123RF
W leczeniu eozynofilowego zapalenia naczyń rytuksymab, a następnie mepolizumab
Redaktor: Iwona Konarska
Data: 20.12.2022
Źródło: Bettiol A, Urban ML, Bello F i wsp. Sequential rituximab and mepolizumab in eosinophilic granulomatosis with polyangiitis (EGPA): a European multicentre observational study. Ann Rheum Dis. 2022 Dec;81(12):1769-1772. doi: 10.1136/ard-2022-222776
| Tagi: | rytuksymab, mepolizumab, eozynofilowa ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń, EGPA, eozynofilowe zapalenie naczyń, inne układowe choroby tkanki łącznej |
Wyniki zastosowania w leczeniu EGPA rytuksymabu i następnie mepolizumabu zostały przedstawione przez zespół ekspertów z kilku ośrodków europejskich (European EGPA Study Group), naukowcy wykazali dobrą skuteczność oraz tolerancję takiej terapii.
Eozynofilowa ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń (EGPA) jest najrzadszą postacią zapaleń naczyń z obecnością przeciwciał ANCA (przeciwciała skierowane przeciwko antygenom cytoplazmy neutrofilów).
W praktyce klinicznej jest to jednostka związana z dużymi trudnościami diagnostycznymi – między innymi z powodu rozwijania się objawów chorobowych w okresie kilku lub nawet kilkunastu lat.
EGPA charakteryzują zmiany w zakresie układu oddechowego (zwykle ciężka astma), eozynofilia ze zmianami narządowymi (np. kardiomiopatia , zapalenie żołądka i jelit) i zapalenie naczyń (m.in. zmiany skórne i zajęcie nerek).
W związku ze złożonym przebiegiem klinicznym EGPA stanowi również wyzwanie przy ustalaniu terapii. Jak wynika z ostatnich badań, rytuksymab – podobnie jak w innych zapaleniach naczyń z obecnością przeciwciał ANCA – wykazuje skuteczność w leczeniu zmian narządowych EGPA, ale jego wpływ na objawy ze strony dróg oddechowych jest ograniczony.
Z kolei mepolizumab blokujący działanie Il-5, zarejestrowany do stosowania w leczeniu EGPA, daje dobre wyniki w leczeniu astmy, ale w sposób ograniczony działa na inne zmiany narządowe choroby. W zawiązku z tymi obserwacjami wydaje się, że leczenie polegające na sekwencyjnym stosowaniu rytuksymabu i mepolizumabu mogłoby przynieść pacjentom dodatkowe korzyści.
Przeprowadzono analizę retrospektywną 38 chorych (53% kobiet) z rozpoznaniem EGPA, którzy otrzymali rytuksymab (1 g w odstępie 2 tygodni lub 4 x 375 mg/kg m.c. w odstępie jednego tygodnia). Leczenie było zastosowane u 36/38 chorych z powodu aktywnej choroby (mediana wartości BVAS 10), mediana liczby eozynofilów/µl przed podaniem leku wynosiła 780, natomiast 97 proc. chorych stosowało glikokortykosteroidy (mediana dawki 25 mg/dobę), a 63 proc. pacjentów notowało przynajmniej jeden atak astmy w okresie ostatniego miesiąca.
Mepolizumab (100 mg co 4 tygodnie) stosowano w odstępie 3–11 (mediana 5) miesięcy od ostatniej dawki rytuksymabu. U większości pacjentów podanie mepolizumabu było związane z aktywnymi objawami choroby 32/38, mediana wartości BVAS wynosiła 4, głównie były to objawy dotyczące układu oddechowego – u 28/32, a 97 proc. chorych stosowało GKS w dawce 10 mg/dzień (mediana). Ocenę kontrolną w badanej grupie wykonano po 13–36 miesiącach (mediana 26 miesięcy) od rozpoczęcia leczenia mepolizumabem: mediana wartości BVAS wyniosła 2, liczba eozynofilów/µl: 90, GKS stosowało 81 proc. chorych w dawce 2,5–5 mg/dobę, 24 proc. chorych zgłosiło wystąpienie ataku astmy w ciągu ostatniego miesiąca.
Opracowanie: dr n. med. Ewa Morgiel
W praktyce klinicznej jest to jednostka związana z dużymi trudnościami diagnostycznymi – między innymi z powodu rozwijania się objawów chorobowych w okresie kilku lub nawet kilkunastu lat.
EGPA charakteryzują zmiany w zakresie układu oddechowego (zwykle ciężka astma), eozynofilia ze zmianami narządowymi (np. kardiomiopatia , zapalenie żołądka i jelit) i zapalenie naczyń (m.in. zmiany skórne i zajęcie nerek).
W związku ze złożonym przebiegiem klinicznym EGPA stanowi również wyzwanie przy ustalaniu terapii. Jak wynika z ostatnich badań, rytuksymab – podobnie jak w innych zapaleniach naczyń z obecnością przeciwciał ANCA – wykazuje skuteczność w leczeniu zmian narządowych EGPA, ale jego wpływ na objawy ze strony dróg oddechowych jest ograniczony.
Z kolei mepolizumab blokujący działanie Il-5, zarejestrowany do stosowania w leczeniu EGPA, daje dobre wyniki w leczeniu astmy, ale w sposób ograniczony działa na inne zmiany narządowe choroby. W zawiązku z tymi obserwacjami wydaje się, że leczenie polegające na sekwencyjnym stosowaniu rytuksymabu i mepolizumabu mogłoby przynieść pacjentom dodatkowe korzyści.
Przeprowadzono analizę retrospektywną 38 chorych (53% kobiet) z rozpoznaniem EGPA, którzy otrzymali rytuksymab (1 g w odstępie 2 tygodni lub 4 x 375 mg/kg m.c. w odstępie jednego tygodnia). Leczenie było zastosowane u 36/38 chorych z powodu aktywnej choroby (mediana wartości BVAS 10), mediana liczby eozynofilów/µl przed podaniem leku wynosiła 780, natomiast 97 proc. chorych stosowało glikokortykosteroidy (mediana dawki 25 mg/dobę), a 63 proc. pacjentów notowało przynajmniej jeden atak astmy w okresie ostatniego miesiąca.
Mepolizumab (100 mg co 4 tygodnie) stosowano w odstępie 3–11 (mediana 5) miesięcy od ostatniej dawki rytuksymabu. U większości pacjentów podanie mepolizumabu było związane z aktywnymi objawami choroby 32/38, mediana wartości BVAS wynosiła 4, głównie były to objawy dotyczące układu oddechowego – u 28/32, a 97 proc. chorych stosowało GKS w dawce 10 mg/dzień (mediana). Ocenę kontrolną w badanej grupie wykonano po 13–36 miesiącach (mediana 26 miesięcy) od rozpoczęcia leczenia mepolizumabem: mediana wartości BVAS wyniosła 2, liczba eozynofilów/µl: 90, GKS stosowało 81 proc. chorych w dawce 2,5–5 mg/dobę, 24 proc. chorych zgłosiło wystąpienie ataku astmy w ciągu ostatniego miesiąca.
Opracowanie: dr n. med. Ewa Morgiel
