Ryzyko zawału u chorych ze spondyloartropatią zapalną stosujących NLPZ

W chorobach reumatycznych stwierdza się zwiększone ryzyko wystąpienia incydentów sercowo-naczyniowych. Istnieje wiele potencjalnych czynników, które można wiązać z chorobami naczyniowymi. Oprócz tych klasycznych, należy tu uwzględnić także czynniki związane z chorobą stawów, w tym: uogólniony stan zapalny, ograniczenie fizycznej aktywności oraz leki stosowane w terapii.

Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) stanowią leczenie z wyboru u chorych ze spondyloartropatią zapalną (SpA). Niektóre z tych leków mogą istotnie wpływać na zwiększenie ryzyka choroby naczyniowej. Początkowo niekorzystny wpływ przypisywano lekom z grupy selektywnych inhibitorów COX2 (rofekoksyb), potem jednak okazało się , że nie można tutaj stwierdzić efektu związanego z określoną klasą NLPZ, gdyż również stosowanie klasycznych NLPZ tj. diklofenak jest skojarzone z częstszymi incydentami naczyniowymi, podczas gdy inne leki z tej grupy tj. naproksen nie mają istotnego wpływu na to ryzyko. Leczenie przeciwzapalne i przeciwbólowe u chorych ze SpA potencjalnie może jednak być korzystne dla chorego ze względu na eliminowanie następstw SpA, również tych związanych z występowaniem incydentów sercowo-naczyniowych. Jaki zatem jest realny wpływ stosowanych leków z grupy NLPZ na ryzyko zawału serca u chorych na SpA? Czy ryzyko związane z przyjmowaniem NLPZ zależy od jednostki chorobowej?

THIN to baza danych pacjentów lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej obejmująca około 6% z populacji ogólnej Wielkiej Brytanii prowadzona sposób prospektywny w latach 1994-2015. W oparciu o te dane wyłoniono 8140 chorych ze spondyloartopatią zapalną oraz 244339 chorych z chorobą zwyrodnieniową stawów, u których przynajmniej raz odnotowano wystawienie recepty na NLPZ. Następnie przeprowadzono analizę incydentów zawału serca. Odnotowano 115 przypadków u chorych ze SpA i 6287 u chorych z chorobą zwyrodnieniową. W badaniu korelacji ze stosowaniem NLPZ uwzględniono oddzielnie stosowanie diklofenaku oraz naproxenu (diklofenak , naproksen i ibuprom należą w Wlk. Brytani do trzech najczęściej stosowanych NLPZ) , a także związek czasowy ze stosowaniem danego leku według podziału: lek aktualnie stosowany (0-180 dni), lek niedawno stosowany (181-365 dni) oraz stosowany w przeszłości >365 dni od wystąpienia zawału serca.

W grupie chorych ze SpA leczonych aktualnie diklofenakiem ryzyko zawału serca było zwiększone ponad trzykrotnie, skorygowany współczynnik ryzyka wyniósł 3.32. Wśród leczonych naproxenem jak również u chorych stosujących inne NLPZ nie odnotowano wzrostu ryzyka, współczynniki ryzyka wyniosły odpowiednio aOR 1.19 i aOR 1.23. Odniesienie ryzyka zawału serca u chorych ze spondyloartropatią względem chorych z chorobą zwyrodnieniową stawów wyliczono jako stosunek współczynników ryzyka dla tych grup chorych uzyskując wartość 2.64.

Wyniki prezentowanego badania wskazują, iż diklofenak stosowany w leczeniu spondyloartropatii zwiększa ryzyko zawału serca, a wpływ leku na ryzyko choroby naczyniowej jest większy u chorych ze SpA niż u chorych na chorobę zwyrodnieniową stawów. Stosowanie naproksenu u chorych nie wpływa na ryzyko zawału serca , co sugeruje, iż w kontekście chorób naczyniowych mógłby to być lek preferowany w leczeniu SpA.