Choroba zwyrodnieniowa stawów, a ryzyko upadków

Dotychczasowe dane wskazują na: niską wydolność fizyczną, zaburzenia równowagi, osłabienie siły mięśniowej, małą aktywność fizyczną, czy stosowane leki, jako czynniki ryzyka upadków u osób z chorobą zwyrodnieniową stawów (chzs) kolanowych i biodrowych. Międzynarodowa grupa badaczy skupiona wokół projektu EPOSA (the European Project on OSteoArthritis) dokonała ponownej oceny ryzyka upadków w populacji chorych z chzs kolanowych i biodrowych, rozpoznaną w oparciu o kryteria ACR.

Roczną prospektywną obserwacją objęto ponad 2,5 tysiąca osób w wieku 65-85 lat, z pięciu ośrodków europejskich. Spośród badanej grupy u 6,7% rozpoznano chzs stawów biodrowych, a u 22,1% chzs kolan. Badanych przydzielono do jednej z grup: bez upadków, z co najmniej jednym upadkiem oraz z dwoma lub więcej upadkami w okresie 12 miesięcy. Wykazano, że osoby, u których wystąpiły upadki były starsze, częściej były kobietami, miały przewlekłe schorzenia współistniejące, niższą wydolność fizyczną oraz częściej stosowały leki przeciwbólowe. Co najmniej jeden upadek w okresie roku odnotowano u 27,7% badanych, u 9,8% dwa lub więcej upadków. Wyniki badania wskazują, że niezależnie od płci, u chorych z chzs kolanowych, w porównaniu do osób bez objawów chzs, występuje 1,5 razy większe ryzyko wielokrotnych (co najmniej dwóch) upadków w ciągu kolejnego roku. Nie wykazano istotnej statystycznie korelacji pomiędzy chzs biodrowych, a ryzykiem upadków. Badanie potwierdziło zależność występowania upadków i stosowania leków przeciwbólowych, w szczególności z grupy opioidów. W prezentowanym badaniu 6,5% badanych stosowało opioidy, a ponad 22% analgetyki ogólnie.
Przedstawione wyniki badania wskazują na konieczność racjonalnego stosowania leków opioidowych u chorych z chzs, z uwzględnieniem ich dawkowania oraz czasu stosowania. Z tego względu leki opioidowe powinny być zarezerwowane dla wybranej grupy chorych z chzs, u których nie udaje się kontrolować bólu innymi metodami leczenia.

opracowała : dr n. med. Marta Madej


Źródło: Van Schoor NM, Dennison E, Castell MV et al. Clinical osteoarthritis of the hip and knee and fall risk: The role of low physical functioning and pain medication. Semin Arthritis Rheum. 2020 Jun;50(3):380-386.