Jak częste jest RZS oporne na leczenie?
Autor: Damian Matusiak
Data: 29.01.2024
Mimo bardzo dużego postępu w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów, zwłaszcza dzięki poprawie standardów i coraz liczniejszym lekom biologicznym, część pacjentów jest oporna na leczenie. Jaka jest skala tego zjawiska? Jakie są czynniki ryzyka? Odpowiedzi udzielono w „Arthritis & Rheumatology”.
O opornym na leczenie reumatoidalnym zapaleniu stawów mówi się wtedy, gdy zarówno klasyczne, jak i biologiczne leki modyfikujące jego przebieg nie prowadzą do osiągnięcia kontroli choroby. Wyróżnia się postać zapalną (PIRRA) oraz niezapalną (NIRRA). Częstość występowania tego zjawiska nie jest dobrze poznana, dodatkowo cenne byłyby dowody pozwalające na identyfikację grup ryzyka na podstawie fenotypu choroby. Trudnego zadania uzupełnienia powyższej luki podjął się wieloośrodkowy zespół naukowców z Wielkiej Brytanii i Izraela.
Przeprowadzono badanie przekrojowe z udziałem 1469 pacjentów z RZS przyjmujących LMPCh (klasyczne jak i biologiczne), w którym oceniano kryteria RZS i klasyfikowano jako wielooporne w przypadku nieskuteczności i/lub toksyczności na co najmniej jeden lek ze wszystkich klas. Postać zapalną rozpoznawano w przypadku obecności zapalenia błony maziowej w co najmniej jednym obrzękniętym stawie w badaniu USG, w przeciwnym przypadku stwierdzano postać niezapalną.
Oporne na leczenie RZS zdiagnozowano zaledwie u 2,7 proc. chorych; w tej subpopulacji wskaźnik DAS-28-CRP pozostawał istotnie wyższy (mediana 5,4 w porównaniu z 5,02), podobnie jak stężenie samego białka C-reaktywnego (13 versus 5 mg/l). Bardzo silnym czynnikiem ryzyka tej niezwykle uciążliwej i groźnej postaci choroby okazało się palenie tytoniu; osoby, które kiedykolwiek doświadczyły palenia tytoniu, charakteryzowały się aż 5-krotnie wyższym ryzykiem. W obrębie docelowej dla badania grupy pacjentów 57 proc. charakteryzowało się podtypem zapalnym, a wśród pozostałych czynnikami ryzyka okazały się podwyższone BMI (mediana 30 kg/m2), fibromialgia (około 5 razy częściej) i mniejsza liczba stawów z obrzękiem.
Powyższe dane z pewnością pozwolą na szybszą identyfikację tej niewielkiej, acz wymagającej grupy chorych; dalszym krokiem będzie z pewnością próba opracowania strategii efektywnego leczenia.
Przeprowadzono badanie przekrojowe z udziałem 1469 pacjentów z RZS przyjmujących LMPCh (klasyczne jak i biologiczne), w którym oceniano kryteria RZS i klasyfikowano jako wielooporne w przypadku nieskuteczności i/lub toksyczności na co najmniej jeden lek ze wszystkich klas. Postać zapalną rozpoznawano w przypadku obecności zapalenia błony maziowej w co najmniej jednym obrzękniętym stawie w badaniu USG, w przeciwnym przypadku stwierdzano postać niezapalną.
Oporne na leczenie RZS zdiagnozowano zaledwie u 2,7 proc. chorych; w tej subpopulacji wskaźnik DAS-28-CRP pozostawał istotnie wyższy (mediana 5,4 w porównaniu z 5,02), podobnie jak stężenie samego białka C-reaktywnego (13 versus 5 mg/l). Bardzo silnym czynnikiem ryzyka tej niezwykle uciążliwej i groźnej postaci choroby okazało się palenie tytoniu; osoby, które kiedykolwiek doświadczyły palenia tytoniu, charakteryzowały się aż 5-krotnie wyższym ryzykiem. W obrębie docelowej dla badania grupy pacjentów 57 proc. charakteryzowało się podtypem zapalnym, a wśród pozostałych czynnikami ryzyka okazały się podwyższone BMI (mediana 30 kg/m2), fibromialgia (około 5 razy częściej) i mniejsza liczba stawów z obrzękiem.
Powyższe dane z pewnością pozwolą na szybszą identyfikację tej niewielkiej, acz wymagającej grupy chorych; dalszym krokiem będzie z pewnością próba opracowania strategii efektywnego leczenia.
