Pacjenci z niewydolnością serca mogą skorzystać ze wsparcia telemedycyny

W Instytucie Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi, przy wsparciu Funduszy Norweskich, realizowany jest program telemedyczny dla pacjentów z niewydolnością serca. Dzięki niemu stan chorych jest monitorowany na bieżąco i w razie potrzeby udzielana jest natychmiastowa pomoc lekarska.

– Projekt „Wdrażanie modelu telemedycznego z dziedziny kardiologii przez Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki” przeznaczony jest dla pacjentów z niewydolnością serca. Każdy, kto ma postawione takie rozpoznanie, może do niego się zgłosić, kontaktując się z działem współpracy naukowej i badawczej ICZMP, gdzie dostanie również informację o naszych partnerach – sześciu ośrodkach medycyny rodzinnej – podkreśliła prof. Agata Bielecka-Dąbrowa, kierująca Kliniką Kardiologii i Wad Wrodzonych Dorosłych ICZMP.

Jak podała, rokowanie w niewydolności serca jest bardzo niekorzystne – ponad 40 proc. pacjentów może umrzeć w ciągu pięciu lat od postawienia rozpoznania. Choroba jest też ogromnym obciążeniem dla systemu ochrony zdrowia, gdyż przewiduje się, że w ciągu najbliższych lat liczba hospitalizacji pacjentów z niewydolnością serca zwiększy się o ponad 50 proc.

– Bardzo ważna jest świadomość pacjentów z niewydolnością serca – uzyskanie odpowiedniej wiedzy, którą w tym projekcie chcemy im zagwarantować. Do kontroli choroby wystarczą bardzo proste czynności – pomiary wagi ciała, kontrola tętna, sprawdzenie ciśnienia tętniczego – które zdalnie przesyła się do ośrodków medycznych, gdzie odpowiednio przeszkolona osoba obserwuje stan zdrowia pacjenta na podstawie uzyskanych parametrów – wyjaśniła.

Monitorowaniem stanu zdrowia pacjentów z niewydolnością serca na co dzień zajmują się wybrane placówki podstawowej opieki zdrowotnej.

– Do naszych obowiązków należy zaproszenie pacjenta do udziału w badaniu, zapoznanie go ze sprzętem, podłączenie do aplikacji w telefonie i nauczenie go, jak dokonywać pomiarów. Większość chorych to osoby starsze, wymagają one nieco więcej uwagi i dokładniejszego wytłumaczenia technicznej części badania, ale wiedzą też, że w przypadku jakichkolwiek wątpliwości czy problemów mogą się do nas zgłosić – wyjaśniła Marzena Woźniak z Centrum Medycznego Retkińska w Łodzi.

Jeżeli osoba monitorująca przesyłane parametry widzi nieprawidłowości w pomiarach, telefonicznie kontaktuje się z pacjentem, pyta o samopoczucie, a gdy są wskazania – opiekę nad chorym przejmuje lekarz, który w razie potrzeby kieruje go do kardiologa z Kliniki Kardiologii i Wad Wrodzonych Dorosłych.

Według prof. Bieleckiej-Dąbrowy każdy uczestniczący w projekcie pacjent ma zapewnione konsultacje i ocenę kardiologiczną, podczas której lekarze z kliniki starają się wdrożyć do leczenia najnowsze postępowanie farmakologiczne, a jeśli jest takie wskazanie – także niefarmakologiczne, jak wszczepienie rozrusznika serca czy stymulatora z funkcją resynchronizacji.

– Objawy niewydolności serca mogą być spektakularne, np. pacjent się dusi, nie może złapać tchu, ma masywne obrzęki i wtedy szybko zgłasza się po pomoc do ośrodka medycznego. Ale często mogą być bardzo nietypowe, jak zmniejszenie tolerancji wysiłku, duszności, brak możliwości spania w pozycji horyzontalnej, kołatanie serca, a w nocy konieczność korzystania z toalety. Wtedy dopiero dalsze badania wskazują, że jest to niewydolność serca – zaznaczyła kardiolog.

Jej zdaniem, podstawową korzyścią, jaką zyskuje pacjent biorący udział w projekcie telemedycznym, jest unikanie częstych hospitalizacji.

– Jeżeli osoby odpowiedzialne za monitorowanie stanu zdrowia chorego zauważą, że pojawia się u niego nieprawidłowa waga, a jej nagły przyrost oznacza w tym przypadku przede wszystkim zwiększenie zawartości wody w organizmie, to możemy zareagować – zmodyfikować leczenie i powstrzymać sytuację prowadzącą do zaostrzenia niewydolności serca. Niepokojącym sygnałem są także zbyt wysokie lub niskie wartości ciśnienia. To wymaga modyfikacji farmakoterapii – tłumaczyła ekspertka.

Jedną z pacjentek biorących udział w projekcie jest Katarzyna Krawkowska; jej celem jest prowadzenie normalnego trybu życia, przede wszystkim kontynuowanie pracy zawodowej, w czym monitorowanie stanu zdrowia jest bardzo pomocne.

– W moim przypadku objawem niewydolności było kołatanie serca, z którym udałam się do lekarza pierwszego kontaktu. Już seria bardzo podstawowych badań wykazała dużą niewydolność serca na jednej z komór. Skończyło się to pobytem w szpitalu i wdrożeniem leczenia farmakologicznego, a w dalszej kolejności – przystąpieniem do projektu telemedycznego. Dla mnie jest on bardzo istotny, bo zapewnia mi dostęp do informacji o możliwych powikłaniach i do opieki medycznej na co dzień – wyjaśniła.

Dyrektor ICZMP ds. nauki Dariusz Trzmielak poinformował, że projekt dotyczący innowacyjnego wdrożenia telemedycyny w kardiologii jest realizowany z Funduszy Norweskich i we współpracy z instytutem ze Stavanger; jego celem jest poprawa dostępności usług medycznych, skrócenie drogi pacjenta do lekarza. – Dla naszego instytutu oznacza także obniżenie kosztów przy jednoczesnym zwiększeniu jakości usług medycznych – zaznaczył.