Walproinian niebezpieczny dla dzieci?
Działy:
Doniesienia naukowe
Aktualności
| Tagi: | walproinian, zaburzenia neurorozwojowe, neurodevelopmental disorders - NDD, Pharmacovigilance Risk Assessment Committee - PRAC, Europejska Agencja Leków, EMA |
Produkty lecznicze zawierające walproinian mogą powodować ryzyko zaburzeń neurorozwojowych u potomków mężczyzn leczonych tymi preparatami do trzech miesięcy przed poczęciem dziecka.
Retrospektywne badanie obserwacyjne przeprowadzone w 3 krajach skandynawskich sugeruje zwiększone ryzyko wystąpienia zaburzeń neurorozwojowych (z ang. neurodevelopmental disorders - NDD) u dzieci (w wieku od 0 do 11 lat), których ojcowie byli leczeni walproinianem w monoterapii w ciągu 3 miesięcy przed poczęciem w porównaniu z dziećmi poczętymi przez mężczyzn leczonych lamotryginą lub lewetyracetamem w monoterapii. Ze względu na ograniczenia badania, ryzyko to jest możliwe, ale nie zostało potwierdzone.
Nowe zalecenia dotyczące stosowania walproinianu u mężczyzn
• Zaleca się, aby u pacjentów płci męskiej leczenie walproinianem było rozpoczynane i
nadzorowane przez specjalistę doświadczonego w leczeniu padaczki lub choroby
afektywnej dwubiegunowej.
• Lekarze przepisujący lek powinni poinformować leczonych mężczyzn o potencjalnym
ryzyku i omówić z nimi potrzebę rozważenia skutecznej antykoncepcji, również dla
partnerki, podczas stosowania walproinianu i przez 3 miesiące po zaprzestaniu
leczenia.
• Lekarze przepisujący lek powinni regularnie kontrolować terapię walproinianem u
mężczyzn, aby ocenić, czy walproinian pozostaje najodpowiedniejszą metodą
leczenia dla danego pacjenta.
• W przypadku pacjentów płci męskiej planujących poczęcie dziecka należy rozważyć
i omówić z pacjentem odpowiednie alternatywne możliwości leczenia. Należy ocenić
indywidualną sytuację każdego pacjenta. Zaleca się, aby w razie potrzeby zasięgnąć
porady specjalisty doświadczonego w leczeniu padaczki lub choroby afektywnej
dwubiegunowej.
• Pacjentom należy zalecić, aby nie oddawali nasienia podczas leczenia i przez co
najmniej 3 miesiące po jego zakończeniu.
• Pacjenci powinni otrzymać przewodnik dla pacjentów.
Dodatkowe informacje dotyczące bezpieczeństwa
Komitet ds. Oceny Ryzyka w ramach Nadzoru nad Bezpieczeństwem Farmakoterapii (Pharmacovigilance Risk Assessment Committee - PRAC) przy Europejskiej Agencji Leków (EMA), ocenił dane z przeprowadzonego przez firmy farmaceutyczne badania (EUPAS34201) dla produktów zawierających walproinian, wymaganego w następstwie wcześniejszej ogólnoeuropejskiej oceny stosowania walproinianu w czasie ciąży. Głównym celem była ocena ryzyka wystąpienia NDD u dzieci mężczyzn stosujących walproinian w monoterapii w porównaniu z lamotryginą lub lewetyracetamem w monoterapii w ciągu 3 miesięcy przed poczęciem dziecka. To retrospektywne badanie obserwacyjne przeprowadzono z wykorzystaniem danych z wielu baz danych rejestrów w Danii, Szwecji i Norwegii.
Pierwszorzędowym punktem końcowym były zaburzenia neurorozwojowe (złożony punkt końcowy obejmujący zaburzenia ze spektrum autyzmu, niepełnosprawność intelektualną, zaburzenia komunikacji, deficyt uwagi/zespół nadpobudliwości psychoruchowej, zaburzenia ruchowe) u dzieci w wieku do 11 lat. Średni czas obserwacji dzieci w grupie walproinianu wynosił od 5,0 do 9,2 lat w porównaniu z 4,8 do 6,6 lat w grupie lamotryginy/lewetyracetamu.
• W metaanalizie danych z 3 krajów uzyskano zbiorczy skorygowany współczynnik ryzyka (z ang. hazard ratio - HR) wynoszący 1,50 (95 proc. CI: 1,09–2,07) dla NDD u dzieci mężczyzn leczonych walproinianem w monoterapii w ciągu 3 miesięcy przed poczęciem w porównaniu do złożonej grupy obejmującej lamotryginę/lewetyracetam w monoterapii.
