Leczenie metforminą w celu ograniczenia działań niepożądanych glikokortykosteroidów

Obecnie poszukuje się skutecznych interwencji w celu zmniejszenia niekorzystnych efektów metabolicznych glikokortykosteroidów. Na łamach Lancet Diabetes and Endocrinology ukazały się wyniki badania klinicznego drugiej fazy, w którym oceniono wpływ metforminy na efekty metaboliczne stosowania glikokortykosteroidów.

Do badania włączono pacjentów między 18 a 75 rokiem życia, którzy przyjmowali prednizolon z powodu przewlekłych chorób zapalnych (w dawce 20 i więcej miligramów na dzień przez 4 i więcej tygodni, a później 10 mg lub więcej na dzień przez kolejne 12 tygodni lub ekwiwalent). Pacjentów losowo przydzielono do grup: stosującej metforminę w dawce rosnącej - początkowo 850 mg na dzień przez pierwsze 5 dni, dalej 850 mg dwa razy dziennie przez kolejne 5 dni i do końca czasu leczenia 850 mg metforminy trzy razy dziennie, lub do grupy placebo. Pierwotnym punktem końcowym badania była ocena stłuszczenia, za pomocą stosunku obszaru stłuszczenia trzewnego do stłuszczenia podskórnego (ang. visceral-to-subcutaneous fat area ratio), ocenianego za pomocą tomografii komputerowej. Drugorzędowe punkty końcowe obejmowały ocenę parametrów metabolicznych, kostnych, sercowo-naczyniowych i zapalnych po zastosowanej interwencji.

Do badania włączono w sumie 53 pacjentów, do grupy interwencyjnej przydzielono 26, a do grupy kontrolnej 27. Badanie ukończyło odpowiednio 19 i 21 pacjentów. Obie grupy nie różniły się pod względem stosowanej dawki sterydów. Zauważono jedynie tendencję w zmianie stosunku obszaru stłuszczenia trzewnego do stłuszczenia podskórnego pomiędzy grupami (0,11; 95% CI: -0,02 do 0,24; p = 0,09). Jednakże, w grupie interwencyjnej zauważona istotne zmniejszenie się tkanki podskórnej korpusu ocenianej w tomografii komputerowej w porównaniu z grupą placebo (-3835 milimetrów kwadratowych; 95% C: -6781 do -888; p = 0,01). Ponadto, zaobserwowano istotną poprawę w markerach metabolicznych kostnych, zapalnych oraz grubości blaszki miażdżycowej tętnicach szyjnych w grupie stosującej metforminę, w porównaniu z grupą kontrolną. W przypadku grupy kontrolnej odnotowano częstsze występowanie zapaleń płuc oraz hospitalizacji z powodu działań niepożądanych w porównaniu z grupą interwencyjną. Jednakże, przyjmowanie metforminy wiązało się z częstym występowaniem biegunki.

Opisywane badanie sugeruje, że stosowanie metforminy może poprawić profil metaboliczny u pacjentów leczonych glikokortykosteroidami z powodu przewlekłych chorób zapalnych.
CI – Confidence Interval (pl. przedział ufności)