Szczepienie przeciwko (HZ) półpaścowi u chorych na RZS przed planowanym leczeniem tofacitinibem
Autor: Alicja Kostecka
Data: 27.10.2017
Źródło: AK/Winthrop KL, Wouters AG, Choy EH et al. The Safety and Immunogenicity of Live Zoster Vaccination in Patients With Rheumatoid ArthritisBefore Starting Tofacitinib: A Randomized Phase II Trial. Arthritis Rheumatol. 2017 Oct;69(10):1969-1977
| Tagi: | Tofacitinib, półpasiec |
Winthrop i wsp. opublikowali wyniki randomizowanego badania klinicznego II fazy, dotyczącego immunogenności i bezpieczeństwa stosowania szczepienia przeciwko HZ w populacji chorych na RZS, przed rozpoczęciem planowego leczenia TOFA.
Tofacitinib (TOFA) należy do grupy tzw. celowanych (targeted) syntetycznych leków modyfikujących przebieg choroby. Lek jest inhibitorem kinazy Jak, stosowanym doustnie w dawce 5mg dwa razy na dobę. Zarejestrowany jest w leczeniu aktywnego reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) o nasileniu od umiarkowanego do ciężkiego u pacjentów dorosłych z niewystarczającą odpowiedzią lub nietolerancją jednego lub więcej leków modyfikujących przebieg choroby. TOFA stosowany jest w skojarzeniu z metotreksatem (MTX), jednak może być stosowany w monoterapii w przypadku nietolerancji MTX lub przeciwwskazań do jego stosowania.
Dotychczasowe wyniki badań klinicznych wskazują na zwiększoną częstość występowania półpaśca (Herpes zoster, HZ) w grupie chorych otrzymujących TOFA, szczególnie w skojarzeniu z MTX lub glikokortykoidami. Dostępna obecnie szczepionka przeciwko półpaścowi - należy do szczepionek żywych atenuowanych. Także w kontekście obowiązujących zaleceń EULAR dotyczących prowadzenia szczepień w grupie chorych na RZS
i choroby autoimmunologiczne, szczepienie takie budzi obawy o ryzyko powikłań wynikających z immunosupresji w tej grupie pacjentów. Immunogenność szczepionki zabezpieczająca przed HZ, w grupie immunokompetentnych osób powyżej 60 roku życia, wynosi 51% w obserwacji blisko 5-cio letniej.
W grupie 112 pacjentów z aktywnym RZS, w wieku ≥50 roku życia, otrzymujących MTX (średnia dawka ok. 17mg ±4,7mg/tydzień), podawano szczepionkę przeciwko HZ, a następnie po upływie 2-3 tygodni, zrandomizowano badanych do ramienia otrzymującego TOFA lub placebo. Wyjściowo oraz po upływie 2, 6 i 14 tygodni od szczepienia oceniano odpowiedź humoralną (miano przeciwciał IgG przeciwko wirusowi varicella zoster (VZV)) oraz odpowiedź komórkową (ocena liczby swoistych dla VZV limfocytów T).
Badanie wykazało podobną skuteczność (immunogenność) szczepienia przeciwko HZ w grupie chorych na rzs otrzymujących zarówno TOFA, jak i placebo. W grupie badanych otrzymujących TOFA odnotowano 3 poważne zdarzenia niepożądane, w tym jeden przypadek rozsianej reakcji skórnej na szczepienie (półpasiec), która ujawniła się dwa dni po włączeniu TOFA, u pacjenta bez wcześniejszej ekspozycji na VZV. Działań niepożądanych tego typu nie obserwowano w grupie placebo. W związku z tym autorzy badania sugerują wydłużenie odstępu pomiędzy podaniem szczepionki, a rozpoczęciem leczenia TOFA do 4 tygodni, uwzględniając możliwy czas utrzymywania się poszczepiennej wiremii we krwi. Alternatywnie sugerują ocenę statusu immunologicznego względem VZV testami komercyjnymi.
Dotychczasowe wyniki badań klinicznych wskazują na zwiększoną częstość występowania półpaśca (Herpes zoster, HZ) w grupie chorych otrzymujących TOFA, szczególnie w skojarzeniu z MTX lub glikokortykoidami. Dostępna obecnie szczepionka przeciwko półpaścowi - należy do szczepionek żywych atenuowanych. Także w kontekście obowiązujących zaleceń EULAR dotyczących prowadzenia szczepień w grupie chorych na RZS
i choroby autoimmunologiczne, szczepienie takie budzi obawy o ryzyko powikłań wynikających z immunosupresji w tej grupie pacjentów. Immunogenność szczepionki zabezpieczająca przed HZ, w grupie immunokompetentnych osób powyżej 60 roku życia, wynosi 51% w obserwacji blisko 5-cio letniej.
W grupie 112 pacjentów z aktywnym RZS, w wieku ≥50 roku życia, otrzymujących MTX (średnia dawka ok. 17mg ±4,7mg/tydzień), podawano szczepionkę przeciwko HZ, a następnie po upływie 2-3 tygodni, zrandomizowano badanych do ramienia otrzymującego TOFA lub placebo. Wyjściowo oraz po upływie 2, 6 i 14 tygodni od szczepienia oceniano odpowiedź humoralną (miano przeciwciał IgG przeciwko wirusowi varicella zoster (VZV)) oraz odpowiedź komórkową (ocena liczby swoistych dla VZV limfocytów T).
Badanie wykazało podobną skuteczność (immunogenność) szczepienia przeciwko HZ w grupie chorych na rzs otrzymujących zarówno TOFA, jak i placebo. W grupie badanych otrzymujących TOFA odnotowano 3 poważne zdarzenia niepożądane, w tym jeden przypadek rozsianej reakcji skórnej na szczepienie (półpasiec), która ujawniła się dwa dni po włączeniu TOFA, u pacjenta bez wcześniejszej ekspozycji na VZV. Działań niepożądanych tego typu nie obserwowano w grupie placebo. W związku z tym autorzy badania sugerują wydłużenie odstępu pomiędzy podaniem szczepionki, a rozpoczęciem leczenia TOFA do 4 tygodni, uwzględniając możliwy czas utrzymywania się poszczepiennej wiremii we krwi. Alternatywnie sugerują ocenę statusu immunologicznego względem VZV testami komercyjnymi.