• Skorygowane skumulowane ryzyko NDD wynosiło od 4,0 proc. do 5,6 proc. w grupie otrzymującej walproinian w monoterapii w porównaniu z 2,3 proc. do 3,2 proc. w złożonej grupie otrzymującej lamotryginę/lewetyracetam w monoterapii.
Badanie nie było wystarczająco duże, aby ocenić powiązania z określonymi podtypami NDD. Ze względu na ograniczenia badania, w tym potencjalny zakłócający wpływ wskazań i różnice w czasie obserwacji między narażonymi grupami, ryzyko NDD u dzieci mężczyzn, którzy przyjmowali walproinian w ciągu 3 miesięcy przed poczęciem, jest uważane za potencjalne, a związek przyczynowy ze stosowaniem walproinianu nie został potwierdzony.
W badaniu nie oceniano ryzyka NDD u dzieci mężczyzn, którzy przerwali leczenie walproinianem ponad 3 miesiące przed poczęciem (tj. była możliwa nowa spermatogeneza bez narażenia na walproinian).
Zaobserwowane potencjalne ryzyko NDD po narażeniu ojca w ciągu 3 miesięcy przed poczęciem jest mniejsze niż znane ryzyko wystąpienia NDD po narażeniu matki podczas ciąży. Gdy walproinian jest podawany kobietom w monoterapii, badania dzieci w wieku przedszkolnym narażonych in utero na walproinian wykazują, że nawet u 30-40 proc. z nich występują opóźnienia wczesnego rozwoju, takie jak późniejsze rozpoczęcie mówienia i chodzenia, mniejsza sprawność intelektualna, niska sprawność językowa (mówienie i rozumienie) i problemy z pamięcią.
Na podstawie dostępnych danych przyjęto nowe środki dotyczące stosowania walproinianu
u mężczyzn, zgodnie z powyższym „streszczeniem”. Druki informacyjne wszystkich produktów leczniczych zawierających walproinian są aktualizowane w celu poinformowania fachowych pracowników opieki zdrowotnej i pacjentów o potencjalnym ryzyku wystąpienia NDD u dzieci mężczyzn leczonych walproinianem oraz w celu zapewnienia wytycznych dotyczących stosowania walproinianu u mężczyzn. Ponadto dostępne będą materiały edukacyjne dla fachowych pracowników opieki zdrowotnej i pacjentów płci męskiej.
Obejmują one:
• zaktualizowany przewodnik dla fachowych pracowników opieki zdrowotnej ze specjalną częścią dotyczącą stosowania walproinianu u mężczyzn;
• nowy przewodnik dla pacjentów płci męskiej, który należy przekazać mężczyznom
stosującym walproinian;
• zaktualizowaną, dotychczasową kartę pacjenta z informacjami dla pacjentów płci męskiej, znajdującą się w opakowaniu zewnętrznym lub do niego dołączoną, aby pacjent otrzymywał ją w aptece za każdym razem, gdy jest mu wydawany lek.
Nowe zalecenia dotyczące stosowania walproinianu u mężczyzn
• Zaleca się, aby u pacjentów płci męskiej leczenie walproinianem było rozpoczynane i
nadzorowane przez specjalistę doświadczonego w leczeniu padaczki lub choroby
afektywnej dwubiegunowej.
• Lekarze przepisujący lek powinni poinformować leczonych mężczyzn o potencjalnym
ryzyku i omówić z nimi potrzebę rozważenia skutecznej antykoncepcji, również dla
partnerki, podczas stosowania walproinianu i przez 3 miesiące po zaprzestaniu
leczenia.
• Lekarze przepisujący lek powinni regularnie kontrolować terapię walproinianem u
mężczyzn, aby ocenić, czy walproinian pozostaje najodpowiedniejszą metodą
leczenia dla danego pacjenta.
• W przypadku pacjentów płci męskiej planujących poczęcie dziecka należy rozważyć
i omówić z pacjentem odpowiednie alternatywne możliwości leczenia. Należy ocenić
indywidualną sytuację każdego pacjenta. Zaleca się, aby w razie potrzeby zasięgnąć
porady specjalisty doświadczonego w leczeniu padaczki lub choroby afektywnej
dwubiegunowej.
• Pacjentom należy zalecić, aby nie oddawali nasienia podczas leczenia i przez co
najmniej 3 miesiące po jego zakończeniu.
• Pacjenci powinni otrzymać przewodnik dla pacjentów.
