Obrót wierzytelnościami szpitala

Czy instytucja finansowa może zapłacić producentowi leku za zrealizowane dostawy i bez wiedzy szpitala obracać jego wierzytelnościami? Prawnicy odpowiadają.

PYTANIE:
Do postępowania o udzielenie zamówienia publicznego przystąpiła wspólnie z producentem leku - jako konsorcjant - instytucja finansowa. Oferta była najkorzystniejsza dla szpitala. Nie podpisaliśmy jednak umowy, bo obawiamy się, że ten parabank może zapłacić producentowi leku za zrealizowane dostawy, a potem bez naszej wiedzy obracać naszymi wierzytelnościami.
1) Czy nasze obawy są słuszne? Jak się zabezpieczyć przed takim działaniem w sytuacji, kiedy rzeczywiście zdarza nam się wielomiesięczne opóźnianie płatności za dostarczone leki?
2) Jak można legalnie uniknąć zwłoki z zapłatą dostawcy?

ODPOWIEDŹ:
Państwa obawy nie są słuszne. Instytucja finansowa, nawet jako członek konsorcjum, nie może nabyć wierzytelności szpitala od firmy farmaceutycznej bez zgody władz placówki publicznej. Placówka prywatna również może swobodnie uregulować treść umowy z producentem leku, a zatem szpitale mogą skutecznie zakazać obrotu swoimi wierzytelnościami.

UZASADNIENIE:
Możliwość zbycia wierzytelności bez wiedzy władz szpitala zależy od tego, czy jest to publiczna, czy prywatna placówka. Czynności prawne, które zmierzają do zmiany wierzyciela SP ZOZ-u, wymagają dla swojej ważności zgody podmiotu tworzącego. Każda czynność mająca na celu zmianę wierzyciela, dokonana bez zgody tego podmiotu, jest z mocy prawa nieważna. Jeśli zatem firma farmaceutyczna faktycznie wykona zamówienie dla takiej placówki, to nie może upoważnić do windykacji wynagrodzenia za dostawę leków instytucji finansowej, nawet jeśli producent leku działa z nią w ramach umowy konsorcjum.
Co więcej, niedopuszczalne jest zawarcie umowy konsorcjum nie w celu wspólnej realizacji zamówienia, a przejęcia przez instytucji finansowej wierzytelności za wykonanie całego zamówienia. Umowa konsorcjum powinna mieć na celu wspólną realizację zamówienia, czyli w powyższym wypadku dostarczenia produktów leczniczych. Tym samym instytucja finansowa nie może przejąć także wierzytelności prywatnej placówki.
Każdy szpital może się zabezpieczyć przed ewentualnym obrotem jego wierzytelnościami. W umowach z dostawcami warto zastrzec zakaz zbywania wierzytelności na rzecz innych podmiotów, możliwość rozłożenia należności na raty, ewentualnie jak najkorzystniejszą wysokość odsetek w przypadku zwłoki z płatnością poszczególnych rat. Zasadny będzie też zapis o rozstrzyganiu wszelkich sporów polubownie w drodze negocjacji lub mediacji.
Warto wynegocjować i podpisać porozumienie z dostawcą i starać się je realizować. Możliwe, że w takim porozumieniu uda się nawet uzyskać umorzenie części kosztu opóźniania płatności oraz uniknąć kosztów ewentualnej egzekucji komorniczej. Jeśli szpital nie ma środków, może dobrowolnie skorzystać z finansowania zewnętrznego i spłacić dostawcę, a sam regulować umowę pożyczki. W takim wypadku szpital może bowiem negocjować warunki takiego finansowania i przygotować tzw. plan spłaty zadłużenia.
Konkludując, szpital powinien wykonywać swoje zobowiązania terminowo. W przypadku zwłoki z płatnościami roszczenie o zapłatę za dostarczone leki będzie bezsprzecznie przysługiwało ich dostawcy. Nie istnieje złoty środek zabezpieczający szpital w przypadku opóźnień z zapłatą za leki. Podstawą jest dobre zarządzanie placówką i opracowanie oraz wdrażanie kompleksowego programu naprawczego, harmonogramu spłaty należności, w tym zaległości wraz ze wskazaniem realnych źródeł finansowania.

PODSTAWA PRAWNA:
1. art. 54 Ustawy o działalności leczniczej (Dz.U.2016.1638);
2. art. 58 § 1, art. 3531, art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego (Dz.U.2017.459);
3. art. 22, 23 Ustawy Prawo zamówień publicznych (Dz.U.2015.2164).

AUTORZY:

Sławomir Molęda, Partner, Kancelaria KONDRAT i Partnerzy
Natalia Dyda, Aplikant radcowski, Kancelaria KONDRAT i Partnerzy

Zadaj swoje pytanie prawnikom w strefie bezpłatnych porad prawnych!
TUTAJ!