POZbawieni opieki

Z końcem roku stracą ważność deklaracje złożone do pielęgniarki, położnej i lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, którzy nie stworzyli zespołu POZ – wszystko na podstawie przepisów przejściowych zawartych w ustawie z 27 października 2017 r.

To jedna piąta społeczeństwa
7 704 963 osoby mogą zostać bez opieki pielęgniarek, położnych i lekarza POZ, co stanowi 20,3 proc. społeczeństwa. To grupa składająca deklaracje wyboru do pielęgniarek POZ i położnych POZ, które kontraktują z Narodowym Funduszem Zdrowia wyłącznie świadczenia pielęgniarskie i położnicze w formie praktyk zawodowych lub podmiotów leczniczych (dane według danych NFZ). Takich pacjentów obejmuje opieką łącznie 1587 podmiotów pielęgniarskich i położnych.

Chorzy pozostaną bez pomocy pielęgniarek i położnych POZ, którzy w ramach swoich kompetencji wykonują świadczenia gwarantowane zadeklarowanym pacjentom głównie w miejscu zamieszkania (domu) świadczeniobiorcy.

Pielęgniarka POZ realizuje samodzielnie bez zlecenia lekarskiego zadania świadczeń od profilaktyki chorób układu krążenia, przez zlecanie badań diagnostycznych, ordynowanie leków, wystawianie recept na leki zlecone przez lekarza (w ramach kontynuacji leczenia), ordynowanie wyrobów medycznych, do kompleksowej opieki pielęgniarskiej, na ten moment w trzech zakresach porad – leczenie ran, porady stomijna i urologiczna.

Położna POZ planuje i realizuje pielęgnacyjną opiekę położniczo-neonatologiczno-ginekologiczną nad kobietą i dzieckiem, od profilaktyki raka szyjki macicy do prowadzenia samodzielnie ciąży i porodu fizjologicznego.

Pismo do resortu i płatnika
Samorząd zawodowy pielęgniarek i położnych alarmuje w tej sprawie Ministerstwo Zdrowia i Narodowy Fundusz Zdrowia.

– Bezwzględnie konieczne są zmiany legislacyjne w zakresie ustawy o podstawowej opiece zdrowotnej. Przepisy nie precyzują zasad, na jakich samodzielne praktyki pielęgniarskie i położnicze będą wchodzić w zespoły koordynowanej opieki POZ – czytamy w piśmie podpisanym przez prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych Mariolę Łodzińską.

– Dzisiaj to de facto pacjent tworzy zespół terapeutyczny – składa deklarację wyboru do lekarza, pielęgniarki i położnej POZ, którzy wspólnie sprawują nad nim opiekę – podkreśla.

Udostępniamy pismo w całości.

Dokument można oglądać na komputerach, niektórych telefonach lub ściągając go po kliknięciu w: Stanowisko nr 5 Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych z 14 marca 2024 roku.

Tragiczne konsekwencje
Konsekwencje wprowadzenia nieprzemyślanego prawa mają wymiar społeczny oraz wymiar ekonomiczny. Po pierwsze, daleko idącą konsekwencją utraty ważności deklaracji wyboru będzie od 31 grudnia 2024 r. faktyczne pozbawienie pacjentów prawa do świadczeń zdrowotnych w ramach systemu podstawowej opieki zdrowotnej.

Łodzińska zaznacza również, że zapewnienie równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych stanowi konstytucyjny obowiązek władz publicznych i zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego art. 68 konstytucji nadaje każdemu obywatelowi prawo do ochrony zdrowia.

Zwraca też uwagę na społeczne i gospodarcze skutki likwidacji działających od ponad 20 lat podmiotów wykonujących działalność leczniczą, udzielających świadczeń zdrowotnych w ramach systemu podstawowej opieki zdrowotnej. Pracujące w nim pielęgniarki i położne zostaną pozbawione możliwości działania, a tym samym utraty miejsc pracy i możliwości zarabiania. Warto zwrócić uwagę, iż zostanie także ograniczona samodzielność zawodowa pielęgniarek i położnych, co jest niezgodne także z ustawą o zawodach pielęgniarki i położnej.

Oczekiwania NIPiP
Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych oczekuje od rządu, Ministerstwa Zdrowia oraz Narodowego Funduszu Zdrowia pilnego wprowadzenia przepisu gwarantującego możliwość oddzielnego i samodzielnego kontraktowania świadczeń zdrowotnych w ramach poszczególnych zakresów – pielęgniarki POZ, położnej POZ i lekarza POZ.

Umożliwi to zachowanie swobody działalności gospodarczej i pozwoli świadczeniodawcom na udzielanie świadczeń zdrowotnych w formach przewidzianych przez obowiązującą ustawę o działalności leczniczej.

– Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych przyjęła stanowisko w sprawie podjęcia pilnych prac legislacyjnych nad utrzymaniem samodzielności podmiotów sprawujących opiekę nad pacjentami w podstawowej opiece zdrowotnej w zakresie: pielęgniarka podstawowej opieki zdrowotnej, położna podstawowej opieki zdrowotnej. Jeśli nie będzie zmian, pacjenci zostaną bez opieki, a nam uniemożliwi się wykonywanie pracy. Znowu mamy do czynienia z nieprzemyślanym działaniem. Mimo apeli, monitów i składanych przez nas zastrzeżeń projekt wszedł w życie. Czy ktoś zastanowił się nad konsekwencjami? Mamy ostatni moment na zmiany – podsumowuje Mariola Łodzińska, prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych.

Przeczytaj także: „Sprzeciw pielęgniarek i położnych” i „Czy zabraknie pielęgniarek i położnych w POZ?”.