Inhibitory fosfodiesterazy 5 w leczeniu zespołu Raynauda – metaanaliza

Inhibitory fosfodiesterazy (PDE-5) są lekami bezpiecznymi, dobrze tolerowanymi przez chorych. Leki z tej grupy znajdują zastosowanie w leczeniu nadciśnienia płucnego oraz zaburzeń erekcji, w ostatnim czasie pojawiło się wiele doniesień o ich skuteczności w leczeniu ZR i owrzodzeń opuszek palców.

Objaw Raynauda jest spowodowany nagłym skurczem naczyń obwodowych, któremu towarzyszą zaburzenia ukrwienia dystalnych części ciała najczęściej rąk i stóp. Bodźcem wywołującym objaw Raynauda jest zimno (czasem także stres), w wyniku którego dochodzi do blednięcia, a następnie zasinienia i zaczerwienienia skóry. Objaw Raynauda może mieć charakter pierwotny lub wtórny (wówczas nazywany jest zespołem Raynauda). Zespół ten występuje głównie w twardzinie układowej (95% chorych z twardziną układową zgłasza objaw Raynauda) , może również należeć do obrazu klinicznego innych układowych chorób tkanki łącznej. Obecnie lekami pierwszego rzutu zalecanymi w leczeniu objawu Raynauda są blokery kanału wapniowego, jednak ich skuteczność jest umiarkowana. Innym lekiem rekomendowanym w przypadku nasilonego objawu Raynauda z obecnością owrzodzeń jest iloprost (analog prostacykliny). Konieczność stosowania iloprostu we wlewach dożylnych oraz stosunkowa wysoka cena ograniczają użycie tego leku u pacjentów z zespołem Raynauda (ZR). Inhibitory fosfodiesterazy (PDE-5) są lekami bezpiecznymi, dobrze tolerowanymi przez chorych. Leki z tej grupy znajdują zastosowanie w leczeniu nadciśnienia płucnego oraz zaburzeń erekcji, w ostatnim czasie pojawiło się wiele doniesień o ich skuteczności w leczeniu ZR i owrzodzeń opuszek palców. W metaanalizie uwzględniono 6 randomizowanych badań klinicznych: 1 badanie z sildenafilem, 1 badanie z sildenafilem o przedłużonym działaniu, 3 badania z tadalafilem, 1 badanie z wardenafilem, łącznie 244 chorych. W porównaniu do placebo inhibitory PDE-5 zmniejszały częstość występowania zespołu Raynauda o 0,5/dobę (blokery kanałów wapniowych zmniejszały częstość ZR o 0,6/dobę) oraz skracały czas trwania ZR. Wykazano również różnice w subiektywnej ocenie chorych wpływu ZR na ich codzienną aktywność (wizualna skala ZR 0-100mm) o ok.1,4-1,5; różnica była minimalna, ale istotna statystycznie. Inhibitory PDE-5 wykazują skuteczność w terapii zespołu Raynauda, efekt działania leków jest umiarkowany. Konieczne jest prowadzenie kolejnych badań, które bardziej precyzyjnie określą skuteczność inhibitorów PDE-5 w poszczególnych grupach chorych z zespołem Raynauda.