Utylizacja odpadów medycznych nie musi być droga

Zniesienie regionalizacji i dopuszczenie alternatywnych metod utylizacji odpadów medycznych pozwoli na zmniejszenie kosztów unieszkodliwiania śmieci nie tylko szpitalom, ale również zakładom kosmetycznym i studiom tatuażu.

UOKIK przeprowadził badanie rynku odpadów medycznych – powodem były sygnały o dużych wzrostach cen w przetargach organizowanych przez szpitale na usługę odbioru i unieszkodliwiania tych odpadów. W efekcie powstał raport dotyczący rynku usług związanych z gospodarowaniem odpadami medycznymi w latach 2018–2023.

Szczegóły i wnioski
– Sprawdziliśmy rynek, zdefiniowaliśmy występujące problemy, w tym przyczyny wzrostu cen. Zaproponowaliśmy jednocześnie konkretne rozwiązania, które pozwolą płacić mniej za odbiór i utylizację odpadów medycznych zarówno dużym szpitalom, jak i mikro- oraz małym przedsiębiorcom, takim jak salony kosmetyczne lub studia tatuażu. Przedstawione propozycje powinny być również początkiem dyskusji nad zmianami w prawie – ocenia prezes UOKiK Tomasz Chróstny.

Większość odpadów medycznych (85 proc.) to odpady zakaźne, które zgodnie z obowiązującymi przepisami muszą być unieszkodliwiane na terenie województwa, w którym zostały wytworzone. Ich utylizacja jest również najdroższa, dlatego w największym stopniu wpływa na koszty ponoszone przez podmioty wytwarzające odpady medyczne.

UOKiK proponuje zniesienie regionalizacji
Takie rozwiązanie pod koniec 2019 r. zastosowano w przypadku odpadów komunalnych, co obniżyło koszty gospodarowania nimi, na przykład w województwie mazowieckim. Podobnie byłoby w przypadku odpadów medycznych. Zasada bliskości nadal mogłaby funkcjonować, ale zdefiniowana inaczej niż za pomocą sztucznego podziału granicami województw i mogłaby być uwzględniana w przetargach, np. odległość szpitala od instalacji byłaby jednym z kryteriów.

– Zniesienie regionalizacji i dopuszczenie alternatywnych metod utylizacji spowodowałoby również większą liczbę startujących w przetargach podmiotów zajmujących się unieszkodliwianiem odpadów. To natomiast powinno przełożyć się na spadek kosztów ponoszonych przez szpitale i inne podmioty. Z naszych obserwacji wynika, że jeśli o zamówienie ubiegało się kilka firm, wówczas znacząco spadały oferowane ceny, nawet o 30–40 proc. Tam, gdzie startował jeden podmiot, stawki znacząco rosły – mówi prezes UOKiK.

Większa aktywność szpitali i samorządów
Poza zmianami systemowymi i legislacyjnymi niezbędne są również działania organizacyjne, edukacyjne i inwestycyjne samych placówek medycznych, a także organów i instytucji z nimi powiązanych. UOKiK proponuje zwiększenie aktywności samorządów biorących udział w systemie finansowania szpitali. Często posiadają one już infrastrukturę do zagospodarowania odpadów komunalnych, którą mogłyby rozwijać w celu przyjmowania również odpadów medycznych. Tego typu inicjatywy są już podejmowane w niektórych regionach Polski.

Na odpady nie ma radyŁamanie przepisów prawa przez szpitale i brak skutecznego nadzoru nad gospodarką zakaźnymi odpadami medycznymi w skontrolowanych placówkach ochrony zdrowia nie jest rzadkością.

Współpraca szpitali
Zasadna byłaby również współpraca pomiędzy szpitalami oraz nadzorującymi je jednostkami, np. samorządami, w ramach przetargów. Wspólne ubieganie się o zamówienie również mogłoby obniżyć koszty ponoszone przez pojedyncze placówki.

Udostępniamy raport w całości.