Gruźlica może być leczona znacznie prościej

Terapia jest tym skuteczniejsza, im bardziej jest przestrzegana, a tym bardziej przestrzegana, im prostsza. O tym, że ułatwianie leczenia nie szkodzi jego efektom, przekonuje najnowsza publikacja z prestiżowego „The New England Journal of Medicine”.

Gruźlica nie jest reliktem wieków minionych, wręcz przeciwnie – w skali globalnej to nadal duże wyzwanie. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia w 2020 roku gruźlica była drugą najczęstszą infekcyjną przyczyną zgonów na całym świecie z 1,5 mln potwierdzonych przypadków. Warto zaznaczyć, że liczba ta z pewnością była większa z uwagi na trudną diagnostykę. W Polsce w tym samym roku potwierdzono 3388 przypadków gruźlicy, przy czym „potwierdzono” to słowo klucz.

Każde duże dla zdrowia publicznego wyzwanie wymaga jak najprostszych, tanich i łatwo dostępnych środków. W przypadku gruźlicy wrażliwej na ryfampicynę problem stanowi konieczność długotrwałego przyjmowania leków; skrócenie tego czasu, bez uszczerbku na skuteczności i bezpieczeństwie, stanowiłoby duży krok naprzód. I taki właśnie wykonał międzynarodowy zespół naukowców.

Przeprowadził on randomizowane badanie obejmujące 674 pacjentów z wrażliwą na ryfampicynę gruźlicą. Chorych zakwalifikowano do grupy leczonej zgodnie z dotychczasowym standardem (ryfampicyna i izoniazyd przez 24 tygodnie z pirazynamidem i etambutolem przez pierwsze 8 tygodni) lub do jednej z dwóch grup leczonych 8 tygodni (dwie grupy, gdyż oceniano 2 różne farmakoterapie; pierwsza obejmowała ryfampicynę z linezolidem, druga bedakilinę z linezolidem, w obu równocześnie stosowano izoniazyd, pyrazynamid i etambutol) z następowym przedłużeniem w przypadku utrzymywania się objawów, monitorowaniem po leczeniu i ponownym leczeniem w przypadku nawrotu choroby. Margines równoważności wynosił 12 punktów procentowych. Oceniano odsetek zgonów, trwającego leczenia lub aktywnej choroby w 96. tygodniu.

Co najmniej jedno z wyżej wymienionych wystąpiło u 3,9 proc. pacjentów w grupie leczenia standardowego w porównaniu z 11,4 proc. w grupie z początkowym schematem ryfampicyna-linezolid i 5,8 proc. w grupie bedakiliny-linezolidu. Średni całkowity czas leczenia wynosił 180 dni w grupie leczonej standardowo, 106 dni w grupie strategii ryfampicyna-linezolid i 85 dni w grupie strategii bedakilina-linezolid. Częstość występowania poważnych działań niepożądanych była podobna w trzech grupach.

Bedakilina z linezolidem plus pozostałe, stosowane 8 tygodni, były równie skuteczne co znacznie dłuższe półroczne leczenie. Tak silny dowód z pewnością nie pozostanie bez echa w świecie pulmonologicznym.

Opracowanie: lek. Damian Matusiak