Profesor Włodzimierz Samborski podsumowuje tegoroczny EULAR

W EULAR 2014 udział wzięło około 13.000 uczestników z ponad 90 krajów całego świata, którzy zarejestrowali ponad 4000 abstraktów. Do udziału w konferencji akces zgłosiło ponad 100 towarzystw naukowych, stowarzyszeń pacjentów i profesjonalistów zdrowia z 45 krajów Europy.

Tegoroczny, XV Kongres Europejskiej Ligi Przeciwreumatycznej znany pod nazwą EULAR odbywał się w Paryżu w dniach 11-14 czerwca. Centrum Kongresowe, w którym odbywały się obrady kojarzyło się niezbyt dobrze kolegom, którzy uczestniczyli w paryskim EULAR 2008. Wówczas, w trzecim dniu doszło do awarii systemu kanalizacyjnego, co wyłączyło z używalności większość toalet i doprowadziło do poważnych komplikacji organizacyjnych graniczących z kataklizmem. Tym razem program naukowy zrealizowano bez większych trudności, choć liczba uczestników była jak zwykle imponująca. W EULAR 2014 udział wzięło około 13.000 uczestników z ponad 90 krajów całego świata, którzy zarejestrowali ponad 4000 abstraktów. Do udziału w konferencji akces zgłosiło ponad 100 towarzystw naukowych, stowarzyszeń pacjentów i profesjonalistów zdrowia z 45 krajów Europy. Zauważalny jest stały wzrost liczby uczestników ze Stanów Zjednoczonych Ameryki, Japonii, Korei, Chin, Afryki Południowej. Skutkuje to coraz ściślejszą współpracą i organizacją bliźniaczych konferencji AFLAR (Afryka), APLAR (Azja i wyspy Pacyfiku) czy PANLAR (Ameryka Południowa).

Tematyka naukowa zdominowana była podobnie jak w ostatnich latach przez leczenie biologiczne, głównie reumatoidalnego zapalenia stawów i wybranych spondyloartropatii. Pojawiły się doniesienia o nowych lekach skierowanych przeciwko kolejnych cząsteczkach czy cytokinach prozapalnych zaangażowanych w patogenezę chorób reumatycznych, jak również nowych wskazaniach dla już uznawanych leków. Coraz więcej miejsca poświęca się wzrastającemu udziałowi w leczeniu chorych na choroby reumatyczne tzw. biosymilarów, na razie skierowanych przeciw TNF alfa, ale z prezentacji raportujących przebieg badań klinicznych wynika niedwuznacznie, że w niedługim czasie na rynku będą dostępne biosymilary skierowane przeciwko innym cytokinom, czy komórkom układu odpornościowego.

Z innych obszarów na uwagę zasługuje szereg doniesień na temat patogenezy, diagnostyki i leczenia chorób innych niż reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) np. zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK), łuszczycowe zapalenie stawów(ŁZS) czy choroba zwyrodnieniowa stawów (OA).

Dr dr Erwin van Spil i Ai Lyn Tan z Uniwersytetu w Utrechcie (Holandia) przedstawili przegląd biomarkerów OA proponując dyskusję na temat realnych możliwości ich oznaczania oraz przydatności w ocenie procesu zwyrodnieniowego chrząstkę stawową i ewentualnych propozycji terapeutycznych. Pojawia się pytanie, czy dobrze poznane białka uczestniczące w reakcji degradującej chrząstkę (COMP, Coll-1, NO2) są wyrazem jej aktywności czy po prostu procesu starzenia. Jest potrzeba intensyfikowania poszukiwań obiektywnych markerów OA, gdyż dostępne metody obrazowania są niezwykle kosztowne.

W doniesieniu dr Sebastiena Ottaviani z paryskiego Bichat Hopital zaprezentował możliwość monitorowania skuteczności terapii obniżającej stężenie kwasu moczowego w surowicy poprzez ocenę ultrasonograficzną wybranych stawów. Autor udowodnił, że u ¾ badanych pacjentów 6 miesięczna normalizacja stężenia skutkuje zniknięciem lub zmniejszeniem objętości złogów kwasu moczowego w stawie kolanowym lub śródstopno-palcowym 1.

Kanadyjski badacz Darren O’Rielly (Uniwersytet St.John’s) zaproponował koncepcję genetycznego uwarunkowania przebiegu klinicznego ZZSK. Wg niego metylacja DNA wybranych fragmentów genomu (miejsca 383,232 CpG) odpowiadać ma za przebieg choroby z zaawansowanym kostnieniem tkanek okołokręgosłupowych.