Wpływ leczenia modyfikującego na gęstość mineralną kości

Długotrwale utrzymujący się stan zapalny stanowi jeden z czynników ryzyka osteoporozy w przewlekłych chorobach zapalnych stawów, poprzez wpływ na aktywność osteoklastów oraz hamowanie aktywności osteoblastów.

Metaanaliza randomizowanych badań klinicznych oceniająca wpływ stosowanych leków (glikokortykosteroidy (GKS), inhibitory TNF alfa) na gęstość mineralną kości (BMD) wykazała, że u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) zarówno inhibitory TNF alfa, jak i GKS (te ostatnie uznane za istotny czynnik ryzyka utraty masy kostnej) wydają się zmniejszać utratę BMD ocenianą w zakresie ręki.

Nie wykazano wpływu inhibitorów TNF na BMD ocenianą w zakresie kręgosłupa lędźwiowego oraz bliższego odcinka kości udowej. U tych pacjentów stosowanie GKS związane było z pogorszeniem BMD w kręgosłupie lędźwiowym, nie wykazano natomiast wpływu na biodro. Dane dotyczące wpływu innych leków biologicznych u chorych na RZS są ograniczone. W dwóch randomizowanych badaniach klinicznych, w których stosowano tocilizumab (4mg/kg mc oraz 8mg/kg mc, 24 tygodnie) wykazano, że stosowanie leku związane było z istotną redukcją markerów resorpcji kostnej, nie wykazano natomiast wpływu na stężenia markerów kościotworzenia. W populacji chorych na zesztywniające zapalenie stawów (ZZSK) stosowanie blokerów TNF alfa związane było z poprawą wskaźnika BMD zarówno w zakresie bliższego odcinka kości udowej, jak i kręgosłupa lędźwiowego. Analizie poddano 13 randomizowanych badań klinicznych (11 w RZS, 2 w ZZSK), przy czym w żadnym z nich ocena wpływu leków na BMD nie stanowiła pierwotnego punktu końcowego badania.