Coraz więcej operacji z wykorzystaniem robotów

Jak mówi prof. Marek Durlik, kierownik Kliniki Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii CMKP PIM MSWiA, w polskiej chirurgii obserwowany jest lawinowy wzrost zabiegów wykonywanych z pomocą robota. W jego ocenie kiedyś medycynę zmieniła laparoskopia, obecnie zmienia ją robotyka.

Już 80 szpitali wykorzystuje roboty

Pod koniec czerwca Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego organizuje dla lekarzy bezpłatny kurs z podstaw chirurgii robotycznej. Zajęcia odbędą się 24 i 25 czerwca br. w Klinice Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii CMKP Państwowego Instytutu Medycznego MSWIA przy ul. Wołoskiej w Warszawie. Obecnie trwają na nie zapisy.

W szkoleniu mogą wziąć udział lekarze specjalizujący się oraz specjaliści w dziedzinie chirurgii ogólnej, chirurgii onkologicznej, ginekologii, ginekologii onkologicznej, kardiochirurgii, laryngologii, urologii. Kierownikiem naukowym kursu są: prof. Piotr Suwalski, kierownik Kliniki Kardiochirurgii CMKP i dyrektor Państwowego Instytutu Medycznego MSWiA, oraz prof. Marek Durlik, kierownik Kliniki Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii CMKP PIM MSWiA.

– W Polsce zabiegi robotyczne wykonuje się już w ponad 80 szpitalach, ale kurs doskonalący organizowany przez CMKP będzie pierwszym takim szkoleniem organizowanym przez publiczną instytucję w zakresie nauczania podyplomowego. Do tej pory kursy organizowali dostawcy systemów robotycznych – powiedział prof. Marek Durlik.

Podkreślił, że chirurgia z asystą robotów jest szeroko stosowana na świecie od ponad dwóch dekad, ale w polskiej chirurgii właśnie teraz obserwujemy lawinowy wzrost zabiegów wykonywanych w asyście robota.

– Początkowo robotyka miała zastosowanie w urologii, dziś przy pomocy robota można wykonywać właściwe wszystkie operacje chirurgiczne – zaznaczył.

Chirurgia robotowa zdominowała prostatektomięCzy robotyzacja może poprawić dostępność do świadczeń? Biorąc pod uwagę na przykład znaczący wzrost operacji w prostatektomii z wykorzystaniem robotów, których już wykonuje się więcej niż laparoskopowo – o czym informuje Dariusz Dziełak, dyrektor Biura Partnerstwa Publicznego i Innowacji w Centrali NFZ – można powiedzieć, że tak. Jednak w tej beczce miodu jest i łyżka dziegciu.

Niedawno laparoskopia zmieniła chirurgię, dziś robotyka

Prof. Durlik przeprowadził ponad 320 zabiegów z użyciem robota.

– W naszej klinice wykonujemy w ten sposób m.in. resekcję trzustki czy pobranie nerki w przypadku przeszczepu rodzinnego. Jesteśmy pod tym względem czołowym ośrodkiem w Polsce i jednym z największych w Europie – przekazał.

Specjalista podkreślił, że roboty chirurgiczne pozwalają lekarzom na przeprowadzenie skomplikowanych procedur chirurgicznych w realistycznym, w pełni kontrolowanym środowisku, wykorzystując obrazowanie trójwymiarowe 3D HD i kilkukrotne powiększenie. – Precyzja to jedna z największych zalet tej metody – zauważył prof. Durlik, dodając, że robotyki chirurgicznej nie należy traktować jako oddzielnej dziedziny.

– Kiedyś medycynę zmieniła laparoskopia, obecnie robi to robotyka. To nowa technika pracy, zupełnie inna od klasycznej chirurgii. Stosować ją powinni jednak doświadczeni operatorzy, mający doświadczenie w chirurgii klasycznej, ponieważ w każdej operacji robotowej istnieje ryzyko zamiany tej techniki na operację tradycyjną, otwartą – powiedział.

Roboty to nie koraliki– Powinniśmy się zastanowić, czy roboty medyczne będziemy w pełni wykorzystywać, czy zachowamy się jak wodzowie dzikich plemion i potraktujemy je jak jakieś koraliki, które nas wyróżniają – mówi w „Menedżerze Zdrowia” Jakub Kraszewski, dyrektor naczelny Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku.

Robot nie dla każdego lekarza

Prof. Durlik ocenił, że nie jest to jednak metoda dla każdego lekarza.

– Aby operować z pomocą robota, lekarz musi wyrobić sobie doskonałą koordynację mózgowo-ruchową. Dla niektórych męczące może być długotrwałe koncentrowanie uwagi na obrazie 3D wyświetlającym się w konsoli robota. Każdy chirurg powinien więc sprawdzić, czy to technika dla niego – zaznaczył. Poza tym operowanie przy pomocy robota wymaga też od zespołu innego rodzaju komunikacji w czasie zabiegu, ponieważ podczas operacji chirurg nie jest bezpośrednio przy chorym, ale przy konsoli.

W programie kształcenia przeddyplomowego lekarzy w Polsce nie ma na razie zajęć z robotyki chirurgicznej.

– Powszechne szkolenia są konieczne, ponieważ kwestią czasu jest to, że roboty chirurgiczne w ciągu kilku lat będą na wyposażeniu większości oddziałów chirurgicznych – a jest ich ok. 200 – powiedział prof. Durlik.

Lekarze liczą też na poszerzenie katalogu refundowanych przez NFZ zabiegów z asystą robota. Obecnie fundusz finansuje jedynie operacje usunięcia gruczołu krokowego w przypadku nowotworu, operacje nowotworów jelita grubego i trzonu macicy. Nie są refundowane operacje onkologiczne trzustki, wątroby, dróg żółciowych czy żołądka.