123RF
Aktualizacja rekomendacji leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów
Redaktor: Iwona Konarska
Data: 18.01.2023
Źródło: Smolen JS, Landewé RBM, Bergstra SA, i wsp. EULAR recommendations for the management of rheumatoid arthritis with synthetic and biological disease-modifying antirheumatic drugs: 2022 update. Ann Rheum Dis. 2023 Jan;82(1):3-18. doi: 10.1136/ard-2022-223356
W najnowszym, styczniowym wydaniu „Annals of Rheumatic Diseases” – czasopisma naukowego EULAR (europejskiej organizacji zrzeszającej reumatologów) – opublikowano najnowszą aktualizację zaleceń dotyczących leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS), które powstały na podstawie najnowszych dowodów naukowych.
Ogólne zasady leczenia RZS, tzw. nadrzędne (główne) zalecenia A–E oraz zalecenia 6–11 pozostały bez zmian w stosunku do poprzedniej aktualizacji 2019, natomiast zredukowano liczbę sformułowanych zaleceń do liczby 11 (poprzednia wersja to 12 punktów). Tak jak dotychczas schemat leczenia przedstawiony jest od chwili rozpoznania choroby przez kolejne jej etapy w taki sposób, aby miał zastosowanie u każdego chorego, także z wieloletnią chorobą i z różnym stopniem jej aktywności.
W najnowszych zaleceniach pojawiły się trzy małe i jedna duża zmiana.
Doprecyzowano zalecenia stosowania glikokortykosteroidów (GKS) jako terapii pomostowej (krótkoterminowej, trwającej do trzech miesięcy). Podkreślono konieczność nie tylko zmniejszania dawki GKS, lecz także odstawienia leków z tej grupy.
Zalecenie to jest ważne, gdyż w tej kwestii jest rozbieżność między najnowszymi zaleceniami amerykańskimi (ACR) i europejskimi (EULAR). Jednak w opinii grupy roboczej EULAR badania kliniczne (np. NORD-STAR) wyraźnie wskazują na dodatkową korzyść kliniczną z terapii kLMPCh (konwencjonalnym lekiem modyfikującym przebieg choroby) + GKS.
Druga zmiana dotyczy możliwości zmiany leku na inny o podobnym mechanizmie działania – dotychczas ta reguła odnosiła się do inhibitorów TNF, a obecnie również do grupy leków będących inhibitorami Il-6.
Trzecia zmiana polega na połączniu punktów 11 i 12, w których chodzi o redukcję dawek leków w przypadku trwałej (utrzymującej się ponad 6 miesięcy remisji). Dodatkowo zaznaczono, że w pierwszej kolejności należy zaprzestać stosowania GKS i tę kwestię wysunięto na początek sformułowanej reguły.
Największa zmiana w rekomendacjach dotyczy zasady nr 8 odnoszącej się do pozycjonowania terapii w drugim etapie leczenia po nieskuteczności kLMPCh (zwykle metotreksatu), gdzie dotychczas obecne były na jednym poziomie biologiczne LMPCh (bLMPCh) i celowane syntetyczne LMPCh (csLMPCH). Jednak wobec wyników badania ORAL (tofacytynib vs ihibitor TNF), przeprowadzonego w grupie pacjentów powyżej 50. roku życia i z czynnikami ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, w którym potwierdzono większą częstość zarówno zdarzeń naczyniowych, jak i nowotworów w grupie leczonej tofacytynibem, konieczne było wprowadzenie zmiany.
W tej regule pojawiła się bardzo ważna informacja: w przypadku zastosowania inhibitorów JAK muszą być uwzględnione istniejące czynniki ryzyka.
Opracowanie dr. n. med. Ewa Morgiel
W najnowszych zaleceniach pojawiły się trzy małe i jedna duża zmiana.
Doprecyzowano zalecenia stosowania glikokortykosteroidów (GKS) jako terapii pomostowej (krótkoterminowej, trwającej do trzech miesięcy). Podkreślono konieczność nie tylko zmniejszania dawki GKS, lecz także odstawienia leków z tej grupy.
Zalecenie to jest ważne, gdyż w tej kwestii jest rozbieżność między najnowszymi zaleceniami amerykańskimi (ACR) i europejskimi (EULAR). Jednak w opinii grupy roboczej EULAR badania kliniczne (np. NORD-STAR) wyraźnie wskazują na dodatkową korzyść kliniczną z terapii kLMPCh (konwencjonalnym lekiem modyfikującym przebieg choroby) + GKS.
Druga zmiana dotyczy możliwości zmiany leku na inny o podobnym mechanizmie działania – dotychczas ta reguła odnosiła się do inhibitorów TNF, a obecnie również do grupy leków będących inhibitorami Il-6.
Trzecia zmiana polega na połączniu punktów 11 i 12, w których chodzi o redukcję dawek leków w przypadku trwałej (utrzymującej się ponad 6 miesięcy remisji). Dodatkowo zaznaczono, że w pierwszej kolejności należy zaprzestać stosowania GKS i tę kwestię wysunięto na początek sformułowanej reguły.
Największa zmiana w rekomendacjach dotyczy zasady nr 8 odnoszącej się do pozycjonowania terapii w drugim etapie leczenia po nieskuteczności kLMPCh (zwykle metotreksatu), gdzie dotychczas obecne były na jednym poziomie biologiczne LMPCh (bLMPCh) i celowane syntetyczne LMPCh (csLMPCH). Jednak wobec wyników badania ORAL (tofacytynib vs ihibitor TNF), przeprowadzonego w grupie pacjentów powyżej 50. roku życia i z czynnikami ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, w którym potwierdzono większą częstość zarówno zdarzeń naczyniowych, jak i nowotworów w grupie leczonej tofacytynibem, konieczne było wprowadzenie zmiany.
W tej regule pojawiła się bardzo ważna informacja: w przypadku zastosowania inhibitorów JAK muszą być uwzględnione istniejące czynniki ryzyka.
Opracowanie dr. n. med. Ewa Morgiel
