Czynniki ryzyka pierwotnej nieskuteczności inhibitorów TNF alfa, u chorych na spondyloartropatię seronegatywną

Badacze kanadyjscy opublikowali wyniki retrospektywnej pracy oceniającej czynniki ryzyka wystąpienia pierwotnej i wtórnej nieskuteczności terapii pierwszym inhibitorem TNF alfa w populacji pacjentów z osiową spondyloartropatią (SpA, axial spondyloarthritis).

Przeanalizowano dane kliniczne o blisko 250 chorych na aktywną postać SpA (BASDAI≥4), nie leczonych wcześniej inhibitorem TNF alfa. Chorych przyporządkowano do jednej z trzech grup zgodnie z odpowiedzią na leczenie - pierwotna nieskuteczność leczenia (n=62), wtórna nieskuteczność leczenia (n=93), chorzy, którzy odpowiedzieli na leczenie (n=94). Jak wykazała analiza statystyczna niezależnymi czynnikami ryzyka pierwotnej nieskuteczności leczenia (brak redukcji BASDAI o ≥50% lub o >2 jednostki w porównaniu do oceny wyjściowej, w okresie 6 miesięcy) były: starszy wiek, nieobecność antygenu HLA-B27, wyższa wyjściowa aktywność choroby w ocenie według wskaźnika BASDAI, a także stosowanie w terapii inhibitora TNF alfa będącego rozpuszczalnym białkiem receptorowym. Nie wykazano wpływu na odpowiedź na leczenie takich zmiennych jak m.in. czas trwania choroby, płeć, obecność pozaosiowych objawów klinicznych, parametry stanu zapalnego, czy wcześniejszy wywiad stosowania leków modyfikujących. Gorsza odpowiedź na leczenie inhibitorem TNF alfa będącym rozpuszczalnym białkiem receptorowym, wymaga pogłębienia i dalszych badań porównujących bezpośrednio (head-to-head) efekt stosowania poszczególnych substancji czynnych w SpA. Pierwotna nieskuteczność leczenia u osób w starszym wieku może natomiast wynikać z nakładania się dolegliwości związanych ze zmianami zwyrodnieniowo-dyskopatycznymi kręgosłupa na objawy choroby podstawowej.

70% badanej populacji stanowili mężczyźni w średnim wieku 37,3 lat (±12,4 lata), z rozpoznaniem zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa (85,1%) oraz przedradiologicznej spondyloartropatii (14,9%). W terapii stosowano (w kolejności częstości stosowania) - infliximab, adalimumab, etanercept, golimumab.

Biorąc pod uwagę, że w omawianym badaniu chorzy z pierwotną nieskutecznością leczenia inhibitorem TNF alfa stanowili 40% ogółu badanych z niepowodzeniem terapii blokerem TNF alfa, optymalizacja strategii leczenia ma duże znaczenie nie tylko w wymiarze klinicznym, ale również ekonomicznym.