Dyslipidemia i ryzyko sercowo-naczyniowe – wciąż niedoceniany problem wśród chorych na reumatoidalne zapalenie stawów

O znaczeniu dyslipidemii i zwiększonym ryzyku chorób sercowo-naczyniowych (cardiovascular disease, CVD) w populacji chorych na reumatoidalne zapalenie stawów (rzs) mówi się od dawna, jednak w perspektywie codziennej praktyki problem ten wydaje się ciągle niedostrzegany, co przekłada się na zbyt rzadkie stosowanie leków obniżających stężenia lipidów w surowicy, szczególnie statyn.

Problem ten dotyczy również leczenia hipotensyjnego. Jak wskazują wyniki badań ryzyko CVD u chorych na rzs, jest podobne do tego stwierdzanego wśród chorych na cukrzycę. Stan przewlekle utrzymującego się procesu zapalnego wpływając na wartości lipidów (poprzez obniżenie wartości cholesterolu całkowitego, cholesterolu HDL i LDL) oraz strukturę i właściwości cholesterolu HDL - zwiększa ryzyko CVD. Indukowane procesem zapalnym obniżenie wartości lipidów w surowicy chorych na rzs, nie wpływa na redukcję ryzyka sercowo-naczyniowego w tej populacji, a paradoksalnie je zwiększa. Stąd optymalna wydaje się ocena lipidogramu w okresie remisji lub niskiej aktywności choroby.

Jak wskazują wyniki dotychczasowych badań, pomimo złożoności problemu lipidy-proces zapalny, stosowanie statyn w grupie chorych na rzs stanowi skuteczną metodę zapobiegania CVD, podobnie jak ma to miejsce w populacji ogólnej. Ponadto leki z grupy statyn wykazują działanie przeciwzapalne. Jak wskazują autorzy pracy poglądowej opublikowanej na łamach Journal of Rheumatology, analizującej rolę statyn w prewencji CVD w rzs, związek zapalenia z lipidami surowicy krwi może mieć znaczenie jeszcze na etapie przedklinicznym choroby, a włączenie w tym okresie statyn mogłoby potencjalnie wpływać na opóźnienie lub nawet zapobiegać rozwojowi rzs.

Autorzy pracy sygnalizują też na inny ważny problem – „rozmywania się” odpowiedzialności za ocenę ryzyka sercowo-naczyniowego i właściwego postępowania w przypadku chorych na rzs. Zgodnie z zaleceniami EULAR dotyczącymi oceny i strategii postępowania u chorych ze zwiększonym ryzykiem CVD - leczący reumatolog powinien sprawdzić, czy taka ocena u jego pacjenta została dokonana. Co nie zmienia faktu, że współpraca lekarzy różnych specjalności, a szczególnie reumatologa i lekarza podstawowej opieki zdrowotnej powinna być skoordynowana. Aktywne rzs stanowi obok klasycznych czynników, czynnik ryzyka CVD - a zatem jak podkreślają autorzy w aspekcie zmniejszenia ryzyka CVD - leczenie rzs nie powinno ograniczać się tylko do stosowania leków modyfikujących.