Leki rozszerzające naczynia w terapii twardziny układowej
Autor: Alicja Kostecka
Data: 29.10.2019
Źródło: Vasodilators and low-dose acetylsalicylic acid are associated with a lower incidence of distinct primary myocardial disease manifestations in systemic sclerosis: results of the DeSScipher inception cohort study. Ann Rheum Dis. 2019 Nov;78(11):1576-1582
Uszkodzenie naczyń krwionośnych oraz serca należą do obrazu klinicznego twardziny układowej (systemic sclerosis- SSc).Stwierdza się związek między stosowaniem leków rozszerzających naczynia z niższym ryzykiem wystąpienia arytmii komorowych.
Blokery kanałów wapniowych, inhibitory ACE, inhibitory dla receptorów angiotensyny, kwas acetylosalicylowy (ASA) w małych dawkach, a także inhibitory PDE5 znajdują się wśród leków naczyniowych stosowanych w SSc w leczeniu objawu Raynauda, owrzodzeń palców oraz zmian sercowych. Uszkodzenie serca w przebiegu SSc może wynikać ze zmian w obrębie naczyń wieńcowych będących przyczyną niedokrwienia mięśnia sercowego (arytmie komorowe), z procesu włóknienia mięśnia sercowego (załamek Q i/lub bloki sercowe i/lub implantacja rozrusznika) lub może mieć charakter złożony/mieszany (obniżenie frakcji wyrzutowej lewej komory, zastoinowa niewydolność serca i nagła śmierć sercowa).
W ramach współpracy międzynarodowej w ośrodkach przynależnych do EUSTAR zajmujących się leczeniem SSc przeprowadzono obserwacyjne badanie prospektywne, w którym w okresie od grudnia 2012 roku do listopada 2015 roku uczestniczyło 601 chorych z tym rozpoznaniem. U 153 badanych nie stosowano leków rozszerzających naczynia, u pozostałych stosowany był jeden lub kilka leków naczyniowych. Głównie były to blokery kanałów wapniowych i ACE inhibitory oraz ASA, ale także inhibitory PDE5, antagoniści endoteliny oraz prostanoidy. Celem badania była ocena wpływu stosowania leków na występowanie uszkodzenia mięśnia sercowego o charakterze pierwotnym (z wyłączeniem zmian związanych z zajęciem płuc czy uszkodzeniem nerek w przebiegu choroby).
W czasie obserwacji, która obejmowała 914 pacjentolat odnotowano 12 arytmii komorowych, 5 załamków Q, 40 bloków sercowych, 6 implantacji rozrusznika serca, 19 obniżeń frakcji wyrzutowej lewej komory (<55%) i/lub zastoinowej niewydolności serca.
Po przeprowadzeniu analizy statystycznej z uwzględnieniem różnych potencjalnych czynników zakłócających stwierdzono związek między stosowaniem leków rozszerzających naczynia z niższym ryzykiem wystąpienia arytmii komorowych. Aspiryna w niskich dawkach związana była z redukcją częstości występowania załamka Q i/lub bloków serca i/lub wszczepienia rozrusznika serca. Ponadto stwierdzono także korelację aktywności choroby z obniżeniem frakcji wyrzutowej/ zastoinową niewydolnością serca i implantacją rozrusznika serca.
Przeprowadzone obserwacje stanowią ważny argument do stosowania leków rozszerzających naczynia u wszystkich chorych z SSc. Uwzględniając inne dane dotyczące leczenia SSc autorzy badania zachęcają do stosowania w pierwszej kolejności brokerów kanału wapniowego oraz u chorych z niewydolnością rozkurczową serca włączanie inhibitorów ACE. Stosowanie ASA w niskich dawkach wydaje się przynosić wymierne korzyści w zapobieganiu powikłaniom sercowym w przebiegu SSc. W oczekiwaniu na randomizowane badania kliniczne, których celem byłoby potwierdzenie powyższych danych, warto w codziennej praktyce w sposób indywidualny u chorych z SSc rozważyć zastosowanie leków naczyniowych.
W ramach współpracy międzynarodowej w ośrodkach przynależnych do EUSTAR zajmujących się leczeniem SSc przeprowadzono obserwacyjne badanie prospektywne, w którym w okresie od grudnia 2012 roku do listopada 2015 roku uczestniczyło 601 chorych z tym rozpoznaniem. U 153 badanych nie stosowano leków rozszerzających naczynia, u pozostałych stosowany był jeden lub kilka leków naczyniowych. Głównie były to blokery kanałów wapniowych i ACE inhibitory oraz ASA, ale także inhibitory PDE5, antagoniści endoteliny oraz prostanoidy. Celem badania była ocena wpływu stosowania leków na występowanie uszkodzenia mięśnia sercowego o charakterze pierwotnym (z wyłączeniem zmian związanych z zajęciem płuc czy uszkodzeniem nerek w przebiegu choroby).
W czasie obserwacji, która obejmowała 914 pacjentolat odnotowano 12 arytmii komorowych, 5 załamków Q, 40 bloków sercowych, 6 implantacji rozrusznika serca, 19 obniżeń frakcji wyrzutowej lewej komory (<55%) i/lub zastoinowej niewydolności serca.
Po przeprowadzeniu analizy statystycznej z uwzględnieniem różnych potencjalnych czynników zakłócających stwierdzono związek między stosowaniem leków rozszerzających naczynia z niższym ryzykiem wystąpienia arytmii komorowych. Aspiryna w niskich dawkach związana była z redukcją częstości występowania załamka Q i/lub bloków serca i/lub wszczepienia rozrusznika serca. Ponadto stwierdzono także korelację aktywności choroby z obniżeniem frakcji wyrzutowej/ zastoinową niewydolnością serca i implantacją rozrusznika serca.
Przeprowadzone obserwacje stanowią ważny argument do stosowania leków rozszerzających naczynia u wszystkich chorych z SSc. Uwzględniając inne dane dotyczące leczenia SSc autorzy badania zachęcają do stosowania w pierwszej kolejności brokerów kanału wapniowego oraz u chorych z niewydolnością rozkurczową serca włączanie inhibitorów ACE. Stosowanie ASA w niskich dawkach wydaje się przynosić wymierne korzyści w zapobieganiu powikłaniom sercowym w przebiegu SSc. W oczekiwaniu na randomizowane badania kliniczne, których celem byłoby potwierdzenie powyższych danych, warto w codziennej praktyce w sposób indywidualny u chorych z SSc rozważyć zastosowanie leków naczyniowych.
