123RF
Badanie zależności między zdrowym serca a depresją
Redaktor: Monika Stelmach
Data: 14.10.2022
Źródło: Komisja Europejska/CORDIS
Działy:
Aktualności w Lekarz POZ
Aktualności
Autorzy badania nie mają dobrych wieści dla kobiet, w których przypadku związek między czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego a depresją był najsilniejszy – wynika z analiz opublikowanych w „Nature”.
Choroby układu sercowo-naczyniowego stanowią główną przyczynę zgonów na całym świecie, a wraz z wiekiem ryzyko ich wystąpienia drastycznie rośnie. Wydaje się logiczne, że borykanie się ze złym stanem zdrowia serca może wywołać u osoby chorej depresję. Co więcej, uważa się, że choroby układu sercowo-naczyniowego i depresja są ze sobą ściśle powiązane także z tego względu, że charakteryzują się podobnymi czynnikami ryzyka, takimi jak zapalenie i stres oksydacyjny. Co prawda badania wykazały, że depresja może być czynnikiem ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, jednak istnieje bardzo mało badań analizujących sytuację odwrotną, odpowiadających na pytanie, czy ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia zwiększa ryzyko wystąpienia depresji.
Badanie opublikowane w czasopiśmie „PLOS ONE” dowodzi teraz, że u starszych dorosłych czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego rzeczywiście wiążą się z wyższym ryzykiem depresji. Innymi słowy, osoby starsze, u których występują takie czynniki ryzyka, są bardziej narażone na depresję niż dorośli z niższym ryzykiem sercowo-naczyniowym. Poprawa zdrowia układu sercowo-naczyniowego mogłaby zatem przyczynić się do zapobiegania depresji u osób starszych. Badanie opisano w artykule zatytułowanym „Research round-up: depression” opublikowanym w sierpniowym wydaniu czasopisma „Nature”.
W badaniu wykorzystano dane z trwającego sześć lat wieloośrodkowego badania klinicznego przeprowadzonego w ramach finansowanego przez UE projektu PREDIMED PLUS koordynowanego przez prof. Miguela Ángela Martíneza-Gonzáleza z Uniwersytetu w Nawarze w Hiszpanii. Oprócz wsparcia uzyskanego w ramach projektu PREDIMED PLUS badanie otrzymało także dofinansowanie z unijnych projektów Eat2beNICE i PRIME.
Zespół starał się określić związek pomiędzy czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego a depresją u mężczyzn i kobiet z nadwagą lub otyłością w wieku odpowiednio 55–75 i 60–75 lat. W badaniu wzięło udział ponad 6 500 osób, które w momencie jego rozpoczęcia nie cierpiały na choroby układu sercowo-naczyniowego, neurologiczne ani endokrynologiczne. Uczestników podzielono na trzy grupy zależnie od ryzyka wystąpienia chorób układ sercowo-naczyniowego – niskiego, średniego i wysokiego lub bardzo wysokiego – na podstawie takich czynników jak poziom cholesterolu, ciśnienie tętnicze, poziom cukru we krwi i palenie tytoniu. Następnie przez okres dwóch lat monitorowano ich zdrowie sercowo-naczyniowe i psychiczne.
Zidentyfikowane czynniki ryzyka
W artykule w „Nature” przedstawiono następujące wyniki: Analiza danych pozwoliła na zidentyfikowanie kilku czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, które miały wysoki wskaźnik predykcyjny dla depresji. Ogólny poziom cholesterolu wynoszący 280 lub więcej był powiązany z 31-krotnie większym ryzykiem wystąpienia tej choroby. Ponadto osoby chorujące na cukrzycę były o 39% bardziej narażone na depresję niż te, które na nią nie chorują.
Autorzy badania nie mają dobrych wieści dla kobiet, w których przypadku związek między czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego a depresją był najsilniejszy. Ustalono, że w grupie wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego kobiety były o 78% bardziej narażone na wystąpienie depresji niż z grupy niskiego ryzyka – czytamy w artykule.
Po dwóch latach stosowania diety śródziemnomorskiej zaleconej w ramach badania uczestnicy wykazywali średnio niższy poziom depresji, przy czym największe spadki obserwowano u osób z grupy średniego i wysokiego ryzyka z wysokim poziomem cholesterolu na początku. W związku z tymi obserwacjami badacze doszli do wniosku, że obniżenie ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego może złagodzić objawy depresji u osób starszych.
