Opieka w domu czy w centrum seniora? Co kosztuje więcej?

Analizujemy wydatki związane z opieką nad osobą starszą krok po kroku, biorąc pod uwagę koszty jednorazowe, stałe i ukryte. Czy opieka w domu jest rozwiązaniem tańszym niż pobyt w prywatnym centrum seniora? W jakim stopniu można porównać zakres opieki w obu tych przypadkach?

Koszty opieki nad osobą starszą w warunkach domowych możemy podzielić na wydatki jednorazowe, związane m.in. z zakupem niezbędnego wyposażenia, i stałe, dotyczące m.in. wynagrodzenia dla opiekunów, pielęgniarek i fizjoterapeutów, terapii zajęciowej, a także środków higieny. Do tego dochodzą tzw. koszty ukryte, związane z wyżywieniem, praniem, dojazdami itp. Nieraz trzeba się też liczyć z kosztami konsultacji u lekarzy specjalistów.
Ile kosztuje niezbędne wyposażenie?

Zacznijmy od wyposażenia. Sprzęt niezbędny do opieki to m.in. specjalne łóżko (ok. 3,8 tys. zł), wózek inwalidzki (od 500 do 2 tys. zł), krzesło toaletowe z kółkami (600 zł; bez kółek 160 zł). W sumie, nawet jeśli weźmiemy pod uwagę wyposażenie zapewniające tylko podstawowe potrzeby seniora, jak i jego opiekunów, trzeba liczyć się z jednorazowym wydatkiem ok. 4,5 tys. zł.

Jeśli zależy nam na wygodzie i bezpieczeństwie osoby starszej, to wydatki na tego rodzaju sprzęt wyraźnie rosną. Chodzi tu m.in. o deskę transferową (ok. 150 zł), ułatwiająca przemieszczanie seniora na przykład z łóżka na wózek, materac zmiennociśnieniowy (od 130 do 300 zł), który zapobiega odleżynom, czy ssak elektryczny (ok. 600 zł), służący do odsysania wydzielin.

– Jeszcze większe wydatki trzeba ponieść, jeśli senior potrzebuje sprzętu specjalistycznego. Na przykład urządzenie do terapii tlenem, tzw. koncentrator tlenu, kosztuje ok. 3 tys. zł – mówi Michał Kowalski, dyrektor generalny Angel Care, centrum seniora we Wrocławiu.

Do kosztów wyposażenia trzeba jeszcze doliczyć wydatki związane z przystosowaniem domu, w tym przede wszystkim z usunięciem barier architektonicznych, niebezpiecznych lub utrudniających codzienne czynności. Koniecznie trzeba przebudować łazienkę, wyposażając ją m.in. w odpowiednie uchwyty, poręcze i siedzisko prysznicowe. Jeśli osoba starsza porusza się na wózku, to trzeba również odpowiednio poszerzyć drzwi. Trudno wyliczyć średni koszt tego rodzaju prac, ale z pewnością będzie to znacząca suma.
Jakie są koszty codziennej opieki?

Pomoc opiekunki w codziennych czynnościach kosztuje 15-20 zł, a w czynnościach pielęgnacyjno-higienicznych 25-30 zł za godzinę. Z kolei opieka pielęgniarska to koszt 35-50 zł. Niektóre firmy opiekuńcze podejmują się opieki od czterech godzin dziennie.

– Jeśli potrzebujemy tego rodzaju opieki przez kilka godzin codziennie, to musimy się liczyć z wydatkiem kilku tysięcy złotych miesięcznie. Dodatkowy problem polega na tym, że niełatwo jest znaleźć profesjonalnych opiekunów – podkreśla Michał Kowalski.

W przypadku opieki domowej trzeba jeszcze doliczyć stałe wydatki na przykład na środki higieny, jak kremy specjalistyczne, szampony i balsamy pielęgnacyjne (komplet kosztuje od 100 do 200 zł), jednorazowe rękawice myjące (70 zł za opakowanie 175 sztuk) czy pieluchomajtki (45 zł za 30 sztuk). W tym ostatnim przypadku NFZ refunduje wprawdzie 70% kosztów, ale tylko do 60 sztuk na miesiąc. W warunkach domowych w grę wchodzą jeszcze trudne do wyliczenia koszty ukryte, związane z wyżywieniem (w tym również opiekunów), praniem, zmianą pościeli czy zużyciem mediów. Dodatkowo, w niektórych przypadkach trzeba też zakwaterować opiekuna.

Koszty prywatnej konsultacji u psychologa 100-150 zł, u geriatry 150-200 zł, u ortopedy ok. 150 zł, u psychiatry lub neurologa 200-300 zł. Trzeba przy tym pamiętać, że wizyty domowe są droższe niż konsultacje w gabinecie.

Czy opieka w warunkach domowych wiąże się z większymi, czy mniejszymi wydatkami niż w prywatnym centrum seniora? We wrocławskim Angel Care cena za jedną dobę pobytu, z pełną usługą opiekuńczo-pielęgnacyjną, dostępem do lekarzy specjalistów oraz programem terapeutycznym wynosi 150-170 zł.
– To koszt całkowity. Jeśli krok po kroku przeanalizujemy wydatki związane z opieką w warunkach domowych, to zobaczymy, że w tej cenie nie zapewnimy osobie starszej profesjonalnej opieki, w tym lekarzy specjalistów, komfortu i bezpieczeństwa na tym poziomie. Nasz ośrodek jest w pełni wyposażony w nowoczesny sprzęt, mieszkańcy są przez 24 godziny pod opieką wykwalifikowanego personelu, korzystają też z bogatego programu terapii – podkreśla Michał Kowalski.

Istotny jest jeszcze aspekt psychospołeczny opieki nad osobą starszą, chociaż niełatwo przeanalizować tu wymierne koszty. Podstawowy problem w przypadku opieki domowej polega na izolacji seniora.
– Pozostaje on zwykle zamknięty w kręgu osób z najbliższego otoczenia lub pojedynczych osób wynajętych na godziny. Na dłuższą metę powoduje tu poczucie wyobcowania i osamotnienia, a także stopniowe wycofanie. Tymczasem brak relacji z innymi, w tym zwłaszcza z rówieśnikami, ma negatywny wpływ na samopoczucie
i stan zdrowia osób starszych, sprzyjając stanom depresyjnym i pogłębianiu się chorób demencyjnych – podsumowuje prof. Michael Davidson.