Papierosy mentolowe i z kapsułką od maja wycofane
Autor: Agata Misiurewicz-Gabi
Data: 05.03.2020
Palacze muszą sami podjąć decyzję, co robić dalej. Choć rezygnacja z nałogu jest najbardziej rekomendowaną opcją, jak pokazują badania, zamierza z niej skorzystać zaledwie 12 proc. palących. O tym, jak uświadomić Polaków o nadchodzących zmianach oraz o akcji #ZakazMentoli mówiły podczas konferencji w Centrum Prasowym PAP prof. dr hab. Dominika Maison z Uniwersytetu Warszawskiego oraz Agnieszka Plencler, prezes Forum Konsumentów.
Zgodnie z dyrektywą tytoniową z 2014 roku papierosy mentolowe mają 20 maja 2020 roku zniknąć z obrotu w całej Unii Europejskiej. Ma to związek z polityką Unii zmierzającą do redukcji liczby osób palących, a tym samym do poprawy ich zdrowia.
Mimo iż Polska, jako czołowy w Europie producent wyrobów tytoniowych, a zwłaszcza mentolowych, zaskarżyła dyrektywę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, jej petycja została odrzucona. Klamka zapadła, a decyzja unijna z pewnością negatywnie odbije się na polskim sektorze tytoniowym. Do rozważenia pozostaje kwestia, czy w związku z zakazem sprzedaży aromatyzowanych wyrobów tytoniowych mniej ludzi będzie palić. Czy może wręcz przeciwnie – to, co zabronione, będzie smakować jeszcze bardziej, a zbuntowani palacze, którzy zostaną pozbawieni swoich ulubionych produktów, poszukają ich gdzie indziej.
Według badań przeprowadzonych na początku tego roku na ogólnopolskiej, reprezentatywnej grupie Polaków wynika, że w naszym kraju pali nawet 9 milionów osób, a decyzja unijna dotyczy aż 42 proc. ankietowanych palaczy. W konsekwencji aż 18 proc. z nich po wprowadzeniu zakazu ma zamiar dalej palić mentolowe papierosy, korzystając z szarej strefy. Być może ten wynik będzie jeszcze wyższy, bo nie każdy z badanych chce się przyznać do chęci zaopatrywania się u nielegalnych dostawców.
– Pojawia się pytanie, czy wprowadzenie zakazu sprzedaży papierosów mentolowych oraz z kapsułką to dobra metoda, by nakłonić palaczy do rzucenia nałogu. Nie ulega wątpliwości, że rzucenie palenia byłoby najlepszym rozwiązaniem, jednak większość palaczy nie bierze go pod uwagę. Istnieje wiele badań pokazujących, że pierwszą reakcją na zakazy jest poszukiwanie innych możliwości, np. na czarnym rynku – mówi prof. Dominika Maison i dodaje: – Niestety zakazy nie zawsze przynoszą oczekiwane rezultaty. Żeby zadziałały, potrzebne jest zrozumienie, czemu służą, a tutaj go nie ma z powodu niedoinformowania.
Aż 81 proc. respondentów jest zdania, że nowy przepis nie zmniejszy liczby palaczy. Prawie 90 proc. palaczy deklaruje, że nie zamierza rezygnować z nałogu, 51 proc. – że zacznie palić zwykłe papierosy, a 16 proc. – że przejdzie na legalne produkty alternatywne, takie jak e-papierosy czy podgrzewacze tytoniu. Poza tym 74 proc. badanych uznaje, że ma prawo decydować o tym, jakiego produktu chce używać, a 60 proc. z nich uważa nowe przepisy za pozbawione sensu i ocenia je negatywnie jako ograniczające ich wolność wyboru.
Wiadomo, że dyrektywa unijna wpłynie negatywnie na skarb państwa, a także paradoksalnie na zdrowie części palaczy. Nieoficjalnie wyprodukowane wyroby, na które wiele osób się zdecyduje, często nie zachowują odpowiednich standardów, nigdy też do końca nie wiadomo, co znajduje się w ich składzie. W efekcie zakaz, który ma polepszyć zdrowie społeczeństwa, może je pogorszyć.
Zdaniem prof. Dominiki Maison należy zaznaczyć, że konsumenci mają prawo do wiedzy na temat różnych zmian, które dotyczą bezpośrednio ich zachowania. Tutaj się okazuje, że mimo iż pewne informacje na temat wycofana ze sprzedaży papierosów mentolowych w mediach się pojawiały, nie były wystarczające.
W związku z wejściem w życie dyrektywy unijnej i niedoinformowaniem społeczeństwa właśnie ruszyła akcja #Zakaz mentoli, której organizatorem jest Forum Konsumentów. Projekt ma uświadomić Polaków o nowych ograniczeniach, o których nie wie aż 2/3 społeczeństwa oraz połowa palaczy.
– Nasze badanie pokazuje, że świadomość nadchodzących zmian na rynku papierosów jest dość niska, pomimo pojawiających się na ten temat informacji. Brakuje wiarygodnej platformy komunikacji dla konsumentów, których ta zmiana przede wszystkim dotyczy. Jak potwierdzają wyniki badania, najczęstszym źródłem informacji na ten temat jest internet, stąd nasza strona www.zakazmentoli.pl dedykowana projektowi #ZakazMentoli. Dbamy o to, by konsumenci mieli dostęp do rzetelnych informacji – to podstawa świadomych wyborów i podejmowanych decyzji – mówi Agnieszka Plencler.
Mimo iż Polska, jako czołowy w Europie producent wyrobów tytoniowych, a zwłaszcza mentolowych, zaskarżyła dyrektywę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, jej petycja została odrzucona. Klamka zapadła, a decyzja unijna z pewnością negatywnie odbije się na polskim sektorze tytoniowym. Do rozważenia pozostaje kwestia, czy w związku z zakazem sprzedaży aromatyzowanych wyrobów tytoniowych mniej ludzi będzie palić. Czy może wręcz przeciwnie – to, co zabronione, będzie smakować jeszcze bardziej, a zbuntowani palacze, którzy zostaną pozbawieni swoich ulubionych produktów, poszukają ich gdzie indziej.
Według badań przeprowadzonych na początku tego roku na ogólnopolskiej, reprezentatywnej grupie Polaków wynika, że w naszym kraju pali nawet 9 milionów osób, a decyzja unijna dotyczy aż 42 proc. ankietowanych palaczy. W konsekwencji aż 18 proc. z nich po wprowadzeniu zakazu ma zamiar dalej palić mentolowe papierosy, korzystając z szarej strefy. Być może ten wynik będzie jeszcze wyższy, bo nie każdy z badanych chce się przyznać do chęci zaopatrywania się u nielegalnych dostawców.
– Pojawia się pytanie, czy wprowadzenie zakazu sprzedaży papierosów mentolowych oraz z kapsułką to dobra metoda, by nakłonić palaczy do rzucenia nałogu. Nie ulega wątpliwości, że rzucenie palenia byłoby najlepszym rozwiązaniem, jednak większość palaczy nie bierze go pod uwagę. Istnieje wiele badań pokazujących, że pierwszą reakcją na zakazy jest poszukiwanie innych możliwości, np. na czarnym rynku – mówi prof. Dominika Maison i dodaje: – Niestety zakazy nie zawsze przynoszą oczekiwane rezultaty. Żeby zadziałały, potrzebne jest zrozumienie, czemu służą, a tutaj go nie ma z powodu niedoinformowania.
Aż 81 proc. respondentów jest zdania, że nowy przepis nie zmniejszy liczby palaczy. Prawie 90 proc. palaczy deklaruje, że nie zamierza rezygnować z nałogu, 51 proc. – że zacznie palić zwykłe papierosy, a 16 proc. – że przejdzie na legalne produkty alternatywne, takie jak e-papierosy czy podgrzewacze tytoniu. Poza tym 74 proc. badanych uznaje, że ma prawo decydować o tym, jakiego produktu chce używać, a 60 proc. z nich uważa nowe przepisy za pozbawione sensu i ocenia je negatywnie jako ograniczające ich wolność wyboru.
Wiadomo, że dyrektywa unijna wpłynie negatywnie na skarb państwa, a także paradoksalnie na zdrowie części palaczy. Nieoficjalnie wyprodukowane wyroby, na które wiele osób się zdecyduje, często nie zachowują odpowiednich standardów, nigdy też do końca nie wiadomo, co znajduje się w ich składzie. W efekcie zakaz, który ma polepszyć zdrowie społeczeństwa, może je pogorszyć.
Zdaniem prof. Dominiki Maison należy zaznaczyć, że konsumenci mają prawo do wiedzy na temat różnych zmian, które dotyczą bezpośrednio ich zachowania. Tutaj się okazuje, że mimo iż pewne informacje na temat wycofana ze sprzedaży papierosów mentolowych w mediach się pojawiały, nie były wystarczające.
W związku z wejściem w życie dyrektywy unijnej i niedoinformowaniem społeczeństwa właśnie ruszyła akcja #Zakaz mentoli, której organizatorem jest Forum Konsumentów. Projekt ma uświadomić Polaków o nowych ograniczeniach, o których nie wie aż 2/3 społeczeństwa oraz połowa palaczy.
– Nasze badanie pokazuje, że świadomość nadchodzących zmian na rynku papierosów jest dość niska, pomimo pojawiających się na ten temat informacji. Brakuje wiarygodnej platformy komunikacji dla konsumentów, których ta zmiana przede wszystkim dotyczy. Jak potwierdzają wyniki badania, najczęstszym źródłem informacji na ten temat jest internet, stąd nasza strona www.zakazmentoli.pl dedykowana projektowi #ZakazMentoli. Dbamy o to, by konsumenci mieli dostęp do rzetelnych informacji – to podstawa świadomych wyborów i podejmowanych decyzji – mówi Agnieszka Plencler.
Patronat naukowy portalu: