Wpływ zachowań zdrowotnych na kontrolę metaboliczną cukrzycy
Redaktor: Arleta Czarnik
Data: 05.01.2022
Wielu chorych na cukrzycę typu 2 nie zdaje sobie sprawy z wpływu aktywności fizycznej i nawyków żywieniowych na przebieg tej choroby. Edukacja mająca na celu przygotowanie pacjentów do podejmowania działań prozdrowotnych i współpracy w leczeniu oraz motywowanie ich do przestrzegania zaleceń mogą zwiększać skuteczność terapii.
Cukrzyca to choroba przewlekła i postępująca, która wpływa na wszystkie dziedziny życia. Wymaga leczenia farmakologicznego, ale przede wszystkim zmiany stylu życia, redukcji masy ciała i modyfikacji diety. Niewłaściwie leczona powoduje wiele powikłań obejmujących różne narządy (serce, naczynia krwionośne, oczy, nerki, nerwy), które prowadzą do niepełnosprawności, a nawet śmierci. Liczba pacjentów z cukrzycą typu 2 stale się zwiększa, do czego przyczyniła się pandemia SARS-CoV-2 (brak regularnej aktywności fizycznej, otyłość), ale także coraz lepsza diagnostyka. Zwiększyła się średnia długość życia chorych, a powikłania cukrzycy typu 2 są coraz skuteczniej leczone. Czynnikami istotnie wpływającymi na efekty terapii są spożywanie alkoholu, palenie papierosów i stres. W leczeniu cukrzycy ogromną rolę odgrywa nastawienie pacjenta. Na podstawie dostępnej literatury, można powiedzieć, że minimalizowanie chronicznego stresu, tworzenie poczucia bezpieczeństwa i motywowanie pacjentów do przestrzegania zaleceń może zwiększać skuteczność terapii. Pomimo wdrażania różnych form edukacji pacjenci często nie stosują się do zaleceń lekarskich.
Autorzy pracy opublikowanej w „Health Probems of Civilization” oceniali wpływ zachowań zdrowotnych na wyrównanie metaboliczne w grupie 116 chorych na cukrzycę typu 2. Kryterium włączenia pacjentów do badania był wiek między 40. a 65. rokiem życia oraz stwierdzona przez lekarza diabetologa cukrzyca typu 2 trwająca minimum rok. Jako narzędzia badawcze wykorzystano: kwestionariusz KomPAN, skalę PSS 10, Międzynarodowy Kwestionariusz Aktywności Fizycznej IPAQ oraz analizę dokumentacji medycznej. Z grupy 116 pacjentów 104 osoby (54 kobiety i 50 mężczyzn) spełniły kryteria i zostały włączone do analizy.
Badania wykazały, że u żadnego pacjenta nie były spełnione wszystkie kryteria wyrównania metabolicznego cukrzycy typu 2. Najlepiej wyrównanym parametrem był poziom glikemii poposiłkowej, najgorzej – stężenie frakcji LDL cholesterolu. Osoby z małym natężeniem cech diety niezdrowej miały znacznie częściej wyrównaną cukrzycę. 78 proc. kobiet i 90 proc. mężczyzn, których BMI świadczyło o nadwadze lub otyłości I i II stopnia, charakteryzowało się nieprawidłowym poziomem glukozy na czczo. Ponad połowa badanych mężczyzn spożywała alkohol często (raz w tygodniu). Znacząca większość kobiet podawała, że nie pije alkoholu lub pije go rzadko. 25 proc. respondentów paliło papierosy.
Wielu pacjentów traktuje farmakoterapię jako najważniejszą część leczenia i nie zdaje sobie sprawy z pozytywnego wpływu zwiększonej aktywności fizycznej i zmiany nawyków żywieniowych. Konieczna jest edukacja mająca na celu przygotowanie pacjentów do podejmowania działań prozdrowotnych i współpracy w procesie leczenia. W opisywanym badaniu czynnikami mającymi istotny wpływ na kompensację cukrzycy były sposób odżywiania, poziom stresu i aktywność fizyczna. Poziom wiedzy żywieniowej korelował z oceną sposobu żywienia.
Pełna treść artykułu: Aneta Grochowska, Barbara Kubik, Łucja Turska. Effect of health behaviors on metabolic control in patients with type 2 diabetes. Health Prob Civil 2021; 15 (4): 282-290.
Autorzy pracy opublikowanej w „Health Probems of Civilization” oceniali wpływ zachowań zdrowotnych na wyrównanie metaboliczne w grupie 116 chorych na cukrzycę typu 2. Kryterium włączenia pacjentów do badania był wiek między 40. a 65. rokiem życia oraz stwierdzona przez lekarza diabetologa cukrzyca typu 2 trwająca minimum rok. Jako narzędzia badawcze wykorzystano: kwestionariusz KomPAN, skalę PSS 10, Międzynarodowy Kwestionariusz Aktywności Fizycznej IPAQ oraz analizę dokumentacji medycznej. Z grupy 116 pacjentów 104 osoby (54 kobiety i 50 mężczyzn) spełniły kryteria i zostały włączone do analizy.
Badania wykazały, że u żadnego pacjenta nie były spełnione wszystkie kryteria wyrównania metabolicznego cukrzycy typu 2. Najlepiej wyrównanym parametrem był poziom glikemii poposiłkowej, najgorzej – stężenie frakcji LDL cholesterolu. Osoby z małym natężeniem cech diety niezdrowej miały znacznie częściej wyrównaną cukrzycę. 78 proc. kobiet i 90 proc. mężczyzn, których BMI świadczyło o nadwadze lub otyłości I i II stopnia, charakteryzowało się nieprawidłowym poziomem glukozy na czczo. Ponad połowa badanych mężczyzn spożywała alkohol często (raz w tygodniu). Znacząca większość kobiet podawała, że nie pije alkoholu lub pije go rzadko. 25 proc. respondentów paliło papierosy.
Wielu pacjentów traktuje farmakoterapię jako najważniejszą część leczenia i nie zdaje sobie sprawy z pozytywnego wpływu zwiększonej aktywności fizycznej i zmiany nawyków żywieniowych. Konieczna jest edukacja mająca na celu przygotowanie pacjentów do podejmowania działań prozdrowotnych i współpracy w procesie leczenia. W opisywanym badaniu czynnikami mającymi istotny wpływ na kompensację cukrzycy były sposób odżywiania, poziom stresu i aktywność fizyczna. Poziom wiedzy żywieniowej korelował z oceną sposobu żywienia.
Pełna treść artykułu: Aneta Grochowska, Barbara Kubik, Łucja Turska. Effect of health behaviors on metabolic control in patients with type 2 diabetes. Health Prob Civil 2021; 15 (4): 282-290.
