123RF
Dorośli z astmą są bardziej narażeni na otyłość
Redaktor: Monika Stelmach
Data: 04.05.2022
Źródło: Paweł Wernicki/PAP, https://doi.org/10.1136/thoraxjnl-2021-217867
Nie tylko otyłość sprzyja astmie, ale również astma otyłości. Z nowych badań wynika, że ryzyko otyłości jest wyższe zwłaszcza wśród osób z astmą niealergiczną, dłużej trwającą lub w trakcie leczenia kortykosteroidami – informuje pismo „Thorax”.
Badanie pod kierunkiem naukowców z Barcelona Institute of Global Health objęło ponad 8700 uczestników z 11 krajów europejskich – Belgii, Estonii, Francji, Niemiec, Islandii, Włoch, Norwegii, Hiszpanii, Szwecji, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii – oraz Australii. Jak się okazało, osoby dorosłe chore na astmę są bardziej narażone na otyłość w późniejszym życiu. Ryzyko jest wyższe wśród pacjentów z astmą niealergiczną, tych, którzy chorują przez dłuższy czas lub są leczeni kortykosteroidami.
– Kilka badań wykazało, że astma i otyłość mają pewne wspólne społeczno-ekonomiczne, behawioralne i środowiskowe czynniki ryzyka, które mogą prowadzić do rozwoju obu chorób. Niektóre wcześniejsze badania skupiały się na mechanizmach, dzięki którym otyłość może prowadzić do astmy, ale odwrotna zależność do niedawna nie cieszyła się dużym zainteresowaniem – mówi Subhabrata Moitra, który obecnie pracuje na University of Alberta.
Autorzy wykorzystali dane z badania kohortowego European Community Respiratory Health Survey (ECRHS), zebrane w latach 1990–2014 z wizytami kontrolnymi w odstępach około 10 lat. Dane pochodziły z kwestionariuszy, testów czynności płuc, uwzględniały wskaźnik masy ciała uczestników oraz stan i cechy astmy.
Pomiędzy pierwszą a drugą obserwacją u 14,6 proc. uczestników bez astmy rozwinęła się otyłość, podczas gdy wśród pacjentów z astmą odsetek otyłych wzrósł do 16,9 proc. Różnica między obiema grupami stała się bardziej oczywista po uwzględnieniu innych czynników, takich jak palenie tytoniu, i okazało się, że astmatycy mają wyższe o 21 proc. ryzyko otyłości w porównaniu z uczestnikami bez astmy.
Osoby z astmą trwającą od dłuższego czasu miały o 32 proc. większe ryzyko otyłości niż ci, u których trwała ona krócej, a pacjenci z astmą niealergiczną – ryzyko wyższe o 47 proc. niż z astmą alergiczną. Leczący choroby układu oddechowego kortykosteroidami wykazywali o 99 proc. wyższe ryzyko otyłości w porównaniu z osobami, które nie stosowały tego leczenia (tę ostatnią zależność zaobserwowano już w poprzednich badaniach).
– Potencjalnym wyjaśnieniem przyrostu masy ciała związanego z astmą może być zmniejszenie aktywności fizycznej pacjentów. Jednak nasze wyniki nie potwierdzają tej hipotezy, ponieważ poziom aktywności fizycznej w naszym badaniu nie wpłynął na obserwowany związek. Niezależnie od wciąż nieznanych mechanizmów nasze wyniki mają znaczenie dla opieki klinicznej nad dorosłymi chorymi na astmę – mówi Judith Garcia-Aymerich z ISGlobal, współautorka badania.
W przeciwieństwie do poprzedniego badania, w którym stwierdzono związek między astmą a przyrostem masy ciała tylko u kobiet, w tym przypadku nie było różnic między płciami. Inna wcześniejsza praca wykazała związek między astmą u dzieci a otyłością po 10 latach obserwacji, ale to pierwsze znane badanie, które wykazało podobny związek u dorosłych, niezależnie od ich płci.
– Kilka badań wykazało, że astma i otyłość mają pewne wspólne społeczno-ekonomiczne, behawioralne i środowiskowe czynniki ryzyka, które mogą prowadzić do rozwoju obu chorób. Niektóre wcześniejsze badania skupiały się na mechanizmach, dzięki którym otyłość może prowadzić do astmy, ale odwrotna zależność do niedawna nie cieszyła się dużym zainteresowaniem – mówi Subhabrata Moitra, który obecnie pracuje na University of Alberta.
Autorzy wykorzystali dane z badania kohortowego European Community Respiratory Health Survey (ECRHS), zebrane w latach 1990–2014 z wizytami kontrolnymi w odstępach około 10 lat. Dane pochodziły z kwestionariuszy, testów czynności płuc, uwzględniały wskaźnik masy ciała uczestników oraz stan i cechy astmy.
Pomiędzy pierwszą a drugą obserwacją u 14,6 proc. uczestników bez astmy rozwinęła się otyłość, podczas gdy wśród pacjentów z astmą odsetek otyłych wzrósł do 16,9 proc. Różnica między obiema grupami stała się bardziej oczywista po uwzględnieniu innych czynników, takich jak palenie tytoniu, i okazało się, że astmatycy mają wyższe o 21 proc. ryzyko otyłości w porównaniu z uczestnikami bez astmy.
Osoby z astmą trwającą od dłuższego czasu miały o 32 proc. większe ryzyko otyłości niż ci, u których trwała ona krócej, a pacjenci z astmą niealergiczną – ryzyko wyższe o 47 proc. niż z astmą alergiczną. Leczący choroby układu oddechowego kortykosteroidami wykazywali o 99 proc. wyższe ryzyko otyłości w porównaniu z osobami, które nie stosowały tego leczenia (tę ostatnią zależność zaobserwowano już w poprzednich badaniach).
– Potencjalnym wyjaśnieniem przyrostu masy ciała związanego z astmą może być zmniejszenie aktywności fizycznej pacjentów. Jednak nasze wyniki nie potwierdzają tej hipotezy, ponieważ poziom aktywności fizycznej w naszym badaniu nie wpłynął na obserwowany związek. Niezależnie od wciąż nieznanych mechanizmów nasze wyniki mają znaczenie dla opieki klinicznej nad dorosłymi chorymi na astmę – mówi Judith Garcia-Aymerich z ISGlobal, współautorka badania.
W przeciwieństwie do poprzedniego badania, w którym stwierdzono związek między astmą a przyrostem masy ciała tylko u kobiet, w tym przypadku nie było różnic między płciami. Inna wcześniejsza praca wykazała związek między astmą u dzieci a otyłością po 10 latach obserwacji, ale to pierwsze znane badanie, które wykazało podobny związek u dorosłych, niezależnie od ich płci.