Warto być aktywnym w każdym wieku

Dowody naukowe wskazują, że regularna aktywność fizyczna przyczynia się do spadku ryzyka sercowo-naczyniowego oraz pomaga zmniejszyć ryzyko wystąpienia nowotworu - Światowa Organizacja Zdrowia podaje, że brak wysiłku fizycznego, obok nadmiernej masy ciała, palenia papierosów, spożywania alkoholu i niskiej zawartości owoców i warzyw w diecie stanowią modyfikowalne czynniki ryzyka, których eliminacja pozwoliłaby na uniknięcie około jednej trzeciej zgonów z powodu nowotworu. O tym jak ważna jest aktywność fizyczna w każdym wieku pokazało badanie na bardzo licznej populacji, przeprowadzone przez naukowców z kilku ośrodków w Stanach Zjednoczonych.

Przeprowadzili oni prospektywne badanie, oceniające wpływ wysiłku fizycznego, podejmowanego w wolnym czasie, na śmiertelność. Uczestnikom polecono wypełnianie kwestionariuszy dotyczących aktywności fizycznej (pacjenci w wieku 50-71 lat, lata 1995-1996), następnie aż do 2011 roku prowadzono obserwację i dokonano analizy danych; sprawdzono, czy ćwiczenia fizyczne wykonywanie w czasie życia dorosłego mogą zmniejszyć ryzyko zgonu z jakiejkolwiek przyczyny. Uczestników sklasyfikowano na tych ze stale wysoką aktywnością fizyczną w czasie wolnym (56,1% badanej populacji), rosnącą w czasie życia dorosłego aktywnością fizyczną (13,1%) oraz spadającą aktywnością fizyczną (30,8%). O rzetelnej analizie świadczy fakt, że z początkowo 3,5 milionowej grupy ostatecznie, ze względu na włączenie tylko kompletnie zebranych danych, włączono 315 059 osób.

Okazało się, że utrzymywanie umiarkowanej do wysokiej aktywności fizycznej (od 2 do 8 godzin na tydzień) spowodowało spadek ryzyka zgonu o 29% do 36% w porównaniu z osobami nieaktywnymi, podczas gdy utrzymywanie niższych poziomów wysiłku fizycznego (1 godzina na tydzień) wiąże się tylko z 16% niższym ryzykiem. Ryzyko zgonu z powodu incydentu sercowo-naczyniowego było o 34% do 42% niższe dla najbardziej aktywnych osób i o18% niższe wśród osób z najmniejszą, ale obecną aktywnością fizyczną. Z kolei ryzyko zgonu z powodu nowotworu było niższe o 14% wśród osób najbardziej aktywnych fizycznie (2 do 8h/tydzień); protekcyjnego efektu nie dawała natomiast niewielka aktywność (np. tylko 1 godzina w tygodniu). Co ciekawe i bardzo ważne w odniesieniu do struktury dzisiejszej populacji, zwiększenie aktywności fizycznej w wieku 40-61 lat wiązało się z o 16% niższym ryzykiem zgonu z powodu nowotworu i o aż 43% mniejszym ryzykiem zgonu z powodu incydentu sercowo-naczyniowego. Osoby, które zintensyfikowały ruch we wczesnej dorosłości (19-29 lat) mieli o 32% niższe ryzyko zgonu, a osoby decydujące o zwiększeniu aktywności powyżej 35. roku życia charakteryzowały się o 35% niższym ryzykiem. Warto dodać, że osoby z malejącą z czasem aktywnością (wysoką we wczesnej dorosłości, nieobecną w wieku ok. 60. roku życia) niemal nie posiadali niższego ryzyka zgonu z dowolnej przyczyny.

Ruch to zdrowie - powszechnie znana prawda, której potencjał wciąż nie jest wykorzystywany. Powyższa analiza stanowi dowód na to, że na rozpoczęcie ćwiczeń fizycznych nigdy nie jest za późno. Może warto pytać zwłaszcza najmniej aktywnych pacjentów o ich ulubione sporty z dzieciństwa, by ponownie rozbudzić w nich pasję?