Czy płeć wpływa na obraz kliniczny ZZSK?

Wyniki badań epidemiologicznych wskazują, że zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK) nie jest tak rzadką chorobą wśród kobiet jak wcześniej sądzono.

Uważa się, że stosunek mężczyzn do kobiet oceniany na 9:1, może być znacząco niedoszacowany i w rzeczywistości znacznie więcej kobiet choruje na ZZSK . Dotychczasowe dane są niejednoznaczne, a niekiedy rozbieżne w odniesieniu do różnic w przebiegu klinicznym choroby u kobiet i mężczyzn. Wydaje się, że okres od początku choroby do czasu ustalenia rozpoznania jest w przypadku kobiet dłuższy, a wiek w chwili rozpoznania podobny lub starszy w porównaniu do mężczyzn. Niejednoznaczne są dane dotyczące zajęcia stawów obwodowych w przebiegu choroby - niektóre doniesienia wskazują na częstsze ich zajęcie u kobiet. W odniesieniu do nasilenia aktywności choroby w ocenie chorego - pacjentki zgłaszały większe nasilenie bólu zapalnego pleców, większą aktywność choroby, mniejszą sprawność oraz niższą jakość życia w następstwie choroby. Również u kobiet obserwowano gorszą odpowiedź na leczenie. Obserwowano natomiast większe nasilenie zmian radiologicznych w przebiegu ZZSK w populacji mężczyzn. Wśród czynników ryzyka związanych z progresją zmian radiologicznych wymienia się aktywność choroby, obecność syndesmofitów oraz palenie tytoniu.
W odpowiedzi na niespójność dotychczasowych danych dokonano prospektywnej analizy wpływu płci na aktywność i przebieg kliniczny ZZSK. Dwunastoletnim badaniem objęto 216 chorych na ZZSK (w tym 62 kobiety), średni okres obserwacji wynosił 8,3 lata. Oceniana wyjściowo aktywność choroby wskaźnikiem BASDAI była niższa u mężczyzn, niż u kobiet (3,2 vs 3,9), pomimo stwierdzanych na przestrzeni czasu bardziej nasilonych zmian radiologicznych w populacji męskiej. Z płcią męską związany był również wyższy wskaźnik jakości życia - ASQoL i SF-36MCS. Autorzy publikacji zwracają uwagę na fakt, iż przyczyną niższej oceny jakości życia wśród kobiet mogą być nie tylko czynniki biologiczne, ale również psychologiczne. Poza tym nie obserwowano zależnych od płci różnic w aktywności i przebiegu choroby.