Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne – dlaczego nadciśnienie tętnicze u kobiet bywa lekceważone?

Nadciśnienie tętnicze jest największym czynnikiem ryzyka zgonu dla kobiet na całym świecie. Prawdopodobieństwo udaru mózgu zwiększa się u nich przy niższych wartościach ciśnienia tętniczego.

– Choroby układu sercowo-naczyniowego są główną przyczyną zgonów kobiet. A ryzyko tych chorób rośnie u pań już przy niższym ciśnieniu tętniczym niż u mężczyzn. Mój przekaz do wszystkich kobiet jest taki, by poważnie traktowały ciśnienie tętnicze, znały jego wartości i przekonały swojego lekarza, że gdy jest zbyt wysokie, potrzebują terapii. Nie bagatelizujcie długofalowych efektów zbyt wysokiego ciśnienia – komentuje rzeczniczka Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) prof. Angela Maas z Radboud Universiteit w Nijmegen w Holandii.

Nadciśnienie tętnicze jest uważane za główną przyczynę zawału serca i udaru mózgu. Jedną z najpoważniejszych konsekwencji nadciśnienia u kobiet jest również niewydolność serca. – Istnieje niewiele terapii na to schorzenie, dlatego jeśli chce się uniknąć takich objawów, jak duszność, zmęczenie i zatrzymywanie płynów w organizmie po „70”, powinno się zacząć leczyć nadciśnienie tętnicze w wieku średnim. Gdy poczekamy 20 lat, będzie za późno – dodaje prof. Maas.

Statystyki wskazują, że jedna na trzy kobiety na świecie ma nadciśnienie, a jest to najważniejszy czynnik ryzyka zgonu płci pięknej. Nadciśnienie w wieku średnim jest bardziej szkodliwe dla kobiet niż dla mężczyzn w podobnym wieku, jest też silniejszym czynnikiem ryzyka zawału serca, zaburzeń poznawczych i demencji. Prawdopodobieństwo wystąpienia udaru mózgu zwiększa się przy niższych wartościach ciśnienia tętniczego u kobiet w porównaniu z panami, a ryzyko rozwoju niewydolności serca u kobiet z nadciśnieniem jest trzykrotnie wyższe niż u panów, którzy na nie cierpią.

– Mimo to wiemy, że nadciśnienie jest częściej niedoceniane i nieleczone lub niewystarczająco dobrze leczone u kobiet w porównaniu z mężczyznami – zaznacza prof. Maas. Jej zdaniem, jedną z przyczyn jest to, że do 50. roku życia nadciśnienie występuje częściej u mężczyzn. Ten trend ulega odwróceniu po menopauzie i dlatego po 65. roku życia nadciśnienie jest częstsze u kobiet.

Kardiolog podkreśla, że przekonanie, iż nadciśnienie nie daje objawów, jest błędne. W rzeczywistości objawy są wyraźniejsze u pań, ale mogą być mylone z objawami menopauzy, stresu lub lęków. Kobiety młode oraz w średnim wieku cierpiące na nadciśnienie często informują o kołataniu serca, bólach w klatce piersiowej, między łopatkami, bólach głowy, trudnościach w koncentracji, duszności, zmęczeniu, gromadzeniu się płynów w organizmie, zaburzeniach snu, uderzeniach gorąca oraz uczuciu, że ich stanik jest za ciasny.

– Gdy leczymy nadciśnienie, wiele objawów błędnie przypisywanych menopauzie znika. Na przykład nocne poty mogą być wywołane nadciśnieniem, dlatego kobiety z objawami menopauzalnymi powinny mieć sprawdzane ciśnienie krwi i być leczone w razie potrzeby – wyjaśnia prof. Maas.

Jak przypomina, nadciśnienie tętnicze jest diagnozowane, gdy wartości ciśnienia skurczowego (wyższe) wynoszą co najmniej 140 milimetrów słupa rtęci (mmHg), a/lub ciśnienia rozkurczowego (niższe) co najmniej 90 mmHg. Trwają jednak dyskusje, czy nie powinno się obniżyć górnej granicy prawidłowych wartości ciśnienia dla kobiet. – Potrzeba więcej badań, zanim nastąpią zmiany w zaleceniach terapeutycznych, ale spodziewam się, że w ciągu pięciu lat próg prawidłowego ciśnienia dla kobiet będzie niższy niż w przypadku mężczyzn – ocenia specjalistka.

Według prof. Maas lekarze mogą korzystać z pewnych wskazówek, by zidentyfikować kobiety w średnim wieku bardziej narażone na rozwój nadciśnienia tętniczego. Są to: występowanie migren od wieku nastoletniego, dwa lub więcej poronienia, nadciśnienie podczas ciąży (które występuje u mniej więcej jednej na siedem ciężarnych) oraz stan przedrzucawkowy (cięższa postać nadciśnienia podczas ciąży).

Specjalistka podkreśla, że kobiety powinny traktować nadciśnienie poważniej i regularnie mierzyć ciśnienie krwi w domu. Jeśli nadciśnienie występuje w rodzinie lub kobieta miała nadciśnienie w okresie ciąży, to powinna zacząć regularne kontrole ciśnienia od 40. roku życia. Kobiety, które podczas ciąży mają stan przedrzucawkowy, powinny zacząć od tej właśnie ciąży regularne pomiary ciśnienia krwi. Gdy w rodzinie kobiety nie występuje (nie występowało) nadciśnienie i nie miała ona problemów z ciśnieniem krwi podczas ciąży, kontrole ciśnienia – co najmniej raz w roku – powinna zacząć wykonywać od 50. roku życia, gdy wchodzi w okres menopauzy.

Prof. Maas zaznacza, że zdrowy styl życia jest ważny w prewencji i w leczeniu nadciśnienia tętniczego. Chodzi o regularną aktywność fizyczną, odżywczą dietę, zredukowanie soli w diecie, niepalenie papierosów lub zaprzestanie palenia, zrzucenie zbędnych kilogramów oraz ograniczenie spożycia alkoholu – podsumowuje.

Tytuł pochodzi od redakcji