Badanie ultrasonograficzne narządu ruchu u pacjentów z obecnością przeciwciał antycytrulinowych bez objawów klinicznych zapalenia stawów
Autor: Kamila Gębska
Data: 08.12.2016
Źródło: Ultrasound findings predict progression to inflammatory arthritis in anti-CCP antibody-positive patients without clinical synovitis. Nam JL, Hensor EM, Hunt L, Conaghan PG, Wakefield RJ, Emery P.Ann Rheum Dis. 2016 Dec;75(12):2060-2067/KG
Ultrasonografia narządu ruchu pozwala na ocenę struktury kości oraz tkanek miękkich, jest badaniem bezpiecznym (bez narażenia pacjenta na promieniowanie jonizujące) i powtarzalnym. Mimo, iż wykonanie badania wymaga umiejętności i doświadczenia ultrasonografia obecnie stała się powszechną praktyką w codziennej pracy reumatologów.
Niewątpliwą jego zaleta jest uwidocznienie stanu zapalnego na wczesnym etapie trwania choroby, może być także pomocne w monitorowaniu przebiegu choroby oraz skuteczności terapii.
Celem badania przeprowadzonego przez zespół naukowców z Leeds w Wielkiej Brytanii była określenie znaczenia badania ultrasonograficznego u chorych z obecnością przeciwciał antycytrulinowych bez klinicznie wyrażonego zapalenia błony maziowej stawów. U 136 pacjentów, u których odnotowano obecność przeciwciał antycytrulinowych, ale nie stwierdzono zapalenia stawów przeprowadzono badanie usg 32 stawów (nadgarstków, stawów śródręczno-paliczkowych, stawów międzypaliczkowych bliższych oraz śródstopnopaliczkowych), które oceniano według systemu punktowego (0-3) w skali szarości (grey scale, GS), w badaniu power Doppler (PD) oraz liczbę nadżerek. Dla każdego poszczególnego stawu analizowano jakie zmiany w ocenie wyjściowej (baseline) związane były z wystąpieniem zapalenia stawu w przyszłości. W pierwszym badaniu wynik pozytywny w skali szarości (GS) uzyskano u 96% chorych, w Power Doppler (PD) u 30%, nadżerki stwierdzono u 21% badanych. Mediana czasu obserwacji wyniosła 18.3 miesięcy (przedział 0.1-79.6). W badanej grupie w tym czasie zapalenie stawów rozwinęło 57 pacjentów (42%). Ryzyko progresji do zapalenia stawów było istotnie statystycznie wyższe, jeżeli w jakimkolwiek ze stawów w usg stwierdzono GS≥2 (HR 2.3), PD≥2 (HR 3.7) lub liczba nadżerek ≥1 (HR 2.9). Ryzyko klinicznego synovitis dla poszczególnych stawów wyniosło dla oceny GS≥2 (HR 9.4), PD ≥2 (HR 31.3).
Badanie ultrasonograficzne stawów jest ważnym narzędziem diagnostycznym dla pacjentów z obecnymi przeciwciałami antycytrulinowymi. Badanie pozwala na uwidocznienie zmian w stadium subklinicznym. Uwidocznione nieprawidłowości (w tym zwłaszcza w ocenie Power Doppler) mają wartość prognostyczną co do dalszego postępu choroby.
Celem badania przeprowadzonego przez zespół naukowców z Leeds w Wielkiej Brytanii była określenie znaczenia badania ultrasonograficznego u chorych z obecnością przeciwciał antycytrulinowych bez klinicznie wyrażonego zapalenia błony maziowej stawów. U 136 pacjentów, u których odnotowano obecność przeciwciał antycytrulinowych, ale nie stwierdzono zapalenia stawów przeprowadzono badanie usg 32 stawów (nadgarstków, stawów śródręczno-paliczkowych, stawów międzypaliczkowych bliższych oraz śródstopnopaliczkowych), które oceniano według systemu punktowego (0-3) w skali szarości (grey scale, GS), w badaniu power Doppler (PD) oraz liczbę nadżerek. Dla każdego poszczególnego stawu analizowano jakie zmiany w ocenie wyjściowej (baseline) związane były z wystąpieniem zapalenia stawu w przyszłości. W pierwszym badaniu wynik pozytywny w skali szarości (GS) uzyskano u 96% chorych, w Power Doppler (PD) u 30%, nadżerki stwierdzono u 21% badanych. Mediana czasu obserwacji wyniosła 18.3 miesięcy (przedział 0.1-79.6). W badanej grupie w tym czasie zapalenie stawów rozwinęło 57 pacjentów (42%). Ryzyko progresji do zapalenia stawów było istotnie statystycznie wyższe, jeżeli w jakimkolwiek ze stawów w usg stwierdzono GS≥2 (HR 2.3), PD≥2 (HR 3.7) lub liczba nadżerek ≥1 (HR 2.9). Ryzyko klinicznego synovitis dla poszczególnych stawów wyniosło dla oceny GS≥2 (HR 9.4), PD ≥2 (HR 31.3).
Badanie ultrasonograficzne stawów jest ważnym narzędziem diagnostycznym dla pacjentów z obecnymi przeciwciałami antycytrulinowymi. Badanie pozwala na uwidocznienie zmian w stadium subklinicznym. Uwidocznione nieprawidłowości (w tym zwłaszcza w ocenie Power Doppler) mają wartość prognostyczną co do dalszego postępu choroby.
