Media społecznościowe jako źródło danych o działaniach ubocznych leków
Data: 19.08.2020
Źródło: GKS, reumatologia, portale społecznościowe
Portale społecznościowe pełnią ważną rolę we współczesnym świecie. W sposób globalny i nieodwracalny zmieniły sposób komunikacji. Mają znaczenie w kształtowaniu społeczeństwa, jak i również gospodarki. W przestrzeni publicznej umieszczane są liczne informacje dotyczące wielu dziedzin życia, w tym również dotyczące problemów zdrowotnych. Takie dane mogą być pomocne np. w badaniu działań niepożądanych leków.
Do przeszukiwania zasobów portali społecznościowych można wykorzystywać specjalne oprogramowania tzw. eksploratory tekstu (ang. text mining technics).
Czy rzeczywiście metoda ta jest efektywna i można ją aktualnie wykorzystać w celu oceny bezpieczeństwa stosowania leków?
HealthUnlock to jeden z czołowych portali internetowych zajmujących się zdrowiem, w którym działa wiele społeczności wspieranych przez działania organizacji zdrowotnych. Na portalu każdy może założyć swój profil i wpisać komentarz. Głównymi użytkownikami są obywatele Wielkiej Brytanii oraz Stanów Zjednoczonych Ameryki. Celem portalu jest wspieranie chorych oraz pracowników ochrony zdrowia.
W ramach eksperymentu naukowego przy pomocy specjalnego oprogramowania przeprowadzono proces eksploracji tekstu zamieszczonego w postach na HealthUnlock w okresie od grudnia 2015 do grudnia 2016 roku w poszukiwaniu informacji dotyczących działań niepożądanych glikokortykosteroidów (GKS). Celem tego eksperymentu była ocena zastosowanej metody oraz zbadanie tematyki poruszanej przez pacjentów.
Niestety zastosowane narzędzie okazało się mało skuteczne w poszukiwaniu opisu działań niepożądanych dotyczących stosowania GKS. W wybranej próbce wytypowanych wpisów dotyczących działań niepożądanych GKS ostatecznie tylko 36% okazały się rzeczywiście dotyczyć tej tematyki. Jednocześnie okazało się, iż we wpisach dotyczących GKS, ale automatycznie odrzuconych jako niezwiązane z działaniami niepożądanymi po manualnej ocenie 28% zawierało pożądane dane. W przeanalizowanych komentarzach pacjentów najczęściej wymieniano objawy niepożądane GKS takie jak złamania, infekcje, bóle głowy, wzrost masy ciała, zaburzenia nastroju. Informacje od pacjentów zawierały wiele subiektywnych danych kalkulacji uzyskanych korzyści oraz odczuwanych działań niepożądanych, okoliczności występowania objawów ubocznych leków, ich nasilenia, metod radzenia sobie z takimi objawami, ich wpływ na jakość życia.
Portale społecznościowe dostarczają wiele cennych informacji, które są pomijane w tradycyjnym procesie pozyskiwania danych odnośnie działań niepożądanych związanych ze stosowaniem leków (np. na podstawie kodów rozpoznań medycznych czy systemu spontanicznych zgłoszeń działań niepożądanych).
Mimo, że zastosowana metoda przeszukiwania postów umieszczanych przez pacjentów w internecie okazała się być bardzo zawodna autorzy tego badania po zapoznaniu się z wpisami pacjentów są przekonani, że pozyskiwanie danych o działaniach niepożądanych leków z portali społecznościowych przyczyni się do poszerzenia wiedzy na temat bezpieczeństwa stosowania leków.
opracowała dr n. med. Ewa Morgiel
Źródło: Vivekanantham A, Belousov M, Hassan L, Nenadic G, Dixon WG. Patient discussions of glucocorticoid-related side effects within an online health community forum. Ann Rheum Dis. 2020 Aug;79(8):1121-1122
Czy rzeczywiście metoda ta jest efektywna i można ją aktualnie wykorzystać w celu oceny bezpieczeństwa stosowania leków?
HealthUnlock to jeden z czołowych portali internetowych zajmujących się zdrowiem, w którym działa wiele społeczności wspieranych przez działania organizacji zdrowotnych. Na portalu każdy może założyć swój profil i wpisać komentarz. Głównymi użytkownikami są obywatele Wielkiej Brytanii oraz Stanów Zjednoczonych Ameryki. Celem portalu jest wspieranie chorych oraz pracowników ochrony zdrowia.
W ramach eksperymentu naukowego przy pomocy specjalnego oprogramowania przeprowadzono proces eksploracji tekstu zamieszczonego w postach na HealthUnlock w okresie od grudnia 2015 do grudnia 2016 roku w poszukiwaniu informacji dotyczących działań niepożądanych glikokortykosteroidów (GKS). Celem tego eksperymentu była ocena zastosowanej metody oraz zbadanie tematyki poruszanej przez pacjentów.
Niestety zastosowane narzędzie okazało się mało skuteczne w poszukiwaniu opisu działań niepożądanych dotyczących stosowania GKS. W wybranej próbce wytypowanych wpisów dotyczących działań niepożądanych GKS ostatecznie tylko 36% okazały się rzeczywiście dotyczyć tej tematyki. Jednocześnie okazało się, iż we wpisach dotyczących GKS, ale automatycznie odrzuconych jako niezwiązane z działaniami niepożądanymi po manualnej ocenie 28% zawierało pożądane dane. W przeanalizowanych komentarzach pacjentów najczęściej wymieniano objawy niepożądane GKS takie jak złamania, infekcje, bóle głowy, wzrost masy ciała, zaburzenia nastroju. Informacje od pacjentów zawierały wiele subiektywnych danych kalkulacji uzyskanych korzyści oraz odczuwanych działań niepożądanych, okoliczności występowania objawów ubocznych leków, ich nasilenia, metod radzenia sobie z takimi objawami, ich wpływ na jakość życia.
Portale społecznościowe dostarczają wiele cennych informacji, które są pomijane w tradycyjnym procesie pozyskiwania danych odnośnie działań niepożądanych związanych ze stosowaniem leków (np. na podstawie kodów rozpoznań medycznych czy systemu spontanicznych zgłoszeń działań niepożądanych).
Mimo, że zastosowana metoda przeszukiwania postów umieszczanych przez pacjentów w internecie okazała się być bardzo zawodna autorzy tego badania po zapoznaniu się z wpisami pacjentów są przekonani, że pozyskiwanie danych o działaniach niepożądanych leków z portali społecznościowych przyczyni się do poszerzenia wiedzy na temat bezpieczeństwa stosowania leków.
opracowała dr n. med. Ewa Morgiel
Źródło: Vivekanantham A, Belousov M, Hassan L, Nenadic G, Dixon WG. Patient discussions of glucocorticoid-related side effects within an online health community forum. Ann Rheum Dis. 2020 Aug;79(8):1121-1122