Dodatkowe informacje dotyczące bezpieczeństwa
Komitet ds. Oceny Ryzyka w ramach Nadzoru nad Bezpieczeństwem Farmakoterapii (Pharmacovigilance Risk Assessment Committee - PRAC) przy Europejskiej Agencji Leków (EMA), ocenił dane z przeprowadzonego przez firmy farmaceutyczne badania (EUPAS34201) dla produktów zawierających walproinian, wymaganego w następstwie wcześniejszej ogólnoeuropejskiej oceny stosowania walproinianu w czasie ciąży. Głównym celem była ocena ryzyka wystąpienia NDD u dzieci mężczyzn stosujących walproinian w monoterapii w porównaniu z lamotryginą lub lewetyracetamem w monoterapii w ciągu 3 miesięcy przed poczęciem dziecka. To retrospektywne badanie obserwacyjne przeprowadzono z wykorzystaniem danych z wielu baz danych rejestrów w Danii, Szwecji i Norwegii.
Pierwszorzędowym punktem końcowym były zaburzenia neurorozwojowe (złożony punkt końcowy obejmujący zaburzenia ze spektrum autyzmu, niepełnosprawność intelektualną, zaburzenia komunikacji, deficyt uwagi/zespół nadpobudliwości psychoruchowej, zaburzenia ruchowe) u dzieci w wieku do 11 lat. Średni czas obserwacji dzieci w grupie walproinianu wynosił od 5,0 do 9,2 lat w porównaniu z 4,8 do 6,6 lat w grupie lamotryginy/lewetyracetamu.
• W metaanalizie danych z 3 krajów uzyskano zbiorczy skorygowany współczynnik ryzyka (z ang. hazard ratio - HR) wynoszący 1,50 (95 proc. CI: 1,09–2,07) dla NDD u dzieci mężczyzn leczonych walproinianem w monoterapii w ciągu 3 miesięcy przed poczęciem w porównaniu do złożonej grupy obejmującej lamotryginę/lewetyracetam w monoterapii.
• Skorygowane skumulowane ryzyko NDD wynosiło od 4,0 proc. do 5,6 proc. w grupie otrzymującej walproinian w monoterapii w porównaniu z 2,3 proc. do 3,2 proc. w złożonej grupie otrzymującej lamotryginę/lewetyracetam w monoterapii.
Badanie nie było wystarczająco duże, aby ocenić powiązania z określonymi podtypami NDD. Ze względu na ograniczenia badania, w tym potencjalny zakłócający wpływ wskazań i różnice w czasie obserwacji między narażonymi grupami, ryzyko NDD u dzieci mężczyzn, którzy przyjmowali walproinian w ciągu 3 miesięcy przed poczęciem, jest uważane za potencjalne, a związek przyczynowy ze stosowaniem walproinianu nie został potwierdzony.
W badaniu nie oceniano ryzyka NDD u dzieci mężczyzn, którzy przerwali leczenie walproinianem ponad 3 miesiące przed poczęciem (tj. była możliwa nowa spermatogeneza bez narażenia na walproinian).
Zaobserwowane potencjalne ryzyko NDD po narażeniu ojca w ciągu 3 miesięcy przed poczęciem jest mniejsze niż znane ryzyko wystąpienia NDD po narażeniu matki podczas ciąży. Gdy walproinian jest podawany kobietom w monoterapii, badania dzieci w wieku przedszkolnym narażonych in utero na walproinian wykazują, że nawet u 30-40 proc. z nich występują opóźnienia wczesnego rozwoju, takie jak późniejsze rozpoczęcie mówienia i chodzenia, mniejsza sprawność intelektualna, niska sprawność językowa (mówienie i rozumienie) i problemy z pamięcią.
Na podstawie dostępnych danych przyjęto nowe środki dotyczące stosowania walproinianu
u mężczyzn, zgodnie z powyższym „streszczeniem”. Druki informacyjne wszystkich produktów leczniczych zawierających walproinian są aktualizowane w celu poinformowania fachowych pracowników opieki zdrowotnej i pacjentów o potencjalnym ryzyku wystąpienia NDD u dzieci mężczyzn leczonych walproinianem oraz w celu zapewnienia wytycznych dotyczących stosowania walproinianu u mężczyzn. Ponadto dostępne będą materiały edukacyjne dla fachowych pracowników opieki zdrowotnej i pacjentów płci męskiej.
Obejmują one:
• zaktualizowany przewodnik dla fachowych pracowników opieki zdrowotnej ze specjalną częścią dotyczącą stosowania walproinianu u mężczyzn;
• nowy przewodnik dla pacjentów płci męskiej, który należy przekazać mężczyznom
stosującym walproinian;
• zaktualizowaną, dotychczasową kartę pacjenta z informacjami dla pacjentów płci męskiej, znajdującą się w opakowaniu zewnętrznym lub do niego dołączoną, aby pacjent otrzymywał ją w aptece za każdym razem, gdy jest mu wydawany lek.
