Rytuksymab w leczeniu tocznia rumieniowatego układowego
Autor: Alicja Kostecka
Data: 06.11.2017
Źródło: AK/Predicting and managing primary and secondary non-response to rituximab using B-cell biomarkers in systemic lupus erythematosus. Md Yusof MY, Shaw D, El-Sherbiny YM, Dunn E, Rawstron AC, Emery P, Vital EM. Ann Rheum Dis. 2017 Nov;76(11):1829-1836
Działy:
Doniesienia naukowe
Aktualności
| Tagi: | rytuksymab |
Rytuksymab (RTX) jest chimerycznym mysio-ludzkim przeciwciałem monoklonalnym skierowanym przeciwko receptorom CD20. Działanie leku polega na deplecji limfocytów B. RTX znajduje zastosowanie w leczeniu tocznia rumieniowatego układowego (TRU) w przypadku choroby o średnim lub ciężkim przebiegu. Lek nie ma rejestracji w tym wskazaniu, a dowody na jego skuteczność pochodzą z badań otwartych, wieloośrodkowych rejestrów lub badań jednoośrodkowych.
Randomizowane badania kliniczne leczenia TRU rytuksymabem zakończyły się niepowodzeniem. Być może wynika to ze złożoności patomechanizmu choroby, w który zaangażowane są nie tylko limfocyty B. Oporność na działanie leku może mieć związek z odtworzeniem się plazmocytów. Jak zaobserwowano w dotychczasowych badaniach liczba plazmoblastów w krwi obwodowej >0,0008x109 stwierdzana po 6 miesiącach od podania leku miała związek z nawrotem choroby, co wymagało podania dawki przypominającej. W czasie podania kolejnego wlewu niepowodzenie terapii może wynikać z ciężkiej reakcji nadwrażliwości na lek lub z wytworzenia przeciwciał przeciwko lekowi. Ustalenie czynników predykcyjnych związanych z opornością na leczenie rytuksymabem pozwoli na odpowiedni dobór chorych, u których zastosowania RTX w leczeniu TRU przyniesie korzyści kliniczne.
Przeanalizowano dane 117 pacjentów z TRU leczonych RTX (dawka 1000mg podana 1 i 14 dnia, poprzedzona 100mg metyloprednizonu) w Leeds w Wielkiej Brytanii.
Badania poziomu limfocytów B w krwi obwodowej były wykonywane metodą wysoce czułej cytometrii przepływowej, oznaczenia wykonywano przed oraz po podaniu leku. Całkowitą deplecję zdefiniowano dla liczby limfocytów B <0.00001 x 109 .
U 96 chorych (82%) uzyskano poprawę (mierzoną przy pomocy skali BILAG). Czynnikami związanymi z dobrą odpowiedzią kliniczną był młody wiek oraz deplecja limfocytów B w 6 tygodniu od zastosowania leczenia. U 77 chorych z powodu nawrotu choroby zastosowano ponowny cykl leczenia, u 61 uzyskano odpowiedź kliniczną, a u 11 chorych (12%) leczenie nie było skuteczne, w tym u 9/77 stwierdzono przeciwciała skierowane przeciwko cząsteczce leku. U 5 pacjentów z opornością na RTX zdecydowano się na podanie innych leków skierowanych przeciwko receptorom CD20 tj. ocrelizumab oraz ofatumumab z dobrym efektem klinicznym.
Obecność przeciwciał przeciwko lekowi nie zawsze były związane z brakiem odpowiedzi na leczenie. Brak leków immunosupresyjnych w przewlekłym leczeniu SLE sprzyjał wytwarzaniu przeciwciał przeciwko lekowi.
Randomizowane badania kliniczne leczenia TRU rytuksymabem zakończyły się niepowodzeniem. Być może wynika to ze złożoności patomechanizmu choroby, w który zaangażowane są nie tylko limfocyty B. Oporność na działanie leku może mieć związek z odtworzeniem się plazmocytów. Jak zaobserwowano w dotychczasowych badaniach liczba plazmoblastów w krwi obwodowej >0,0008x109 stwierdzana po 6 miesiącach od podania leku miała związek z nawrotem choroby, co wymagało podania dawki przypominającej. W czasie podania kolejnego wlewu niepowodzenie terapii może wynikać z ciężkiej reakcji nadwrażliwości na lek lub z wytworzenia przeciwciał przeciwko lekowi. Ustalenie czynników predykcyjnych związanych z opornością na leczenie rytuksymabem pozwoli na odpowiedni dobór chorych, u których zastosowania RTX w leczeniu TRU przyniesie korzyści kliniczne.
Przeanalizowano dane 117 pacjentów z TRU leczonych RTX (dawka 1000mg podana 1 i 14 dnia, poprzedzona 100mg metyloprednizonu) w Leeds w Wielkiej Brytanii.
Badania poziomu limfocytów B w krwi obwodowej były wykonywane metodą wysoce czułej cytometrii przepływowej, oznaczenia wykonywano przed oraz po podaniu leku. Całkowitą deplecję zdefiniowano dla liczby limfocytów B <0.00001 x 109 .
U 96 chorych (82%) uzyskano poprawę (mierzoną przy pomocy skali BILAG). Czynnikami związanymi z dobrą odpowiedzią kliniczną był młody wiek oraz deplecja limfocytów B w 6 tygodniu od zastosowania leczenia. U 77 chorych z powodu nawrotu choroby zastosowano ponowny cykl leczenia, u 61 uzyskano odpowiedź kliniczną, a u 11 chorych (12%) leczenie nie było skuteczne, w tym u 9/77 stwierdzono przeciwciała skierowane przeciwko cząsteczce leku. U 5 pacjentów z opornością na RTX zdecydowano się na podanie innych leków skierowanych przeciwko receptorom CD20 tj. ocrelizumab oraz ofatumumab z dobrym efektem klinicznym.
Obecność przeciwciał przeciwko lekowi nie zawsze były związane z brakiem odpowiedzi na leczenie. Brak leków immunosupresyjnych w przewlekłym leczeniu SLE sprzyjał wytwarzaniu przeciwciał przeciwko lekowi.
