Doustne leki antykoncepcyjne oraz karmienie piersią mogą zmniejszać ryzyko zachorowania na RZS
Autor: Alicja Kostecka
Data: 23.10.2017
Źródło: AK/Oral contraceptives, breastfeeding and the risk of developing rheumatoid arthritis: results from the Swedish EIRA study. Orellana C, Saevarsdottir S, Klareskog L, Karlson EW, Alfredsson L, Bengtsson C. Ann Rheum Dis. 2017 Nov;76(11):1845-1852
| Tagi: | RZS, antykoncepcja |
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest chorobą o etiologii wieloczynnikowej. Ponieważ znacznie częściej na RZS cierpią kobiety, uważa się, iż hormony płciowe mają istotny wpływ na zachorowanie.
W dużym badaniu populacyjnym poświęconym epidemiologii RZS (EIRA) przeprowadzonym w Szwecji zarejestrowano 2641 dorosłych kobiet z rozpoznaniem RZS oraz 4251 kobiet w grupie kontrolnej. Wśród uczestniczek przeprowadzono szczegółową ankietę dotyczącą stosowania doustnej antykoncepcji, karmienia piersią oraz dodatkowych czynników potencjalnie mogących mieć wpływ na zachorowanie na RZS (konsumpcja alkoholu, palenie papierosów).
Na podstawie analizy statystycznej stwierdzono, iż kobiety stosujące doustna antykoncepcję hormonalną (obecnie lub w przeszłości) rzadziej chorują na RZS (odpowiednio OR=0.84, OR=0,83) względem kobiet, które nigdy jej nie stosowały. Przy uwzględnieniu podziału na RZS z obecnością lub bez przeciwciał antycytrulinowych wykazano zależność istotną statystycznie tylko dla chorych seropozytywnych. Dla kobiet stosujących doustną antykoncepcję powyżej 7 lat ryzyko zachorowania na RZS zarówno seropozytywne jak i seronegatywne było istotnie niższe.
Ryzyko RZS było mniejsze u kobiet karmiących piersią, tu wykazano także związek z okresem karmienia piersią, przy czym po skorygowaniu wyniku o dodatkowe czynniki (tj. papierosy, alkohol) nie uzyskano istotności statystycznej.
Zaobserwowano statystyczna interakcję i wysokie ryzyko zachorowania na RZS u kobiet palących papierosy i niestosujących antykoncepcji - znaczenie i interpretacja takiej zależności pozostają niejasne.
W okresie po urodzeniu dziecka u kobiet wzrasta ryzyko zachorowania na RZS, być może karmienie piersią w tym okresie może mieć korzystny wpływ. Rola prolaktyny jest niejednoznaczna, przypisywano jej działanie immunostymulacyjne, (co miało sprzyjać zachorowaniu na RZS), ale na podstawie ostatnich badań wydaje się, iż raczej jest ona odpowiedzialna za regulowanie procesów immunologicznych i funkcje regeneracyjne. Protekcyjne oddziaływanie ma progesteron (wysoki poziom tego hormonu jest stwierdzany w czasie ciąży i karmienia piersią), a także kortyzol (wyższe stężenia odnotowywano u kobiet w okresie pomenopauzalnym, które w przeszłości karmiły piersią).
W przeprowadzonym badaniu niestety nie uwzględniono dawek oraz preparatów stosowanych w ramach doustnej antykoncepcji hormonalnej ze względu na brak dostępności takich danych. O tym, że osteoporoza to ważny problem społeczny w Polsce, świadczy fakt, że Ministerstwo Zdrowia zamieściło na liście leków senioralnych, dostępnych bezpłatnie, refundowane leki na osteoporozę.
Na podstawie analizy statystycznej stwierdzono, iż kobiety stosujące doustna antykoncepcję hormonalną (obecnie lub w przeszłości) rzadziej chorują na RZS (odpowiednio OR=0.84, OR=0,83) względem kobiet, które nigdy jej nie stosowały. Przy uwzględnieniu podziału na RZS z obecnością lub bez przeciwciał antycytrulinowych wykazano zależność istotną statystycznie tylko dla chorych seropozytywnych. Dla kobiet stosujących doustną antykoncepcję powyżej 7 lat ryzyko zachorowania na RZS zarówno seropozytywne jak i seronegatywne było istotnie niższe.
Ryzyko RZS było mniejsze u kobiet karmiących piersią, tu wykazano także związek z okresem karmienia piersią, przy czym po skorygowaniu wyniku o dodatkowe czynniki (tj. papierosy, alkohol) nie uzyskano istotności statystycznej.
Zaobserwowano statystyczna interakcję i wysokie ryzyko zachorowania na RZS u kobiet palących papierosy i niestosujących antykoncepcji - znaczenie i interpretacja takiej zależności pozostają niejasne.
W okresie po urodzeniu dziecka u kobiet wzrasta ryzyko zachorowania na RZS, być może karmienie piersią w tym okresie może mieć korzystny wpływ. Rola prolaktyny jest niejednoznaczna, przypisywano jej działanie immunostymulacyjne, (co miało sprzyjać zachorowaniu na RZS), ale na podstawie ostatnich badań wydaje się, iż raczej jest ona odpowiedzialna za regulowanie procesów immunologicznych i funkcje regeneracyjne. Protekcyjne oddziaływanie ma progesteron (wysoki poziom tego hormonu jest stwierdzany w czasie ciąży i karmienia piersią), a także kortyzol (wyższe stężenia odnotowywano u kobiet w okresie pomenopauzalnym, które w przeszłości karmiły piersią).
W przeprowadzonym badaniu niestety nie uwzględniono dawek oraz preparatów stosowanych w ramach doustnej antykoncepcji hormonalnej ze względu na brak dostępności takich danych. O tym, że osteoporoza to ważny problem społeczny w Polsce, świadczy fakt, że Ministerstwo Zdrowia zamieściło na liście leków senioralnych, dostępnych bezpłatnie, refundowane leki na osteoporozę.
