Zespół antyfosfolipidowy rozpoznany po 60 roku życia
Autor: Alicja Kostecka
Data: 03.06.2019
Źródło: Clinical and immunological features of antiphospholipid syndrome in the elderly: a retrospectivenational multicentre study. Rheumatology (Oxford). 2019 Jun 1;58(6):1006-1010
Działy:
Doniesienia naukowe
Aktualności
Zespół antyfosfolipidowy (antiphospholipid syndrome, APS) rozpoznawany de novo u osób po 60 roku życia jest zjawiskiem rzadkim. Jak wskazują wyniki ostatnio opublikowanego badania Grimaud i wsp. zespół ten ma odmienny obraz kliniczny i immunologiczny, od klasycznej postaci choroby występującej u pacjentów przed 50 rokiem życia.
Obserwacje oparto na retrospektywnej analizie danych pochodzących z kilku ośrodków uniwersyteckich we Francji, współpracujących w ramach projektu The Elderly-Phospholipid study.
Przeanalizowano 44 przypadki chorych z rozpoznaniem APS, głównie kobiet (68,2%) w średnim wieku blisko 69 lat, w większości przypadków z pierwotnym APS. Wykazano, że w populacji chorych po 60 roku życia APS jest częstszy u mężczyzn. Częściej również, niż w klasycznej postaci, ma charakter pierwotnego APS. Obserwacje odnoszono do populacji z kohorty Euro-Phospholipid liczącej 1000 chorych. Co więcej osoby po 60 roku życia częściej miały obecny antykoagulant tocznia - LA (70,4%) oraz były trójpozytywne (43,2%), tzn. stwierdzano u nich obecność zarówno LA, jak i przeciwciał antykardiolipinowych i przeciwko beta2-glikoproteinie I. U ponad 54% badanych stwierdzono obecność przeciwciał przeciwjądrowych. Najczęstszą manifestacją kliniczną APS w chwili rozpoznania i w trakcie obserwacji był udar mózgu, stwierdzany odpowiednio u 38,6% i 11,4% badanych. Inne objawy kliniczne w kolejności częstości występowania to zatorowość płucna, małopłytkowość, zakrzepica żył głębokich oraz TIA. W przebiegu ponad pięcioletniej obserwacji (podobnie jak w chwili rozpoznania) odnotowano częstsze występowanie zakrzepicy tętniczej, niż żylnej.
U wszystkich chorych stosowano leczenie przeciwkrzepliwe - doustne antykoagulany w monoterapii lub w skojarzeniu z lekiem przeciwpłytkowym w niskiej dawce, przy relatywnie korzystnym profilu bezpieczeństwa (ok. 7% ryzyko krwawienia). Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy i zaleceniami, u żadnego z badanych nie stosowano nowych doustnych antykoagulantów (NOAC). Mimo leczenia u ok. 20% chorych wystąpił kolejny epizod zakrzepicy (tętniczej >> żylnej), głównie kolejny udar mózgu lub zawał mięśnia serca. Zwiększone ryzyko zakrzepicy tętniczej, w omawianej populacji chorych, autorzy badania tłumaczą nakładaniem na ryzyko wynikające z profilu immunologicznego APS, klasycznych czynników ryzyka sercowo naczyniowego. U ok. 70% osób stwierdzono co najmniej jeden klasyczny czynnik ryzyka sercowo-naczyniowego.
Przeanalizowano 44 przypadki chorych z rozpoznaniem APS, głównie kobiet (68,2%) w średnim wieku blisko 69 lat, w większości przypadków z pierwotnym APS. Wykazano, że w populacji chorych po 60 roku życia APS jest częstszy u mężczyzn. Częściej również, niż w klasycznej postaci, ma charakter pierwotnego APS. Obserwacje odnoszono do populacji z kohorty Euro-Phospholipid liczącej 1000 chorych. Co więcej osoby po 60 roku życia częściej miały obecny antykoagulant tocznia - LA (70,4%) oraz były trójpozytywne (43,2%), tzn. stwierdzano u nich obecność zarówno LA, jak i przeciwciał antykardiolipinowych i przeciwko beta2-glikoproteinie I. U ponad 54% badanych stwierdzono obecność przeciwciał przeciwjądrowych. Najczęstszą manifestacją kliniczną APS w chwili rozpoznania i w trakcie obserwacji był udar mózgu, stwierdzany odpowiednio u 38,6% i 11,4% badanych. Inne objawy kliniczne w kolejności częstości występowania to zatorowość płucna, małopłytkowość, zakrzepica żył głębokich oraz TIA. W przebiegu ponad pięcioletniej obserwacji (podobnie jak w chwili rozpoznania) odnotowano częstsze występowanie zakrzepicy tętniczej, niż żylnej.
U wszystkich chorych stosowano leczenie przeciwkrzepliwe - doustne antykoagulany w monoterapii lub w skojarzeniu z lekiem przeciwpłytkowym w niskiej dawce, przy relatywnie korzystnym profilu bezpieczeństwa (ok. 7% ryzyko krwawienia). Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy i zaleceniami, u żadnego z badanych nie stosowano nowych doustnych antykoagulantów (NOAC). Mimo leczenia u ok. 20% chorych wystąpił kolejny epizod zakrzepicy (tętniczej >> żylnej), głównie kolejny udar mózgu lub zawał mięśnia serca. Zwiększone ryzyko zakrzepicy tętniczej, w omawianej populacji chorych, autorzy badania tłumaczą nakładaniem na ryzyko wynikające z profilu immunologicznego APS, klasycznych czynników ryzyka sercowo naczyniowego. U ok. 70% osób stwierdzono co najmniej jeden klasyczny czynnik ryzyka sercowo-naczyniowego.
