Endoprotezoplastyka u chorych z reumatoidalnym zapaleniem stawów

Wykonywanie zabiegów chirurgicznych w tym protezoplastyki stawu kolanowego lub biodrowego u tych chorych mogą być obarczone zwiększonym ryzykiem infekcji okołoprotezowych. Na podstawie rejestrów duńskich dokonano analizy rokowania u pacjentów po zabiegu endoprotezoplastyki (EP) kolana lub biodra u chorych z RZS w odniesieniu do chorych z chorobą zwyrodnieniową stawów (ChZS).

W ostatnich latach obserwujemy postęp w leczeniu RZS. Dostępne dla pacjentów są nowe leki, w tym leki biologiczne, zmieniły się także zalecenia odnośnie prowadzenia leczenia. Chorzy stosują obecnie leki immunosupresyjne w wyższych dawkach lub leczenie skojarzone, gdyż terapia ukierunkowana jest na cel, którym jest remisja lub niska aktywność choroby.

Dane pochodziły z okresu od stycznia 2010 do grudnia 2014 roku. Odnotowano 3913 chorych z RZS, u których wykonano zabieg endoprotezoplastyki kolana lub biodra. Grupę kontrolna stanowiło 120499 chorych z ChZS. U chorych z RZS ryzyko reoperacji po zabiegu było niższe w stosunku do grupy kontrolnej. Autorzy badania uważają, że może mieć to związek z faktem, iż chorzy z RZS są mniej aktywni i rzadziej dochodzi do „zużycia” stawu, być może u chorych z RZS lekarze są mniej skłonni do zabiegów reoperacji z uwagi na schorzenia współistniejące w tym osteoporozę. U chorych z RZS wyższe było ryzyko wystąpienia zakażenia okołoprotezowego HR 1.59 oraz ryzyko zgonu HR 1.27 w okresie do 1 roku od zabiegu w stosunku do grupy z ChZS. W grupie z RZS odnotowano 345 chorych leczonych biologicznymi lekami modyfikującymi przebieg choroby (bLMPCH) na 90 dni przez zabiegiem chirurgicznym. W stosunku do chorych bez leku biologicznego nie stwierdzono u nich ani zwiększonego odsetka zakażeń ani zgonów. Natomiast stosowanie glikokortykosteroidów (GKS) zwiększało prawdopodobieństwo zakażenia, ryzyko to było wyraźnie zależne od stosowanej dawki. Ryzyko zakażenia okołoprotezowego u chorych z RZS stosujących GKS w jakiejkolwiek dawce wyniosło HR 2.31, ale dla dawki >7.5 mg wyniosło HR 4.88 w odniesieniu do chorych z RZS bez GKS. Stosowanie GKS i wzrost aktywności choroby okazały się niekorzystnymi czynnikami prognostycznymi i były skojarzone z wyższym ryzykiem zgonu, HR odpowiedni 2.87 i 1.49.

Dostępne dane nie pozwoliły na przeanalizowanie czy odstawienie bLMPCH lub ksLMPCH w okresie okołooperacyjnym miało wpływ na rokowanie u chorych. Ale uzyskane dane skłaniają do przemyśleń. Zgodnie z aktualnymi rekomendacjami leczenia RZS według ACR zaleca się odstawienie leku biologicznego przed i po zabiegu operacyjnym, natomiast GKS powinny być stosowane w dotychczasowej dawce i nie należy tej dawki zwiększać w myśl „zwiększonego zapotrzebowania w reakcji na stres”.