standardami klinicznymi, z pomocą przystępnych metod – wyjaśnia prof. Claudia Langenberg z Queen Mary University of London.

Wyselekcjonowane sygnatury białkowe

– Kilka z naszych sygnatur białkowych wykazało podobną lub nawet lepszą skuteczność niż białka już testowane pod kątem ich zastosowania w testach przesiewowych, takie jak antygen specyficzny dla prostaty używany w przypadku podejrzeń raka prostaty. Jesteśmy zatem niezwykle podekscytowani możliwościami, jakie nasze sygnatury białkowe mogą przynieść w zakresie wcześniejszego wykrywania chorób i ostatecznie poprawy rokowań, także w przypadku poważnych schorzeń, takich jak szpiczak mnogi czy idiopatyczne zwłóknienie płuc. Zidentyfikowaliśmy tak wiele obiecujących przykładów, że kolejnym krokiem będzie wybranie chorób o najwyższym priorytecie i ocena ich prognozowania proteomicznego w warunkach klinicznych – dodaje pierwsza autorka publikacji, dr Julia Carrasco Zanini Sanchez z University of Cambridge.

Badacze zwracają uwagę, że opracowana przez nich metoda może okazać się cenna w kontekście testowania nowych leków.