W maju 2022 roku współautor badania prof. Jordi Salas-Salvadó z Universitat Rovira i Virgili w Hiszpanii otrzymał międzynarodową nagrodę za doskonałość w dziedzinie badań naukowych przyznawaną przez International Nut and Dried Fruit Council. Prof. Salas-Salvadó kieruje projektem PREDIMED PLUS (Long-term effects of an energy-restricted Mediterranean diet on mortality and cardiovascular disease: the PREDIMED PLUS Study), a ponadto uczestniczy w projektach Eat2beNICE (Effects of Nutrition and Lifestyle on Impulsive, Compulsive, and Externalizing behaviours) i PRIME (Prevention and Remediation of Insulin Multimorbidity in Europe).
Badanie opublikowane w czasopiśmie „PLOS ONE” dowodzi teraz, że u starszych dorosłych czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego rzeczywiście wiążą się z wyższym ryzykiem depresji. Innymi słowy, osoby starsze, u których występują takie czynniki ryzyka, są bardziej narażone na depresję niż dorośli z niższym ryzykiem sercowo-naczyniowym. Poprawa zdrowia układu sercowo-naczyniowego mogłaby zatem przyczynić się do zapobiegania depresji u osób starszych. Badanie opisano w artykule zatytułowanym „Research round-up: depression” opublikowanym w sierpniowym wydaniu czasopisma „Nature”.
W badaniu wykorzystano dane z trwającego sześć lat wieloośrodkowego badania klinicznego przeprowadzonego w ramach finansowanego przez UE projektu PREDIMED PLUS koordynowanego przez prof. Miguela Ángela Martíneza-Gonzáleza z Uniwersytetu w Nawarze w Hiszpanii. Oprócz wsparcia uzyskanego w ramach projektu PREDIMED PLUS badanie otrzymało także dofinansowanie z unijnych projektów Eat2beNICE i PRIME.
Zespół starał się określić związek pomiędzy czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego a depresją u mężczyzn i kobiet z nadwagą lub otyłością w wieku odpowiednio 55–75 i 60–75 lat. W badaniu wzięło udział ponad 6 500 osób, które w momencie jego rozpoczęcia nie cierpiały na choroby układu sercowo-naczyniowego, neurologiczne ani endokrynologiczne. Uczestników podzielono na trzy grupy zależnie od ryzyka wystąpienia chorób układ sercowo-naczyniowego – niskiego, średniego i wysokiego lub bardzo wysokiego – na podstawie takich czynników jak poziom cholesterolu, ciśnienie tętnicze, poziom cukru we krwi i palenie tytoniu. Następnie przez okres dwóch lat monitorowano ich zdrowie sercowo-naczyniowe i psychiczne.
Zidentyfikowane czynniki ryzyka
W artykule w „Nature” przedstawiono następujące wyniki: Analiza danych pozwoliła na zidentyfikowanie kilku czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, które miały wysoki wskaźnik predykcyjny dla depresji. Ogólny poziom cholesterolu wynoszący 280 lub więcej był powiązany z 31-krotnie większym ryzykiem wystąpienia tej choroby. Ponadto osoby chorujące na cukrzycę były o 39% bardziej narażone na depresję niż te, które na nią nie chorują.
Autorzy badania nie mają dobrych wieści dla kobiet, w których przypadku związek między czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego a depresją był najsilniejszy. Ustalono, że w grupie wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego kobiety były o 78% bardziej narażone na wystąpienie depresji niż z grupy niskiego ryzyka – czytamy w artykule.
Po dwóch latach stosowania diety śródziemnomorskiej zaleconej w ramach badania uczestnicy wykazywali średnio niższy poziom depresji, przy czym największe spadki obserwowano u osób z grupy średniego i wysokiego ryzyka z wysokim poziomem cholesterolu na początku. W związku z tymi obserwacjami badacze doszli do wniosku, że obniżenie ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego może złagodzić objawy depresji u osób starszych.
W maju 2022 roku współautor badania prof. Jordi Salas-Salvadó z Universitat Rovira i Virgili w Hiszpanii otrzymał międzynarodową nagrodę za doskonałość w dziedzinie badań naukowych przyznawaną przez International Nut and Dried Fruit Council. Prof. Salas-Salvadó kieruje projektem PREDIMED PLUS (Long-term effects of an energy-restricted Mediterranean diet on mortality and cardiovascular disease: the PREDIMED PLUS Study), a ponadto uczestniczy w projektach Eat2beNICE (Effects of Nutrition and Lifestyle on Impulsive, Compulsive, and Externalizing behaviours) i PRIME (Prevention and Remediation of Insulin Multimorbidity in Europe).
