Prywatna działalność gospodarcza a wystawianie recept

Czy lekarz nie posiadający prywatnej działalności gospodarczej może wystawiać nierefundowane recepty? Prawnicy potwierdzają, ale stawiają też warunki.

Pytanie:
Czy lekarz nie posiadający prywatnej działalności gospodarczej, może wystawiać nierefundowane (odpłatność 100%) recepty nie "pro auctore/pro familiae" po uprzednim nieodpłatnym zbadaniu i zebraniu wywiadu od pacjenta? Jeżeli nie - jakie organy kontroli, jaką odpowiedzialność mogą wyciągnąć wobec lekarza wystawiającego takie recepty?"

Odpowiedź:
Lekarz nie posiadający prywatnej działalności gospodarczej posiada uprawnienie do wystawiania nierefundowanych recept, nie "pro auctore/pro familiae", po uprzednim zbadaniu i zebraniu wywiadu od pacjenta. Taka sytuacja występuje w przypadku chociażby lekarzy zatrudnionych w placówkach opieki zdrowotnej na podstawie umowy o pracę czy odbywających staż podyplomowy jak również lekarzy rezydentów.

Uzasadnienie:
Lekarz odbywający staż podyplomowy praktykuje w tym czasie pod nadzorem starszego stażem lekarza (m. in. posiadającego specjalizację w określonej dziedzinie medycyny), który pełni rolę jego opiekuna merytorycznego.
Jak wynika z przepisów Ustawy o zawodzie lekarza, lekarz odbywający staż podyplomowy jest uprawniony do wykonywania zawodu wyłącznie w miejscu odbywania stażu (poza wypadkami zagrażającymi życiu lub zdrowiu pacjenta, kiedy to lekarz winien zareagować niezwłocznie bez względu na miejsce) oraz w sytuacji, gdy prowadzi prace badawcze w dziedzinie nauk medycznych pod kierunkiem lekarza posiadającego prawo wykonywania zawodu.
W ramach odbywania stażu podyplomowego, lekarze stażyści są uprawnieni w szczególności do wystawiania recept oraz wydawania opinii i orzeczeń lekarskich po uzgodnieniu z opiekunem treści zawartych w nich informacji. Podkreślenia wymaga fakt, że uprawnienie to przysługuje wyłącznie w miejscu odbywania stażu.
Niezależnie od powyższego, wskazać należy, iż lekarz jest również z mocy posiadanego prawa wykonywania zawodu uprawniony do wystawiania recept na leki refundowane. Zgodnie bowiem z art. 2 pkt 14 Ustawy o refundacji, „osobą uprawnioną do wystawiania recept” jest osoba posiadającą prawo wykonywania zawodu medycznego. Takie prawo nabywa osoba legitymującą się zdobyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny (art. 2 ust. 1 pkt. 2 Ustawy o działalności leczniczej).
Mając na uwadze powyższe, nie ulega wątpliwości, że lekarz nie prowadzący prywatnej działalności gospodarczej jest uprawniony do wystawiania nierefundowanych recept po uprzednim jednak zbadaniu i zebraniu wywiadu od pacjenta.

Podstawa prawna:
1. art. 15 ust. 3a i 3b ustawy z dnia 15 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 617 z późn. zm., „Ustawa o zawodzie lekarza”),
2. art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 160 z późn. zm., „Ustawa o działalności leczniczej”),
3. art. 2 pkt 14 Ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1844 z późn. zm., „Ustawa o refundacji leków”).

Autorzy:
Justyna Stefańczyk – Kaczmarzyk, partner, Kancelaria KONDRAT i Partnerzy
Karolina Bennich, prawnik, Kancelaria KONDRAT i Partnerzy
Kancelaria KONDRAT i Partnerzy [e-mail]