Pielęgniarki o wyzwaniach i problemach codziennej pracy

Praca personelu pielęgniarskiego nie jest łatwa. W Polsce średnia wieku pielęgniarek przekracza 53 lata, a czas ich życia jest krótszy niż u statystycznej kobiety. Obchodzony 12 maja Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek i Położnych był okazją do podkreślenia wyzwań, z jakimi się mierzą.

• Średnia wieku pielęgniarek przekracza 53 lata, a do 2030 r. aż 65 proc. obecnie zatrudnionych pielęgniarek i 60 proc. położnych będzie w wieku uprawniającym do świadczeń emerytalnych
• Wciąż brak zastępowalności pokoleń dla grupy personelu, który osiągnął już wiek emerytalny, a przecież pielęgniarki to często linia pierwszego kontaktu z pacjentem – podkreśla Mariola Łodzińska
• Statystyczna pielęgniarka żyje krócej niż statystyczna Polka – średnia wieku w chwili zgonu to tylko 62,3 roku (wiek środkowy kobiet zmarłych wg GUS to 81,8 roku)
• Personel pielęgniarski jest ciągle narażony na ekspozycję zawodową oraz zdarzenia niepożądane, m.in. podczas kontaktu z ostrymi igłami, kaniulami, skalpelami czy szklanymi ampułkami
• Badania potwierdzają, że 40 proc. personelu pielęgniarskiego nie zgłaszało zranień, a blisko 70 proc. podczas swojej pracy zraniło się do 5 razy

Żyją krócej niż inni

Stres, zdarzenia niepożądane, odpowiedzialność za ludzkie życie to codzienność, z którą muszą mierzyć się pracownicy personelu pielęgniarskiego i położniczego. Wykonywanie tego zawodu to również długie godziny pracy, często w zmęczeniu i trudnych warunkach, co powoduje również zagrożenia dla bezpieczeństwa pacjentów.

Konsekwencją tych wszystkich obciążeń, jest to, że statystyczna pielęgniarka żyje krócej niż statystyczna Polka – średnia wieku w chwili zgonu to tylko 62,3 roku (przy czym GUS zaznacza, że wiek środkowy kobiet zmarłych wg GUS to 81,8 roku). Ponadto dzisiaj przeciętny wiek pielęgniarek przekracza 53 lata, a do 2030 r. aż 65 proc. obecnie zatrudnionych pielęgniarek i 60 proc. położnych będzie w wieku uprawniającym do świadczeń emerytalnych.

Także zmęczenie fizyczne i psychiczne, praca w ciągłym stresie mogą prowadzić do wypalenia zawodowego, chorób czy depresji. Na ten problem od dłuższego czasu zwraca środowisko pielęgniarskie, w tym Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych.

– Od dawna komunikowaliśmy o problemach związanych z krótkim czasem życia pielęgniarek i położnych, cały czas są potrzebne zmiany, które pozwolą zmienić rzeczywistość oraz komfort ich pracy. Wciąż brak zastępowalności pokoleń dla grupy personelu, który osiągnął już wiek emerytalny. Pielęgniarki to często linia pierwszego kontaktu z pacjentem i są one przez to obarczone udzieleniem informacji choremu czy jego rodzinie lub pomocy samemu pacjentowi, który trafiając do szpitala, często jest zagubiony – komentuje mgr Mariola Łodzińska, prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, ekspertka Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali.

Minister Leszczyna do pielęgniarek i położnych: Stanowicie fundament systemu zdrowia– Stanowicie fundament naszego systemu zdrowia. Jesteście ważnym partnerem w działaniach na rzecz podnoszenia jakości usług – podkreśliła minister zdrowia Izabela Leszczyna w życzeniach opublikowanych z okazji Międzynarodowego Dnia Pielęgniarek i Położnych.

Jak poprawić komfort pracy?

Przyglądając się czynnościom i warunkom pracy personelu pielęgniarskiego, można wyciągnąć wiele wniosków, które pozwolą na wdrożenie rozwiązań zapewniających bezpieczeństwo i komfort pracy.

Personel pielęgniarski jest ciągle narażony na ekspozycję zawodową oraz zdarzenia niepożądane, m.in. podczas kontaktu z ostrymi igłami, kaniulami, skalpelami czy szklanymi ampułkami. O tym problemie wciąż się mówi za mało, a jednym z powodów jest to, że pracownicy często nie zgłaszają zranień, bojąc się lub z braku czasu.

Potwierdzają to badania – 40 proc. personelu pielęgniarskiego nie zgłaszało zranień, a blisko 70 proc. podczas swojej pracy zraniło się do 5 razy. Rozwiązaniem może być zakup bezpiecznego sprzętu, szkolenia dla personelu czy wprowadzenie rejestrów zranień, ale w formie elektronicznej, które znacznie przyspieszą proces zbierania danych.

Kolejnym działaniem, które warto rozważyć, jest wprowadzenie dodatkowych urlopów, które pozwolą na odpoczynek, rehabilitację oraz pełną regenerację personelu. W każdej placówce personel medyczny powinien mieć również dostęp do psychologa, który będzie mógł udzielić wsparcia, porady czy po prostu wysłuchać pracownika.

– Aby praca pielęgniarki była komfortowa, musi być przede wszystkim bezpieczna. Nie powinno dochodzić do niebezpiecznych zdarzeń, a takim ryzykiem jest właśnie obarczona nasza praca. Bezpieczny sprzęt oraz regularne szkolenia to elementy, które na pewno ułatwiają nam pracę. Ważne jest też przestrzeganie wszystkich procedur, w tym spełnienie norm zatrudnienia w podmiocie leczniczym – podkreśla dr n. med. Anna Szczypta, konsultant krajowa w dziedzinie pielęgniarstwa epidemiologicznego, ekspertka Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali.

– Kolejnym istotnym problemem jest przemęczenie pielęgniarek wynikające z podejmowania pracy w kilku podmiotach leczniczych. Pielęgniarka, aby zapewniać dobrą opiekę medyczną, musi być wypoczęta, obecnie jest to duży problem, który trzeba rozwiązać – dodaje.

Dość patologii – kilkanaście tysięcy pozwów Pielęgniarki w sądach zarzucają dyrektorom szpitali, że je degradują i dyskryminują. – Przez przepisy nasze kwalifikacje przestały być uznawane. Nagle dowiedziałyśmy się, że zamiast tytułów magistra mamy licencjat – mówi przewodnicząca OZZPiP Krystyna Ptok, twierdząc, że ich kosztem szefowie placówek zyskują nawet pół miliona złotych miesięcznie.

Ważnym aspektem jest też samo podejście i nastawienie pacjentów do pracowników personelu medycznego. Będąc życzliwym oraz wyrozumiałym, można również zadbać o komfort i bezstresową atmosferę pracy pielęgniarek.

– Nie można zapominać, jak dużą rolę w komforcie i wygodzie pracy personelu medycznego pełnią osoby zarządzające daną placówką medyczną. To właśnie od nich zależą najbardziej podstawowe, codzienne kwestie związane z potrzebami personelu pielęgniarskiego. Coraz powszechniejsze jest to, że placówkami zarządzają pielęgniarki, które znają potrzeby i wymagania pracowników najlepiej – podkreśla mgr Jolanta Korczyńska, prezes Polskiego Stowarzyszenia Pielęgniarek Epidemiologicznych, ekspertka Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali.